Barnaul koʻchalari

Moskovskiy prospekt XX asr boshida

Barnaul – Oltoy oʻlkasining maʼmuriy markazi. Unda 780 ta koʻcha, 11 ta prospekt (Lenin prospekti, Kosmonavtlar prospekti, Krasnoarmeyskiy prospekti, Sotsialisticheskiy prospekti, Komsomolskiy prospekti, Energetiklar prospekti, Dzerjinskiy prospekti, Kommunarov prospekti, Sibirskiy prospekti, Stroiteley prospekti, Kalinina prospekti) va 10 ta trakt (Pavlovskiy trakti, Zarinskiy trakti, Pravoberejniy trakti, Novosibirskiy trakti, Chuyskiy trakti, Zmeinogorskiy trakti, Yujniy trakti, Gonʼbinskiy trakti, Lesnoy trakti va Maliy Pavlovskiy trakti), 126 ta tor koʻcha va tor yoʻllar mavjud. Ularning umumiy uzunligi 700 km dan ortiq.

Tarixi

XVIII-XIX asrlar

Barnaul shahri avval boshidan yagona „muntazam“ reja asosida qurila boshlagan: koʻchalarning parallel-perpendikulyar joylashuvi ularga Sankt-Peterburgga qiyos kabi „liniya“ („chiziq“) deb atashlariga sabab boʻlgan. 1746-yilda shaharda faqat bitta koʻchadan – Ryapasovskaya koʻchasi mavjud boʻlgan, keyinroq esa Masterkaya va Petropavlovskaya (1947-yildan Polzunova) koʻchalari paydo boʻldi. Bu koʻchalarning qurilishi 1739–1740-yillarda boshlangan, shu bilan birga kumush eritish zavodi ishga tushirilgan va bu koʻchalar atrofida aholi yashash joyi tashkil etilgan. 1760-yilga kelib, Barnaulka daryosining chap va oʻng sohillarida yana 10 ga yaqin koʻcha paydo boʻlgan. Zavod hovuzining toʻgʻoniga parallel joylashganlari koʻchalar tor koʻcha, perpendikulyar joylashganlari esa asosiy koʻchalar hisoblangan.

Keyinchalik, shahar mahallalarini qurishda xuddi shu tamoyil va tartib qoʻllanila boshladi. Kompositsiyasi 1722-yildagi "Yonib ketgan va yangidan qurilayotgan qishloq hamda ovullarda krestyanlarni hovlilarini qurish toʻgʻrisida"gi farmonlarga asoslangan namunali chizmalarga muvofiq edi. Har bir mahalla koʻchalar bilan ajratilgan 25x42 metr oʻlchamdagi toʻgʻri toʻrtburchak maydondan iborat boʻlib, unda uylar, xoʻjalik binolari va poliz-bogʻlar joylashishi kerak edi. Shahar hududining faol kengayishi boshlandi va XIX asrning oʻrtalariga kelib (Barnaulkadan uzoqlashish tartibida) quyidagi koʻchalar mavjud edi:

Petropalovskaya koʻchasi XX asr boshida

• Malaya Tobolskaya;
• Bolshaya Tobolskaya (1910-yildan – Lev Tolstoy koʻchasi);
• Petropalovskaya (1947-yildan – Polzunova koʻchasi);
• Irkutskaya (1899-yildan – Pushkin koʻchasi);
• Kuznetskaya (1902-yildan – Gogol koʻchasi);
• Tomskaya (1921-yildan – Korolenko ko‘chasi);
• Biyskaya (1928-yildan – Nikitin ko‘chasi);
• Pavlovskaya (1927-yildan – Anatoliy ko‘chasi);
• Suzunskaya (1927-yildan – Internatsionalnaya ko‘chasi);
• Berdskaya (1927-yildan – Proletarskaya ko‘chasi).

1895-yilda bir kunlik aholini roʻyxatga olishda qabul qilingan tumanlarga boʻlingan Barnaul rejasi. Izdaniye Tipologolitografii Oltoy oʻlkasi.

