Aleksey Terenojkin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Aleksey Terenojkin
ruscha: Алексе́й Ива́нович Терено́жкин
Tavalludi 1907-yil 26-noyabr
Nikolayevsk, Samara guberniyasi
Vafoti 1981-yil 19-may
Kiyev
Fuqaroligi Sovet Ittifoqi
Ish joylari Ukraina SSR Fanlar akademiyasining Arxeologiya instituti
Ilmiy darajasi tarix fanlari doktori
Ilmiy unvoni professor

Aleksey Ivanovich Terenojkin (1907-yil 26-noyabr, Nikolayevsk - 1981-yil 19-may, Kiyev) – sovet arxeologi, tarix fanlari doktori (1959), professor (1967), Ukraina SSR Fanlar akademiyasi Arxeologiya instituti temir davri arxeologiyasi boʻlimi mudiri[1], Ukraina SSRda xizmat koʻrsatgan fan va texnika arbobi (1977).

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Savdogarlar oilasida tugʻilgan. 11 yoshida daryo boʻyida qadimiy kulolchilik buyumlarini yigʻib, muzeyga olib bora boshlagan. 14 yoshida (1921-yilda) birinchi marta arxeologik ishlarda – mahalliy Butunjahon ilmiy jamiyati tomonidan oʻtkazilgan tepaliklar ustida tadqiqotda qatnashgan. 1926-yilda Samara oʻlkashunoslik jamiyati oliy kurslarining arxeologiya va etnologiya boʻlimiga, soʻngra Moskva davlat universitetining etnologiya fakultetiga oʻqishga kirgan. Oʻqishning soʻnggi yilida „ijtimoiy kelib chiqishini yashirgani uchun“ haydalgan. Davlat tarix muzeyi, Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi Tarix va arxeologiya instituti va boshqa joylarda ishlagan, Oʻrta Osiyo, Rossiya va Ukrainada olib borilgan qazishmalarda qatnashgan.

1941-yildan – Stalingraddan Venaga yurishda qatnashgan. Qizil Yulduz ordeni va beshta medal bilan taqdirlangan[2].

1948-yilda Oʻzbekistonda olib borilgan Xorazm arxeologiya-etnografiya ekspeditsiyasi tadqiqotlari natijasi asosida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan. Xuddi shu yili Kiyevga koʻchib oʻtgan va Ukraina SSR Fanlar akademiyasining Arxeologiya institutida ish boshlagan. 1958-yilda „Dnepr oʻrmon-dasht oʻng qirgʻogʻida skiflargacha boʻlgan davr“ mavzusida tarix fanlari doktori ilmiy darajasini olish uchun nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan.

Aleksey Ivanovich Terenojkin – Ukrainada ilk temir davri madaniyatlarini rivojlantirish konsepsiyasining asoschisi. Ukrainaning oʻrmon-dasht va dasht zonalarida arxeologik qazishmalar olib borgan. Koʻpgina ilmiy ishlar muallifi, jumladan „Dnepr oʻrmon-dasht oʻng qirgʻogʻida skiflargacha boʻlgan davr“[3], „Ukraina RSR arxeologiyasi“ monografiyalarining hammuallifi.

Oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Akasi – Vasiliy Ivanovich Terenojkin, fizik.
  • Akasi – Ivan Ivanovich Terenojkin, botanik.
  • Xotini: Yelizaveta Yakovlyevna Terenojkina, shifokor
  • Xotini – Varvara Ilyinskaya, sovet arxeologi (Ukraina SSR), skiflar tarixi boʻyicha mutaxassis.
  • Qizi – Rannu Yelena Alekseyevna, tarixchi.
  • Oʻgʻli – Dmitriy Alekseyevich Terenojkin
  • Oʻgʻli – Ilyinskiy Andrey Alekseyevich, kulolchilik naqqoshi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Мозолевський Б. М., Черненко Є. В. Олексій Іванович Тереножкін (до 70-річчя від дня народження) // Археологія. — 1978. — № 25. — С. 112—114.
  2. „Память народа“. 2018-yil 17-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 17-avgust.
  3. Алексей Иванович Тереножкин // Советская археология. — 1982. — № 3. — С. 297—299.