Anne Redpath
| Anne Redpath | |
| Tavalludi | Andoza:1895 |
| Vafoti | 1965 (yoshi 69–70) Edinburgh, United Kingdom |
| Millati | Shotland |
| Sohasi | Rassom |
| Oqim | The Edinburgh School |
Anne Redpath OBE ARA (1895—1965) shotlandiyalik rassom boʻlib, uning yorqin uy natyurmortlari uning eng mashhur asarlaridan biridir.
Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Redpatning otasi Shotlandiya chegarasida tvid dizayneri boʻlgan. U oʻzida rang va ranglardan foydalanishi borasidagi qobiliyatni koʻrdi. „Men otam oʻzining tvidida qilganini kul rang uygʻunligida qizil yoki sariq dogʻ bilan qilaman.“ Redpatlar Anna olti yoshligida Galashielsdan Xovikka koʻchib oʻtdi. Xovik oʻrta maktabidan soʻng u 1913-yilda Edinburg sanʼat kollejiga oʻqishga kirdi. Aspirantura 1919-yilda Bryugge, Parij, Florensiya va Sienaga tashrif buyurib, qitʼada sayohat qilish imkonini beruvchi stipendiyani olib keldi.
Keyingi yili, 1920-yilda u meʼmor Jeyms Michiga turmushga chiqdi va ular Pas-de-Kaleda yashash uchun ketishdi, u yerda uning birinchi ikki oʻgʻli tugʻildi; ularning eng kattasi rassom va haykaltarosh Alastair Michie. 1924-yilda ular Fransiyaning janubiga koʻchib oʻtishdi va 1928-yilda uchinchi oʻgʻillar Devid Michi dunyoga keldi.
1934-yilda u Xovikka qaytib keldi. Redpat tez orada Edinburgda koʻrgazmaga chiqdi va 1944-yildan 1947-yilgacha Shotlandiya rassomlari ayollar jamiyatining prezidenti boʻldi. Shotlandiya Qirollik akademiyasi uni 1947-yilda assotsiativ sifatida qabul qildi va 1952-yilda u birinchi ayol rassom akademik boʻldi (haykaltarosh Fillis Bone 1944-yilda saylangan birinchi ayol akademik edi).[1] 1955-yilda u „Rassom“ va „Edinburg sanʼat kolleji boshqaruv kengashi aʼzosi“ sifatidagi faoliyati uchun OBE unvoniga sazovor boʻldi.
Farzandlari ulgʻaygani va Edinburgdagi badiiy toʻgaraklarda faol ishtirok etishi sababli u 1940-yillarning oxirida shaharga koʻchib oʻtdi. 1950-yillar va 1960-yillarning boshlarida u Yevropa boʻylab sayohat qildi, Ispaniya, Kanar orollari, Korsika, Brittani, Venetsiya va boshqa joylarda rasm chizdi.
Edinburg, London koʻchasi, 7-uyda u yashagan, uyda esdalik lavhasi bor.[2]
Rasmlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Redpat oʻzining natyurmortlari bilan mashhur boʻlib, unda tanish uy-roʻzgʻor buyumlari – stul, chashka – “ikki oʻlchovli” dizayn qilingan. U naqshga naqsh qoʻshish uchun toʻqimachilikdan foydalanilgan dasturxon, dogʻli sharflar tasvirlangan Qizil poyabzal nomi bilan ham tanilgan hind gilami ushbu rasmlar guruhining yaxshi namunasidir. Matissning taʼsiri bu qalin, tekis yuzali ichki tartiblarda aniq sezilib turadi. Tanqidchilar anʼanaviy nuqtayi nazardan emas, balki dizaynga mos ravishda egilgan stollarda chet elga birinchi safarida hayratda qoldirgan oʻrta asrlardagi Siena rasmlari taʼsiri sezilib turadi. Bu vaqtda u birinchi marta katolik tasvirining boyligini kashf etdi (Shotland protestanti sifatida tarbiyalangan yosh ayolga notanish), bu mavzu keyingi ishilarda keng oʻrganilgan.
U va uning bir guruh zamondoshlari baʼzan Edinburg maktabi vakillari deb ataladi. Ular Shotlandiya koloristlarining „merosxoʻrlari“ sifatida koʻrilishi mumkin: Redpatning " Orange kafedrasi „, masalan, koloristlar anʼanalarini namoyon etadi.