Shaharning tarixiy markazidagi mahallalar past qavatli gʻisht va yogʻoch turar-joy binolari bilan qurilgan. Shu bois, Barnaul shimoliy yoʻnalishda rivojlangan, yangi koʻchalar Barnaulka daryosining qayir ustidagi terrasalarini kesib oʻtib, dengiz sathidan balandligi 137 metrdan 185 metrgacha boʻlgan hududlarni oʻz ichiga olgan. XIX asr oxiriga kelib quyidagilar vujudga keldi:

• Koryakovskaya (1927-yildan—Partizanskaya koʻchasi);
• 1-Altayskaya (1957-yildan – Chernyshevskiy koʻchasi);
• 2-Altayskaya(1939-yildan – Chkalov koʻchasi);
• 3-Altayskaya(1938-yildan – Kirov ko'chasi).

F. Ledebur tomonidan amalga oshirilgan 1826-yildagi Barnaul rejasi

Perpendikulyarno etim ulitsam proxodili pereulki:

• Ostrojniy (1927-yildan – Komsomolskiy prospekti);
• Mostovoy (1938-yildan – Gorkiy ko'chasi);
• Soborniy (1921-yildan – Sotsialisticheskiy prospekti);
• Moskovskiy (1924-yildan – Lenin prospekti);
• Konyushenniy (1927-yildan – Krasnoarmeyskiy prospekti);
• 1-Prudskaya (1957-yildan – Radishev tor koʻchasi);
• 2-Prudskaya (1938-yildan – Tsiolkovskiy tor koʻchasi);
• 3-Prudskaya (1938-yildan – Yadrintsev tor koʻchasi);
• 4-Prudskaya (1938-yildan – Revolyutsionniy tor koʻchasi);
• 5-Prudskaya (1938-yildan – Chelyuskintsev tor koʻchasi);
• 6-Prudskaya (1938-yildan – Prudskiy tor koʻchasi).

Ayni paytda, Barnaulning baland qismida ham rejali qurilish ishlari olib borilgan. Bu hududda koʻchalar Ob daryosiga parallel ravishda joylashtirilgan edi:

• Bolshaya Zmeyevskaya (1927-yildan – Avanesov ko'chasi);
• Nemetskaya (1927-yildan – Denisov koʻchasi);
• Mixaylovskaya (hozirgi Fomin koʻchasi);
• Voskresenskaya (hozirgi Tyaptin koʻchasi);
• Vaganovskaya (hozirgi Tretyakov koʻchasi).

Barnaulning shimoliy qismidagi „bogʻ-shahar“ rejasi. 1917-1918-yillardagi meʼmoriy loyiha

Shahardan chiqishda Bolshaya Zmeyevskaya koʻchasi Zmeynogorsk pochta traktiga aylanardi, Moskovskiy prospekti va Ostrojniy tor koʻchasi esa shaharning orqa tomonida Moskovskiy (Tomskiy) pochta traktiga aylanib ketardi. XIX asr oʻrtalarida Moskovskaya tor koʻchasi Barnauldagi xiyobon joylashgan yagona koʻcha edi. 1900-yilda u prospekt maqomini olib, shaharning bosh koʻchasiga aylangan. Bu yerda Oltoy oʻlkasining: boshligʻi, boy savdogarlari va sanoatchilarning uylari joylashgan edi.

XX—XXI asrlar

XX-asrning boshlarida Barnaul Barnaulkaning chap qirgʻogʻida, shimoliy va sharqiy tomonda qurilgan. 1907-yilga kelib Oltoy koʻchalari (hozirgi Peschanaya va Papanitsev) paydo boʻlgan. 1923-yilga kelib esa shaharda 12 ta Oltoy koʻchasi va 10 ta Prudsk tor koʻchalari ham mavjud boʻlgan.

1917-yil 2-mayda yirik yongʻin sodir boʻldi. Natijada shaharning markaziy qismida joylashgan deyarli 60 ga yaqin dahalar, yogʻoch va tosh binolar vayron boʻlgan. Shundan soʻng, 1930-yilgacha shaharsozlik tamoyillarida Barnaulning „Shahar-bogʻ“ loyihasi boʻyicha qurilish reja qilingan. Markazda aylana shakldagi maydon boʻlishi kerak edi, unda oltita teng uzunlikdagi simmetrik radiuslarga, yaʼni xiyobonlarga ajratilishi kerak edi.

