Aladdin Tarmashirin (Chigʻatoy)

Aladdin Tarmashirin (Chigʻatoy) — Chigʻatoy ulusi hukmdori (1326 — 1334). Chigʻatoylar sulolasidan.

Tarmashirin, Alouddin Tarmashirin (? — 1334) — Movarounnahr sultoni (1326-34). Chigʻatoy xonlaridan oʻn toʻqizinchisi. T.

yoshligida buddaviycha Darmashila („dharma, yaʼni Budda qonuniga itoat etuvchi“) nomi bilan atalgan. Islomni qabul qilgach, Alouddin deb atala boshlagan. Islomni qabul qilgani, koʻchmanchilar anʼanalarini buzib, shaharda yashay boshlagani, bu saltanat sharqidagi (Yettisuv va Issiqkoʻl boʻyidagi) koʻchmanchi moʻgʻullarning noroziligiga va ularni qoʻzgʻolon koʻtarishiga sabab boʻlgan. Qoʻzgʻolonchilar T.ni oʻldirganlar, xonlar qarorgohi yana bir necha yilga Ili daryosi boʻylariga koʻchirilgan.

Tarmashirinning Hindistonga bostirib kirishi bahs-munozaralarga sabab bo‘ldi. Bosqinni Muhammad Tug‘loq hukmronligining boshiga qo‘ygan Ferishta Muhammad Tug‘loqni qo‘rqoq sifatida ko‘rsatadi. Uning aytishicha, Tarmashirin katta qo‘shin bilan Hindistonga bostirib kirgan. Sulton Muhammad dalada dushmanga dosh bera olmasligini ko‘rib, tinchlik so‘rab da’vo qila boshlaydi. U mo'g'ul boshlig'ini yumshatish uchun oltin va zargarlik buyumlari bilan qimmatbaho sovg'alar yubordi, u nihoyat imperiyaning deyarli narxini olishga rozi bo'lib, Gujarat va Sind yo'li orqali o'z mamlakatiga qaytib, uni talon-taroj qilib, olib ketdi. aholisining ko'pchiligi. Shuning uchun xon Dehlidan Gujarat tomon yo‘l oldi va Somnath va Suratni talon-taroj qildi va u yerdan o‘ljaga to‘la o‘z yurtiga eson-omon qaytib keldi. Yahyo va Badauniyning yozishicha, bu bosqin 1328—29 yillarda sodir boʻlgan. Tarmashirin ulkan qo'shin bilan Dehliga qarshi yurish qildi; u bir qancha qal'alarni egallab, Lahor, Samana va Indri aholisini Budaun chegaralarigacha qamab qo'ydi. “Sirot-i-Firuz Shohi”ning anonim muallifi Sulton Firozshoh Tug‘loq tomonidan Topra Asoka ustunining (Minaro-i Zarin) ko‘chirilishini tasvirlar ekan, Tarmashirinni tilga oladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, Tarmashirin ustun atrofida katta olov yoqib, ustunni bo‘lishga uringan, ammo ustun yorilib ketmagan.