Amet-Xon Sulton
| Amet-Xon Sulton | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||
| Tugʻilgan sanasi | 25-oktabr 1920 | |||||||||||||||||||||
| Tugʻilgan joyi | Alupka, Qrim | |||||||||||||||||||||
| Vafot sanasi | 1-fevral 1971 | |||||||||||||||||||||
| Vafot joyi | Jukovskiy, Moskva viloyati | |||||||||||||||||||||
| Unvoni | Mayor | |||||||||||||||||||||
| Jang/urush | Ikkinchi jahon urushi | |||||||||||||||||||||
| Mukofotlari |
| |||||||||||||||||||||
Amet-Xon Sulton (qrimtat. Amet-Han Sultan; rus. Амет-Хан Султан) — Ikkinchi jahon urushi qatnashchisi, aviatsiyada eskadrilya qoʻmondoni. Ikki marta Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoniga sazovor boʻlgan. 150 ta havo jangida qatnashgan, dushmanning 49 ta samolyotini urib tushirgan (30 tasi mustaqil ravishda, 19 tasini guruh aʻzosi oʻlaroq).[1]
Sultonning otasida lak qoni boʻlgani uchun 1944-yil qrim tatarlarining Oʻzbekistonga surgun qilinishidan saqlanib qolgan. Bunga qaramasdan, u pasportida millatini tatardan lakka oʻzgartirishdan bosh tortgan.[2][3]
Ikkinnchi jahon urushi oʻz yakuniga yetganidan keyin, Sulton Moskvada test uchuvchi sifatida faoliyat yuritgan. 1971-yil yangi dvigatel oʻrnatilgan Tupolev Tu-16 harbiy uchogʻiga sinovdan oʻtkazayotib halok boʻlgan. Umri davomida 96 xil samolyotni boshqarishni oʻzlashtirgan. Sobiq sovet mamlakatlarida Sulton sharafiga aeroportlar nomlangan, uning hayotiga bagʻishlangan muzeylar ochilgan. 2013-yil uning hayoti haqida „Haytarma“ filmi suratga olingan.[1][4]
Manbalar[tahrir]
- ↑ 1,0 1,1 Мельников А. Е. Амет-Хан Султан warheroes.ru (ruscha)
- ↑ How Soviet authorities deported entire ethnic Crimean Tatar population from their homeland. 112.international (en).
- ↑ Uehling, G. (2004-11-26). Beyond Memory: The Crimean Tatars' Deportation and Return (in en). Springer. ISBN 9781403981271.
- ↑ Boyne, Walter J. (2002). Air Warfare: An International Encyclopedia (in en). ABC-CLIO. ISBN 9781576073452.