Komsomolskiy prospekti. Chkalov koʻchasi bilan chorraha

1930-yilning oʻrtalarida „Shahar-bogʻ“ loyihasining rejalashtirilgan markazi boshqa maydonga koʻchirildi. Xiyobon yaqinidagi vokzal maydonida xuddi shu koʻrinishdagi yana bir shahar majmuasini yaratish rejalashtirilgan. Binolardan biri boshqasidan kattaroq boʻlgan yangi aylana maydonlarni shakllantirishi kerak edi. Ammo 1930-yilning oxirida davom etayotgan sanoatlashtirish natijasida loyiha notoʻgʻri amalga oshirilganligi, yuqori xarajat va past samaradorlik tufayli bu loyiha toʻxtatildi.

1930-yillardan 1940-yillargacha temir yoʻl qazish ishlaridan shimoldagi hududlar jadal oʻzlashtirila boshlangan, ularda yangi mahallalar va sanoat zonalari joylashgan. Dastlab, shaharning ushbu qismidagi markaziy koʻcha vazifasini Kalinin prospekti bajargan. Uning atrofida Ulug 'Vatan urushi boshlangandan keyin Barnaulga evakuatsiya qilingan sanoat korxonalari joylashgan (Barnaultransmash, Sibenergomash, Barnaul radiozavodi va boshqalar); shuningdek, ishchilar uchun kazarma va duglar. Zamonaviy Shimoli-Gʻarbiy koʻcha, Lenin va Kalinin prospektlari oʻrtasida „qazilgan shahar“ bor edi, u faqat 1957-yilda vayron qilingan. 1940-1950-yillarda qurilgan shahar shimolidagi bloklar Xrushchev davridagi koʻp qavatli uylar va kazarmalardan iborat katta ishchilar mahallasi Potokni tashkil etgan. Bu yerdagi koʻchalarning aksariyati XX asr boshlarida boʻlgani kabi nomlangan, masalan: 1-gʻarbiy, 2-gʻarbiy, 3-gʻarbiy, 2-chi Zavodskoy proezd, 6-chi Zavodskoy proezd, 9-chi Zavodskoy proezd . Bugungi kunga qadar ular bu yerda asl koʻrinishida saqlanib qolgan: nisbatan tor (5 metrdan 15 metrgacha), koʻpincha transport uchun bir tomonlama harakatga ega (E. Alekseevoy ko'chasi, G. Titov koʻchasi).

Shaharning gʻarbiy chekkasida, Pivovarka daryosi havzasi yonidagi temir yoʻl yoʻli yaqinida 1940-yillardan beri faol rivojlanayotgan xususiy sektor mavjud. Turar-joy binolari orasidan oʻtuvchi koʻcha va xiyobonlar daryo ayvonlarini kesib oʻtuvchi tor tuproq yoʻllarning zich tarmogʻini va jarliklar tarmogʻini tashkil qilgan.

Katunskaya koʻchasi Barnaul temir yoʻl tumanidagi xususiy sektor qurilishi uchun xosdir

1960-yillardan boshlab Barnaulda uzluksiz qurilish hukm surmoqda. Avval toʻgʻri va keng koʻchalar yotqizilgan, soʻngra binolar qad rostlagan. 1970-1980-yillarda shaharning shimoli-gʻarbiy qismida (Cheryomushki, Solnechnaya Polyana, Urojainy) turli seriyali 9 qavatli turar-joy binolaridan butun mikrorayonlar qurilgan sanoat zonasi bir nechta yirik magistral yoʻllar orqali: Pavlovskiy trakti, Anton Petrov, Severo-Zapadnaya, Popov, Yurin koʻchalari, Lenin va Kosmonavtlar prospektlari.

1990-2000-yillarda koʻcha tarmogʻining rivojlanish vektori shaharning gʻarbiy chekkasiga oʻtgan. Yangi koʻchalar, asosan, qurilayotgan massivlar (Baltiyskaya, Shumakova) orasida joylashgan boʻlib, aholi turar-joylarini Barnaul shahrining markaziy magistrallari bilan bogʻlagan.

Loyihalar

1930-yildan shahar arxitektori Obskiy xiyobon qurilishni rejalashtirishgan. Xiyobon Sovet hududidan Ob qirgʻogʻigacha davom etishi kerak edi. 1950-yildan buyon xiyobon Lenin prospektidan Komsomolskiy prospektigacha faqat bir blokdan qurib borilgan.

2007-yilda Rossiya Urbanizm instituti (Sankt-Peterburg) yangi asosiy rejani ishlab chiqqan. Unga koʻra shaharning yoʻl tarmogʻini rivojlantirish Barnaulning geo-iqtisodiy holatidan maksimal darajada foydalanib amalga oshirilishi kerak edi.

