BNP Paribas

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

BNP Paribas (BE-EN-PAI Paribas) – fransuzcha moliyaviy tarjimasi boʻlib, Crédit Agricole, Société Générale va Groupe BPCE bilan birgalikda „Katta toʻrtlikka“ kiradi. Bank bozori mamlakatlari 2018-yilda faollar boʻyicha dunyoning eng yirik banklari orasida toʻqqizinchi oʻrinni egalladi[1]. 2010-yilda Global Finance jurnali tomonidan eʼlon qilingan dunyodagi eng ishonchli 50 ta bank roʻyxatida bank 18-oʻringa tushib ketdi.[2]. 2011-yildan beri u Tizimli muhim banklar global tizimli ahamiyatiga ega banklar qatoriga kiradi[3].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

BNP Paribas guruhi 2000-yilda chakana savdo Banque Nationale de Paris (BNP) va investitsiya Paribasning tashkilotlarning qoʻshilishi qoʻshilishi natijasida tashkil topgan[4].

BNP 1848-yilga borib , Comptoir National d’Escompte de Paris (Parijning Milliy Buxgalteriya boshqarmasi, CNEP) tashkil etilgan; uning yaratilishidan maqsad Fransiyadagi 1848-yilgi inqilob|1848-yilgi inqilob natijasida shahar iqtisodiyotini vujudga kelgan inqirozdan chiqarish edi. 1850-yillarning oʻrtalarida iqtisodiy sharoitning normallashuvi bilan ushbu muassasa xalqaro savdoda, xususan, mis va jun savdosida faol ishtirok etdi va koʻp yillar davomida Avstraliyadagi yagona chet el banki va Hindistonning eng yirik banklaridan biri boʻldi. 1880-yillarning oxiriga kelib, bank bankrot boʻlish arafasida edi; uning prezidenti Danfer Roshero oʻz joniga qasd qildi. 1889-yilda Fransiya banki va mamlakatdagi boshqa banklar yordamida xuddi shu nomdagi yangi tijorat banki tashkil etildi. U oʻzidan oldingi xalqaro tarmogʻining koʻp qismini saqlab qoldi, lekin 1920-yilga kelib 200 dan ortiq filiallari boʻlgan ichki filiallar tarmogʻini rivojlantirishga koʻproq eʼtibor qarata boshladi. 1946-yilda u Fransiyadagi boshqa uchta yirik tijorat banklari qatori milliylashtirildi (bu faqat direktorlar kengashi tarkibidagi davlat idoralari vakillari ishtirokida ifodalangan)[4].

BNP ning yana bir tomoni Comptoir National d’Escompte de Mulhouse (Milliy Buxgalteriya Ofisi Mulhousea) ham 1848-yilda tashkil etilgan boʻlib, 1913-yilda u Banque Nationale de Crédit (Milliy kredit banki) ga aylantirildi. Buyuk Depressiya davrida bu bank muvaffaqiyatsizlikka uchradi va 1932-yilda u Banque nationale pour le commerce et l’industrie (Bank National Commercial and Industrial, BNCI) ga aylantirildi, bir qator boshqa fransuz banklari birlashtirildi. 1940-yilda Afrikada Banque Nationale pour le Commerce et l’Industrie (Afrique) shoba bankini tashkil etdi. 1946-yilda bank milliylashtirilganlar qatoriga kirdi; urushdan keyingi yillarda u Buyuk Britaniya, Madagaskar, Karib havzasi va Lotin Amerikasini oʻz ichiga olgan xorijiy filiallarning keng tarmogʻini tashkil etdi. 1947-yilda London filiali ikkita ingliz investitsiya kompaniyasi S. G. bilan hamkorlikda Britaniya va Fransiya bankining (Britaniya-Fransiya banki) shoʻba bankiga aylantirildi. Warburg va kompaniya va Robert Benson va kompaniya[4].

1966-yilda fransuz moliya sektori doirasida CNEP va BNCI Bank Nationale de Paris (Parij Milliy Banki, BNP) ga birlashtirildi. 1970-yilda BNP Investitsiya banki investitsiya boʻlimi Banexi, 1972-yilda Tokioda oʻz filialini ochdi va Amerika Qoʻshma Shtatlarida Fransiya Kaliforniya Banki shoʻba bankini tashkil qildi; bu vaqtga kelib BNP 9,2 mlrd dollar depozitlari bilan Yevropadagi ikkinchi yirik bank edi.1970-yillarning oʻrtalarida Chikago, Seul, Manila, Qohira, Los-Anjeles, NyuYork, Xyuston, Toronto,Vankuver, Moskva, Tehronda filiallari ochildi. , Dyusseldorf, Stokgolm va Amsterdam. 1980-yilda Gʻarbning Kaliforniya banki sotib olindi. 1986-yilda Konservativ hukumat kompaniyalar va banklarni xususiylashtirish dasturini boshladi, xususan, asosiy raqobatchi BNP Société Générale xususiylashtirildi. BNP, mamlakatning eng yirik banki sifatida, navbatdagi oxirgilardan biri edi va 1988-yilda sotsialistlar hokimiyatga kelganida, uni xususiylashtirish boʻyicha rejalar butunlay keyinga qoldirildi. Shu bilan birga, bank oʻsishda davom etdi va Fransiyada ham, chet elda ham yangi shoba korxonalarini yaratdi, bunda Buyuk Britaniya va uning investitsiya banki biznesiga alohida eʼtibor qaratildi. 1993-yilda Shirak, Jak|Jak Shirak hukumatining shakllanishi bilan BNP xususiylashtirildi va Yangi Zelandiya, Bagama orollari, Braziliya, Jazoir, Oʻzbekiston, Peru, Hindiston bozorlariga kirib, xalqaro kengayish siyosatini davom ettirdi. va Xitoy 1990-yillarda [4].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Leading world banks by assets | Statistics“. Statista. 2019-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 29-avgust.
  2. „Рейтинг «безнадежный». Российские банки не вошли в топ-50 самых надежных банков мира“. 2011-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 23-iyul.
  3. „2018 list of global systemically important banks (G-SIBs)“ (en) (PDF; 176 kB). Secretariat to the Financial Stability Board Bank for International Settlements (2018-yil 16-noyabr). 2018-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 13-avgust.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 „BNP Paribas Group History“ (en). International Directory of Company Histories, Vol. 36. St. James Press, 2001. 2017-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 27-avgust.