Balagan

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Balagan yoki Ungin Buryatlari (bur. Balaganay Buryaaduud) — buryat etnik guruhi tarkibiga kiruvchi etnoterritorial guruh.

Ungi daryosi va uning irmoqlari vodiysida, Okaning oʻrta oqimida, shuningdek, Irkutsk viloyatidagi Angaraning gʻarbiy qirgʻogʻida joylashgan.

Tugʻma qabilalar tarkibi[tahrir | manbasini tahrirlash]

XX-asrda Balagan buryatlari tarkibiga Bukod (Buxed), Bulud (Bolod), Zungar, Noyod, Olzoy, Murui, Xulmenge (Xulmeenge), Hogoy (Hoogoy), Ongoy, Onxotoy, Ikinad, Baray kabi etnik guruhlar kiradi., Xoltubay, sharad (sharayd), boroldoy, haranood, hangin, ashibagad (ashabagad), terte, tagna (xor-tagna), zangi (zungi, zangei), yangud, solengud (solinguud, solongud), honhirad, gotol, sharanud, ehenud, boronud, zod, sholod[1][2][3], xongodor, hotogoid[4], sartul (sharga-sartul va zerde-sartul)[5]. Noets ichida ikkita boʻlinma maʼlum: tuman va zuman[4]. Balagan (Ungin) buryatlari orasida A. A. Badiev quyidagi turkumlarni ham tilga oladi: zomod, buzagad, omog, shosholog (shoshoolog), xarbad[6], naimadai[7].

Shimoliy qismida XVII-asrda Ikinat qabila ittifoqi tarkibiga kirgan qabilalar oʻtroqlashgan.

XVIII-asrda bu yerga kelgan kech moʻgʻul qabilalari boʻlaklari tarqalib, asosiy mavzeda joylashgan[8].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Балдаев С. П. Родословные предания и легенды бурят. Ч. 1. Булагаты и эхириты. — Улан-Удэ, 1970. — 362 с.
  • Цыдендамбаев Ц. Б. Бурятские исторические хроники и родословные, как источники по истории бурят. — Улан-Удэ: Респ. типогр., 2001. — 255 с.
  • Нанзатов Б. З. Племенной состав бурят в XIX веке // Народы и культуры Сибири. Взаимодействие как фактор формирования и модернизации: Сборник статей. — Иркутск, 2003. — С. 15–27.
  • Нанзатов Б. З. Этногенез западных бурят (VI - XIX вв.). — Иркутск, 2005. — 160 с.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Нанзатов Б. З. Племенной состав бурят в XIX веке. — 2003. — Andoza:Бсокр.
  2. Нанзатов Б. З. Этногенез западных бурят (VI-XIX вв.). — Иркутск, 2005. — 160 с. — ISBN 5-93219-054-6.
  3. Балдаев С. П. Родословные легенды и предания бурят. Ч. 1 — Улан-Удэ, 1970.
  4. 4,0 4,1 Нанзатов Б. З. Балаганские буряты в XIX веке: этнический состав и расселение // Известия Иркутского государственного университета. — 2018. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр.
  5. Нанзатов Б. З., Содномпилова М. М. Селенгинские буряты в XIX в.: этнический состав и расселение (юго-западный ареал) // Вестник БНЦ СО РАН. — 2019. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр.
  6. Институт монголоведения, буддологии и тибетологии СО РАН (к 90-летию Института): Юбилейный сборник. Институт монголоведения, буддологии и тибетологии СО РАН, 2012-08-16. 
  7. Бадиев А. А. Родословные унгинских бурят // Свет Октября : Газета. — 1996. — 19 mart (Andoza:Бсокр).
  8. Nimaev D. D., Nanzatov B. Z. Rodoplemennie i etnoterritorialnie gruppi buryat v XVII—XIX vv. // Buryati. M., Nauka, 2004. — S. 50 — ISBN 5-02-009856-6