Bu rejaning asosiy elementlaridan biri Krasnoarmeyskiy prospekti va Yurina koʻchalari, temir yoʻl reyslari va Gʻalaba maydonini bogʻlaydigan yer osti avtomobil tunelini loyihalashtirish boʻlgan. Bu loyiha Lenin prospektidagi transportlar oqimini pasaytirshga xizmat qilgan.

Asosiy rejadagi boshqa muhim qarorlar shahar koʻchalarini kengaytirish va uzunligi 13 km boʻlgan Markaziy Duga magistralini qurishni oʻz ichiga olgan. Shuningdek, Barnaulda Ob va Mamontov magistrallarini qurish rejasi ham boʻlib, ular Ob daryosining oʻng qirgʻogʻini va shaharning gʻarbiy qismini bogʻlagan.

Barnaul yaqinida aylanma yoʻl qurilishi loyihasi 2016-yilda viloyat maʼmuriyati tomonidan taklif etilgan. Ushbu loyiha 2018-yil dekabr oyida Rossiya Bosh Davlat ekspertizasi tomonidan maʼqullangan.

Barnaul, Yujniy qishlogʻi

2019-yilda shahar atrofida avtomobil magistralini qurish boshlangan. Ushbu yoʻnalishda yuk va yengil tranzit transporti harakatlangan. Loyihada 50 milliard rubldan ortiq mablagʻ safrlanishi reja qilingan. Yoʻl quruvchilar Altay mintaqasining Pervomayskogo, Pavlov va Kalman tumanlari hamda Barnaul shahar okrugida 68,1 km uzunlikda yangi yoʻl qurishlari lozim boʻlgan. Loyihada Ob daryosi ustidan yangi koʻprik qurish koʻzda tutilgan (Bobrovka qishlogʻi yaqinida) va uning uzunligi 2,4 ming metrni tashkil etgan. Yangi magistral shahar yoʻllarini tirbandliklarni kamaytirishga yordam bergan.

Moliyalashtirish manbalaridan biri sifatida loyihachilar „Platon“ tizimidan olingan mablagʻlardan foydalanishi nazarda tutadilgan.

Toponimikasi

Lenin prospekti, ob ustidagi yangi koʻprikdan koʻrinishi

Barnaul toponimiyasi XVIII asr oʻrtalari – XIX asr oxiri davrida asta-sekin tabiiy yoʻl bilan, tashqi taʼsirlardan holi tarzda shakllangan. Koʻchalarni quyidagicha atashgan:

• cherkovlar va soborlar uchun: Petropavlovskaya koʻchasi, Soborny koʻchasi, Troitskiy koʻchasi;
• omborlar, muassasalar, fabrikalar uchun: Poroxovaya koʻchasi, Konyushenniy, Observatorny yoʻlaklari;
• tuzilmalar boʻyicha: Mostovoy, Plotinniy yoʻllari;
• savdo bilan bogʻliq bajaradigan vazifasiga koʻra: Torgovaya, Xlebnaya koʻchalari;
• shahar tashqarisida joylashgan sanoat punktlari uchun: Zmeevskaya koʻchasi, Pavlovskaya koʻchasi. (Pavlovsk kumush eritish zavodi), Suzunskaya koʻchasi. (Suzunskiy mis eritish zavodi);
• yoʻnalishda, boshqa aholi punktlariga nisbatan: Berdskaya (Berdskiy qal’asi), Biyskaya (Biysk qal’asi), Tomsk ko'chasi (Tomsk viloyati), Kuznetskaya (Kuznetskiy qal’asi), Moskovskiy yoʻli. (Moskva va Sankt-Peterburgga boradigan avtomagistral).
• shaxslarning nomlari boʻyicha, Barnaulning birinchi aholisi va koʻchmanchilar: Irkutskaya koʻchasi, Olonskaya koʻchasi, Tobolskaya koʻchasi;
• boshliqlar, menejerlar ismlari boʻyicha: Vaganovskaya koʻchasi. (F. S. Vaganov – Barnaul zavodlarining menejeri), Boldirevskiy torli. (V. K. Boldirev – Oltoy tumani boshligʻi);
• dala-hovli egalarining nomlari boʻyicha: Alekseevskiy yoʻlaklari (Alekseev dachalari), Lazarevskiy (Lazarev dachalari), Suxovskiy (Suxov dala-hovlisi).

