Al-Tibbyon fi tafsir al-Qurʼon

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

At-Tibyon fi tafsir al-Qurʼon (arabcha: التبیان في تفسیر القرآن) — Shayx Tusiy tomonidan yozilgan oʻn jildlik Qur’on tafsiri. „Majmaʼ al-Bayon“ muallifi Shayx Tabarsiy oʻz tafsirlarini yozishda ushbu kitobdan foydalanganini tan olgan[1]. Nusxasi Tehrondagi Malek kutubxonasida mavjud. Bu tafsir „Muxtasar-ut-tibyon“ nomi bilan bayonlari bilan birga nashr etilgan. Muallif oʻz tafsirini yozishda hadisdan asosiy tarkibiy qism sifatida foydalanadi[2] va bir qancha oʻn ikki shia imomlarining anʼanalarini saqlaydi[3]

Bar-Asherning soʻzlariga koʻra, at-Tusiydan boshlab imomiy tafsirchilar yangi yoʻnalishni boshladilar, bunda hadis Qur’onni talqin qilishning yagona vositasimasligiga aylandi[4].

Xususiyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tibyon talqini bugungi kunda mavjud boʻlgan birinchi va eng qadimgi shia talqini hisoblanadi[5]. Shayx Tusiy tibyon kitobini noyob kitob sifatida tilga olgan. Kitobga koʻra, talqini jihatidan boshqa kitoblardan farq qiladi. Shayx Tusiyning tafsiridagi metodologiyasi Buvayhiy davrida Iroq va Bagʻdodda huquqshunos va ilohiyot olimlarining koʻp yillik saʼy-harakatlari natijasidir[6][7].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. The Qurʾan and its interpreters. 1 By Mahmoud Ayoub, p. 38
  2. Encyclopedia of Arabic Literature: K-Z edited by Julie Scott Meisami, Paul Starkey, p. 713
  3. Medieval Islamic civilization: an encyclopedia. A-K, Index By Josef W. Meri, Jere L. Bacharach, p. 166
  4. Scripture and Exegesis in Early Imāmī-Shiism By Meʼir Mikhaʼel Bar-Asher, p. 75
  5. Meri, Josef W.. Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia (en). Psychology Press, 2006. ISBN 978-0-415-96690-0. 
  6. Morteza Karimi Nia, Sheykh Tousi and his source for tabyan, Kherad Nameh Hamshahri, number 26, Persian
  7. Nafisi and Ammari, literate-Quranic investigations magazine, third number, autumn 1393 solar, p.106