Ayman Musaxo‘jayeva

Ayman Musaxoʻjayeva
Ayman Musaxoʻjayeva
Tavalludi	15-mart 1958-yil (66 yosh); Olmaota; Andoza:Qozogʻiston mehnat qahramoniAndoza:Qozogʻiston xalq artisti"Italiya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xoch ordeni" ordeni kavaleriAndoza:Oʻtan ordeniAndoza:Gloria Artis bronza medaliAndoza:Qozogʻiston konstitutsiyasining 10 yilligi medaliAndoza:Qozogʻiston konstitutsiyasining 20 yilligi medaliAndoza:Qozogʻiston konstitutsiyasining 25 yilligi medaliAndoza:Qozogʻiston mustaqilligining 10 yilligi medaliAndoza:Qozogʻiston mustaqilligining 20 yilligi medaliAndoza:Qozogʻiston mustaqilligining 25 yilligi medaliAndoza:Qozogʻiston parlamentining 10 yilligi medali
Janrlar	classical music
Kasbi	musiqachi
Fuqaroligi	→
Millati	qozoq

Ayman Kojabekovna Musaxadjayeva (qozoqcha: Айман Қожабекқызы Мұсақожаева; 1958-yil 15-mart, Olmaota, QSSR) — sovet va qozogʻistonlik skipkachi, musiqashunos pedagog, professor. Musiqa yoʻnalishi yoʻlida amalga oshirgan xizmatlari eʼtoborga olinib, 1998-yilda Qozogʻiston Milliy sanʼat universitetiga rektor etib tayinlangan. Faoliyati davomida koʻplab unvon va eʼtirofga sazovor boʻlib, munosib taqdirlangan.

1986-yilda Qozogʻiston Xalq artisti unvoniga, 1994-yilda Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan artist, 2000-yili adabiyot va sanʼat sohasiga qoʻshgan hissasi uchun Qozogʻiston Respublikasi Davlat mukofoti laureati sovrindori, 2007-yili Ayman Musaxoʻjayeva Qozogʻiston Respublikasi Birinchi Prezidenti – millat yetakchisining tinchlik va taraqqiyot Davlat mukofoti laureati hamda 2014-yili Qozogʻiston Mehnat Qahramoni boʻlgan.

Tarjimai holi

Yosh musiqashunosning ota-onasi farzandlarining musiqaga boʻlgan qiziqishlarini inobatga olib, ularni musiqa maktabiga berdi: Raisa Musaxoʻjayevani (skripkaga), Raushan Musaxoʻjayevni (qobizga), Ayman Musaxoʻjayevani (skripkaga) va Baxitjon Musaxoʻjayevni (violonchelga). Oilaning kelib chiqishi xoʻjalarga borib taqaladi.^[1]

Yosh Ayman 7 yoshidan boshlab konsertlarda chiqa boshladi. 13 yoshida esa ilk marta orkestr ijrosida Sen-Sansaning „Introduksiya va Rondo kaprichchiozo“sini ijro etdi. Uning noyob isteʼdodini atoqli musiqa maktabi oʻqituvchisi N. M. Patrusheva his qilib, ochib berdi.

U 1975-yil Olmaotadagi Kulyash Bayseitova nomidagi maxsus musiqa maktabini tamomlaydi, 1983-yili P. I. Chaykovskiy nomidagi Moskva davlat konservatoriyasini bitiradi, Rossiya xalq artisti, professor Valeriy Klimov qoʻlostida tahsil oladi.

Mehnat faoliyati

1983-1990-yillarda Jambul nomidagi Qozogʻiston Davlat filarmoniyasida yakkaxon-instrumentchi boʻlib faoliyat yuritadi. Uning repertuarida – Bax, Gaydn, Motsart, Betxoven, Paganini, Brams, Chaykovskiy, Sibelius asarlari musiqalari, shuningdek, Qozogʻiston bastakorlarining kuylari oʻrin olgan.

1990-yilda Kurmangaz nomidagi Olmaota Davlat konservatoriyasida skripka kafedrasi dotsenti lavozimida, keyinchalik 1993-yili shu kafedraning mudiri, 1997-1998-yillarda torli asboblar kafedrasi mudiri boʻlib ishladi.

Ayman Musaxoʻjayeva 1993-yili „Yakkaxonlar akademiyasi“ga asos soldi va uning badiiy rahbariga aylandi.

Ayni shu yildan yana Chaykovskiy, Mikelanjelo Abbado, A.Yampolskiy nomidagi skripkachilarning Xalqaro tanlovlari hayʼati aʼzosi boʻldi.

1998-yilda Ostonadagi Qozogʻiston milliy musiqa akademiyasini tashkil etdi va rektor boʻlib saylandi (2009-yil 12-oktabrda esa Qozogʻiston milliy sanʼat universitetiga aylandi).