Koʻchalarni ommaviy qayta nomlash XIX asr oxirida boshlangan. Shaharning tarixiy markazidagi koʻchalar taniqli rus yozuvchi va shoirlarining (Pushkin, Gogol, Gorkiy, Nikitin, Tolstoy, Tachalov, Belinskiy, Korolenko) nomlarini olgan. 1917-yildan keyin koʻchalarning muhim qismi mafkuraviy nomlarni olgan: inqilob va fuqarolar urushi qatnashchilarining ismlari (Anatoliy, Kolyado, Suxov, Alekseeva, Vexovskiy, Avanesov, Prisyagin, Mamontov, Lenin, Kalinin, Dzerjinskiy) va ijtimoiy tizimning oʻzgarishi bilan bogʻliq nomlar (Sotsialistik, Krasnoarmeyskiy, Komsomolskiy, Sovet, Kommunistik, Kommunarov, Xalqaro).

1950—1960-yillarda Barnaul koʻchalariga Sovet Ittifoqi Qahramonlari (Smirnov, Matrosov, Kashcheeva, Petrova, Yurina, Isakov) nomi berilgan. Keyinchalik koʻchalar SSSR tarixiga oid yubileylar sharafiga nomlangan (Oktyabrning 40 yilligi, SSSRning 50 yilligi); Oltoy oʻlkasining iqtisodiy va siyosiy arboblari (Kulagin, Georgiev, Shumakov, Solntsev) va mashhur shaxslari (Shukshina, Titova).

Baʼzi koʻchalarning nomlari ularning geografik joylashuvi yoki relyefini aks ettiradi: Zarechnaya, Gorskaya, Krutaya, Shimoli-Gʻarbiy. Barnaulning 11 koʻchasida Birinchi jahon urushida qatnashgan yoki urush yillarida chor armiyasi safida xizmat qila boshlagan kishilar nomi yozilgan.

XX asr oxiri va XXI asr boshlarida paydo boʻlgan koʻcha nomlarida estetik eʼtibor hozirgi siyosiy vaziyatdan xoli neytral taassurot yaratishga urinish tufayli yuzaga kelgan. Shaharning yangi paydo boʻlgan koʻchalari juda ajoyib nomlarga ega: Tomsk mushketyor polki, Lotsmanovskaya, Gornolyjnaya, Otkrytaya, Bagryannaya, Mastovi koʻchasi.

Obodonlashtirish

XVIII-XIX asrlarda Barnaul koʻchalari asfaltlanmagan edi. 1820-yillarda ularni kumush eritish zavodidan shlak bilan toʻldirish boʻyicha tajribalari muvaffaqiyatsizlik bilan tugagan: shlaklar shamol tufayli sochilib, uylar va binolar ichigacha kirib ketgan. Kolyvano-Voskresenskiy zavodlari boshligʻi P. K. Frolovning saʼy-harakatlari bilan (1817-– 1830) shahar koʻchalarini obodonlashtirish uchun koʻp ishlar qilingan: bir qator tosh binolar qurilgan, bogʻlar Gorniy ilm maskani, kasalxona, togʻ bilim yurti va barnaullik boylarning uylari oldida barpo etilgan.

Moskovskiy tor ko'chasida xiybon yaratilgan; Soborniy tor ko'chasi boʻylab Petropavlovskaya koʻchasigacha xiyobonlar yaratilgan; Konyushenniy va 1-Prudskiy yoʻllari orasidagi zavod hovuzi boʻylab; Barnaulka boʻylab Moskovskiy zavodi koʻchasigacha.

Shahar hokimiyati suv toshqinlari va botqoqqa koʻchalarga qarshi kurash olib borishgan: daryolarning qayir tomonlari toʻldirilgan, botqoqliklar quritilgan, suv olib ketuvchi kanallar va ariqlar barpo etilgan. 1891-yilda shaharning eng botqoq koʻchalari – Mostovoy tor koʻchasi va Olonskaya koʻchalari ham quritilgan.

Koʻchalarni asfaltlash faqat XX asrning boshlarida Pushkin ko'chasidan boshlangan. 1927-yilda Sotsialisticheskiy prospekti va Gogol koʻchasi asfaltlangan boʻlib, umumiy uzunligi 3,5 km etgan. 1940-yilga kelib asfaltlangan koʻchalarni uzunligi 19 km, 1952-yilda esa 60 km ga yetdi. 1950-yildan boshlab Barnaul koʻchalarini ommaviy asfaltlash boshlashgan va 1970-yilga kelib 238 km (umumiy uzunlikning 41%), 1999-yilda esa 542 km asfalt yoʻllari yotqizilgan (71%).

