Belgraddagi eski telefon stantsiyasining binosi
Belgraddagi eski telefon stantsiyasining binosi (serbcha: Зграда старе телефонске централе / Zgrada stare telefonske centrale) — Kosovska koʻchasi, 47-uyda joylashgan. Bino Branko Tanazevich loyihasi boʻyicha telefon stansiyasini joylashtirish maqsadida qurilgan[1], Serbiyadagi birinchi bunday bino hisoblanadi.. Uning qurilishi 1908-yilda yakunlangan. Toʻrtinchi qavat Birinchi jahon urushidan keyin qoʻshilgan. Bino 1981-yildan beri madaniyat yodgorligi sifatida qonun bilan himoyalangan. Konservatsiya ishlari 1988-yilda yakunlandi[2].
Tashqi koʻrinish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Makon va tuzilish nuqtai nazaridan, bino akademiya anʼanalariga asoslanadi, dizayn Serb-Vizantiya uslubida qilingan[3][4]. Koʻpincha murakkab boʻlmagan meʼmoriy kompozitsiyaga ega boʻlgan, funktsional asoslar va binoning burchagini xarakterli gumbaz bilan bezashga eʼtibor qaratiladi. Fasad assimetrik boʻlib, strukturaning bir qismida sayoz, kengroq risalit va fasad devorining katta qismini egallagan keng deraza teshiklari mavjud. Fasad yuzasidan deyarli tashqariga chiqmaydigan ajoyib, sayoz relyefli bezak Serb-Moraviya maktabi merosidan olingan stilize qilingan naqshlardan (rozetalar, bir-biriga bogʻlangan burama elementlar, geometrik naqshlar, shaxmat maydonchalari) iborat. Bino nafaqat Belgrad arxitekturasida serb-vizantiya uslubidagi muvaffaqiyatli asar va ushbu uslubning asosiy tarafdorlaridan birining muhim mualliflik ishi, balki XX asr boshlari Serbiyada telefonlarning rivojlanishini koʻrsatadigan maʼlum bir maqsad uchun vakillik binosidir. Bilim 1993-yil namunasidagi 50 000 000 dinorlik banknotada tasvirlangan. Konservatoriya ishi 1988-yilda amalga oshirildi.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ {{{заглавие}}}.
- ↑ „Зграда старе телефонске централе“ (sr). Споменици културе у Србији. Математички институт САНУ. Qaraldi: 2021-yil 18-avgust.
- ↑ Јевремовић, Ж.. Историјске знаменитости Београда и Земуна, Београд, 1935.
- ↑ Кадијевић, А.. Један век тражења националног стила у српкој архитектури (средина XIX – средина XX века), Београд, 1997.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Alfirevich, Jorj. Serbiya arxitekturasida ekspressionizm. Belgrad: Orionart, 2016-yil.
- Serbiya Respublikasi Madaniy yodgorliklarni muhofaza qilish instituti — Belgrad
- Serbiya Respublikasi Madaniy yodgorliklarni muhofaza qilish instituti — Belgrad / Koʻchmas madaniy meros obʻektlari bazasi
- Yodgorliklar roʻyxati