Mukofot va unvonlari

Qator tanlovlar diplomati va laureati:

1976 – Belgrad (Yugoslaviya)dagi Xalqaro tanlovda;
1981 – Genuye (Italiya)dagi Paganini nomidagi Xalqaro tanlovda;
1983 – Tokio (Yaponiya)dagi Xalqaro tanlovda;
1988 – Qozogʻiston Lenin komsomoli mukofoti – yuqori ijro mahorati uchun;
1985 – Xelsinki (Finlandiya)dagi Sibelius nomli Xalqaro tanlovda;
1986 – Moskvadagi Chaykovskiy nomli VIII Xalqaro tanlovda;
1986 – Qozogʻiston xalq artisti;
1988 – Lenin komsomoli mukofoti – yuqori ijro mahorati uchun;
1994 – Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan artist (1994-yil 26-may) – Qozogʻiston Respublikasi Oʻzbekistondagi kunlariga tayyorgarlik koʻrish va oʻtkazishda koʻrsatgan fidokorona mehnati hamda yuksak darajadagi mahorati uchun.^[2]
1998-yil – „Ostona“ medali;
1998-yil – YUNESKOning „Tinchlik artisti“ faxriy unvoni bilan taqdirlangan;
2000-yil – Adabiyot, sanʼat, meʼmorchilik sohasida koʻrsatgan ishi uchun Qozogʻiston Respublikasi davlat mukofoti;
2002-yil – Qozogʻiston homiylari klubi uni „Musiqa“ nominatsiyasida „Platinum Tarlan“ mustaqil mukofoti bilan taqdirladi;
2002-yil – Ayman Musaxoʻjayeva nomi „20-asrning eng yaxshi musiqachilari“ IVS Butunjahon faxriy roʻyxatiga kiritilgan;
2003-yil – „Qozogʻiston Respublikasining faxriy taʼlim xodimi“ koʻkrak nishoni bilan taqdirlangan;
2007-yil – Ostona shahar faxriy fuqarosi;
2008-yil — Jahon musiqa sanʼati rivojiga qoʻshgan ulkan hissasi, maʼnaviyat, tinchlik va totuvlik, umuminsoniy qadriyatlarga asoslangan faol badiiy ijodi uchun Birinchi Prezidentning Tinchlik va taraqqiyot Davlat mukofoti;^[3]
2010-yil – „Doʻstlik“ ordeni (2010 yil 4-noyabr, Rossiya) – Rossiya Federatsiyasi bilan madaniy aloqalarni rivojlantirish, shuningdek, chet davlatlarda rus tili va madaniyatini saqlash, targʻib qilishdagi ulkan hissasi uchun;^[4]
2011-yil – „Gloria Artis“ madaniyat sohasidagi xizmatlari uchun medal;^[5]
2014-yil – Qozogʻiston Mehnat Qahramoni Otan ordeni bilan (2014-yil 5-dekabrda) – Qozogʻiston Respublikasi ijtimoiy-gumanitar rivojlanishdagi ulkan yutuqlari, faol ijtimoiy faoliyati, madaniyat rivojiga qoʻshgan alohida hissasi uchun.
2018-yil – „Italiya Respublikasi oldidan xizmatlari uchun“ orden;^[6]
2018-yil – „Ostonaning 20 yilligi“ medali^[7].

Eslatmalar

Havolalar

Ayman Musaxodjaeva // Kazaxstan. Natsionalnaya ensiklopediya (rus.). – Almati: Qazaq ensiklopediyasi, 2006. – T. IV. – ISBN 9965-9908-6-7. (CC BY-SA 3.0)

[1] Berdali Ospan. Rugʻa bөlіnu kerek pe?

[2] UKAZ PRYeZIDYeNTA RYeSPUBLIKI UZBYeKISTAN O NAGRAJDYeNII GRUPPI UChASTNIKOV DNYeY RYeSPUBLIKI KAZAXSTAN V UZBYeKISTANYe

[3] Глава государства Нурсултан Назарбаев вручил Государственную премию мира и прогресса Первого Президента Республики Казахстан ректору Казахской национальной академии музыки Айман Мусаходжаевой., 2019-09-03da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-05-07

[4] Народная артистка Казахстана А. Мусаходжаева Указом Дмитрия Медведева награждена Орденом Дружбы, 2017-05-19da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-05-07

[5] Великому Шопену посвящается…, 2019-09-11da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-05-07

[6] Prezident Italii udostoil pochetnim ordenom Ayman Musaxodjaevu

[7] Yubileynoy medalyu „Astana 20 let“ nagradili rabotnikov kulturi i sporta

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]