XX asr boshlarida yoʻl qoplamasining yomonlashishi tufayli koʻchalarni kapital taʼmirlashga alohida eʼtibor berishni boshlashgan. 2004-–2007-yillarda Stroiteley, Kalinin, Krasnoarmeyskiy prospektlarida asfalt qoplamasi almashtirilgan; Solnechnaya Polyana, Avanesova, E. Alekseeva, Traktovaya, Sovetskaya Armiya, Yurina, shuningdek, Pavlovskiy traktida ham.

Transport tarmogʻi

Barnaul koʻchalarining eng muhim vazifasi sifatida – transport funksiyasini bajaradi. 1960–1970-yillarda loyihalashtirilgan va yotqizilgan magistrallar bugungi kunda bu vazifasini toʻliq bajara olmayapti. Aholining avtomobillashtirish darajasi 3–4 baravar oshdi, lekin yoʻl tarmogʻi esa avvalgi darajada qolgan. Shahar shimoli-sharqidan janubi-gʻarbga oʻtadigan temir yoʻli uni ikki qismga ajratadi, shuning uchun ular oʻrtasida transport aloqalari zaif. Barnaulning shimoli-gʻarbiy qismida joylashgan turar joylari toʻgʻridan-toʻgʻri shahar markaziga faqat 3 ta koʻcha orqali bogʻlangan koʻchalar: Pavlovskiy trakti, Lenin va Kalinin prospektlari bilan bogʻlangan. „Tigʻiz soatlarda“ yoʻllarga yoʻlovchi va shaxsiy transportning asosiy yuklamasi ortadi. Bundan tashqari, Stroiteley prospekti, Yurin, Suxe-Bator va Severo-Zapadnaya koʻchalarda harakat zichligi yuqori boʻladi. Shuningdek, markaziy koʻchalarda tirbandliklar sodir boʻlishining sababi ularning yetarlicha keng emasligida: yoʻllarda harakatlanish uchun atigi 2–3 ta yoʻl chiziqlari mavjud.

11 ta tramvay va 5 ta trolleybus yoʻnalishi Barnaulning markaziy qismini ham, shahar chekkasidagi tumanlarni ham qamrab olagan. Elektr transporti bilan eng yaxshi taʼminlanganlar koʻchalar: Krasnoarmeyskiy, Stroiteley, Lenin, Kosmonavtov prospektlari; Malaxov, Popov, Anton Petrov va Severo-Zapadnaya.

2007-yil holatiga koʻra, shaharda Barnaulning deyarli barcha asosiy koʻchalarini qamrab olgan 150 dan ortiq avtobus yoʻnalishlari mavjud boʻlgan. 1937-yilgi rejada koʻzda tutilgan asosiy loiha Oktyabr maydoni boʻlib shaharning markaziy transport tarmogʻi hisoblanadi. Maydonda shahar transportining deyarli barcha oqimlari taqsimlanadi: Kalinin prospekti boʻylab – shimoliy sanoat zonasiga va Ob orqali eski koʻprikka, Lenin prospekti boʻylab – shaharning mehmonxonalariga va shahar markaziga (shu jumladan Sovetskaya koʻchasi), Stroiteley prospekti boʻylab – temir yoʻl vokzaliga va Pavlovskiy traktigacha borish mumkin.

2008-yilda shahar hokimiyati tirbandlikka qarshi kurash va shahar yoʻllari tarmogʻini rivojlantirish dasturini taqdim etgan. Uning qoidalariga koʻra, Lenin prospektidagi svetoforlar „yashil chiroq“ tamoyili boʻyicha ishlaydi. Bu esa haydovchilarga har doim yashil chiroqqa duch kelgan holda harakatlanishga imkon beradi. Ushbu yangilik shahar koʻchalarida avtomobil transporti harakat tezligini 20 foizga oshirishi kerak. Bundan tashqari, markaziy xiyobonlarni kengaytirish va tramvay yoʻllarini temir yoʻl oʻyigʻi va Kalinin prospekti orqali shimoliy yoʻl oʻtkazgichga koʻchirish rejalashtirilgan.

Yana qarang

• Barnaul koʻchalari roʻyxati