Fransiyada ishlagan yillari (1920—1933) Redpatning surati oilaviy majburiyatlari bilan cheklangan edi, lekin u 1921 - va 1928-yillardagi koʻrgazmalar uchun yetarlicha asarlar yaratdi. Shuningdek, u mebellarni yorqin gul va qush naqshlari bilan bezatgan. (Qarang: Boʻyalgan sandiq bilan natyurmort) Keyinchalik gullarning koʻplab rasmlari vazalarda yoki yovvoyi tabiat qoʻynida tasvirlandi. (The Poppy Field) Redpath Matisse va Bonnard kabi rasomlardan qattiq taʼsirlangan.
1934-yilda Shotlandiyaga qaytib kelgach, u Xovik atrofidagi qishloqlarning eskizini chizishni boshladi va oʻzining koʻp ishlarida aks ettirganidan koʻra koʻproq jim koʻrinishda landshaftlarni chizdi: Masalan , Ayozli tong, Trow Mill (1936). 1940-yillarning boshlarida The Indian Rug u yuqorida tavsiflangan erkinroq, individual yondashuvni ishlab chiqayotganini koʻrsatdi. Ushbu uslubni ifodalovchi boshqa asarlar “Mantelpiece" va "Stol bilan natyurmort" ni oʻz ichiga oladi.
Uning 1943- yilgi avtoportreti Rut Borchard tomonidan soʻralgan boʻlib, u zamonaviy britaniyalik rassomlarning 100 ta avtoportretlari toʻplamini yaratdi. Redpath 1964-yilda Borchardga rasmni yubordi va bu sanani 1943-yil deb belgilashga eʼtibor berdi, chunki u odamlar oʻzini 20 yosh yoshroq qilib chizgan deb oʻylashlarini xohlamadi. 1951-yilda Redpat bilan Ispaniyaga sayohat qilgan bir doʻsti uning tashqi qiyofasini shunday tasvirlab berdi: „Anna qirolicha Viktoriyaga oʻxshardi; qora sochlari oʻrtasidan toʻgʻri taralgan, lekin u rangli kiyingan!“[3]
Baʼzi keyingi asarlarida diniy taʼsirlar, ayniqsa Avliyo Jan-Trebul ibodatxonasi (1954) va Venetsiya qurbongohidagi qurbongohlarning rasmlari aks ettirilgan. Bular uning yetuk ijod namunalri boʻlib, 1940-yillardagi asarlardan ham koʻra koʻproq sharhlovchilar tomonidan yuqori baholanadi.
Koʻrgazmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Portlend galereyasi 2008-yil iyul oyida Redpath asarlarining katta koʻrgazmasini oʻtkazdi.
Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Alice Strang. „Pioneering women at the Royal Scottish Academy“. Art UK (26-noyabr 2020-yil). Qaraldi: 1-fevral 2021-yil.
- ↑ Elizabeth., Berry. The writing on the walls, Cockburn Association., Edinburgh: Published by the Cockburn Association in collaboration with the Scottish National Portrait Gallery and the Saltire Society, 1990. ISBN 0950515922. OCLC 24699879.
- ↑ „Anne Redpath“. Ruth Borchard Collection.
Qoʻshimcha oʻqish[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Bourne, Patrik Anne Redpath 1895-1965: uning hayoti va ijodi (Edinburg: Portlend galereyasi bilan hamkorlikda Bourne Fine Art, 1989)
- Bryus, Jorj Ann Redpat (1974)
- Koʻrgazma katalogi, Milliy zamonaviy sanʼat galereyasi, Edinburg (1975)
- Long, Filipp Anne Redpat, 1895-1965 (Shotlandiya milliy galereyasi, 1996)
- Jons, Rut Enn Redpat Oksford Milliy Biografiya lugʻatida
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 107 artworks by or after Anne Redpath at the Art UK site
- Profile on Royal Academy of Arts Collections
- Altar in Pigna
- National Galleries of Scotland
- Portland Gallery[sayt ishlamaydi]
- Tate Gallery (Wayback Machine saytida 8-iyul 2011-yil sanasida arxivlangan)
- Redpath paintings for sale at Portland Gallery
- The Indian Rug