Aleksandr I haykali Moskva
.jpg){kind=link}
Imperator Aleksandr I haykali — Moskva markazida butun Rossiya imperatori Aleksandr I xotirasiga bagʻishlangan bronza haykal boʻlib, Rossiya Federatsiyasi xalq rassomi, haykaltarosh Salavat Sherbakov va Rossiya Federatsiyasining xizmat koʻrsatgan meʼmori Igor Voskresenskiyning ishi. 2014-yil 20-noyabrda Aleksandr bogʻida, Borovitskiy darvozasidan unchalik uzoq boʻlmagan joyda ochilgan[1][2][3][4]. Moskvadagi birinchi Aleksandr I sharafiga oʻrnatilgan haykal hisoblanadi[5].
Yodgorlik loyihasi 8 haykaltarosh, jumladan Zurab Tsereteli ishtirok etgan tanlov natijalariga koʻra aniqlandi. Ishtirokchilar bir nechta variantlarni taqdim etishdi. 2014-yil avgust oyida tanlovning finalchilari aniqlandi. Yodgorlikning yakuniy loyihasi Salavat Sherbakov, Andrey Kovalchuk va Aleksandr Rukavishnikovlarning ishlaridan yopiq ovoz berish orqali tanlandi[6].
Yodgorlik — bu Aleksandr Ining bayramona libosdagi, poydevor ustida turgan haykali. Imperator qoʻlida qilich, oyoqlari ostida dushman quroli yotadi, yelkasiga plash tashlanadi. Yodgorlik qarshisida Borodino jangi, boshqa janglar va 1812-yilgi Vatan urushi qoʻmondonlari, shuningdek, Aleksandrning oʻzi, Sarov Serafimi va ikkita cherkov — Najotkor Masihning sobori va Qozon Sobori tasvirlari tushirilgan bronza barelyeflar joylashgan[3].
Yodgorlikning tantanali ochilishi 2014-yil 20-noyabrda boʻlib oʻtdi, unda Rossiya Federatsiyasi Prezidenti Vladimir Putin, Moskva va Butun Rossiya Patriarxi Kirill, Rossiya madaniyat vaziri Vladimir Medinskiy va Moskva meri Sergey Sobyanin[2] ishtirok etdi. V. V. Putin tantanali nutq soʻzladi[2]: Xuddi shu yerda, Kreml devorlari yaqinida ushbu goʻzal bogʻ ishgʻol etilgan. Yarim asrdan koʻproq vaqtdan beri ushbu bogʻ Aleksand I nomi ostida mavjud. Bu bogʻ poytaxtimizdagi eng sevimli bogʻlardan biri. Bir vaqtning oʻzida bu yerda tariximiz buyukligi ham seziladi. Rossiyaning harbiy gʻalabalari xotirasi, Vatanimizni asrab, himoya qilgan barchaning xotirasi namoyon boʻladi. Aleksandr I ning haykali ham bu yerdan oʻrin olgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Памятник установлен возле Боровицких ворот Московского Кремля в Александровском саду, который был разбит по указу этого императора, почему и получил такое название“ (ru). ЭХО Москвы (2014-yil 20-noyabr). 2014-yil 23-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 20-noyabr.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „Открытие памятника Александру I“ (ru). Сайт Президента России (2014-yil 20-noyabr). 2014-yil 23-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 20-noyabr.
- ↑ 3,0 3,1 „У стен Кремля открыли памятник Александру I“ (ru). Интерфакс (2014-yil 20-noyabr). 2014-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 20-noyabr.
- ↑ Кира Латухина. „Владимир Путин открыл памятник Александру I“ (ru). Российская газета (2014-yil 20-noyabr). 2014-yil 23-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 20-noyabr.
- ↑ „Около Кремля открыли памятник Александру I“ (ru). Lenta.ru (2014-yil 20-noyabr). 2014-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-noyabr.
- ↑ „Путин примет участие в открытии памятника Александру I в Москве“ (ru). РИА Новости (2014-yil 20-noyabr). 2014-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 20-noyabr.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Сергей Берец. „Памятник Александру I напомнит о временах величия России“ (ru). Русская служба BBC (2014-yil 19-noyabr). 2014-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 20-noyabr.