Aintopf
Aintopf (nemischa: Eintopf — tom maʼnoda „bir qozon“, bir taomdan tushlik, quyuq shoʻrva) — birinchi va ikkinchi taomlar oʻrnini bosadigan nemis oshxonasi taomidir. Bu aralash shoʻrva, unda bor boʻlgan deyarli barcha mahsulotlar bitta idishda qaynatiladi. Aintopf — suv yoki bulyonda qaynatilgan quyuq shoʻrva. Tarkibi: sabzavotlar — kartoshka, sabzi, shved sholgʻomi, shuningdek, har xil turdagi karam (bogʻ karam, gulkaram, Bryussel karami, brokkoli) va boshqalar; dukkaklilar — noʻxat, yasmiq, loviya, yashil loviya poʻstlogʻi va boshqalar; yormalar, non, makaron mahsulotlari („Gaysburg marshi“ da shpetsle), goʻsht, dudlangan mahsulotlar (masalan, kasseler, sosiska) yoki boshqa goʻsht mahsulotlari (buyraklar, gʻoz oyoqlari va boshqalar) boʻlishi mumkin. Aintopf hatto baliq yoki sardelkalar bilan ham pishiriladi. Qoʻziqorin va koʻkatlar, shuningdek, makaron va qarsildoq non boʻlakchalari shoʻrvaga juda mos keladi.
Bu mahsulotlarga boy shoʻrva dehqonlardan kelib chiqqan deb hisoblanadi. Aintopf butun oilani bir taom bilan mazali va toʻyimli ovqatlantirish maqsadida yaratilgan. Nemis jurnalisti Volfgang Herles Aintopfda haqiqiy sotsializmni koʻradi: hech kim ochlikdan oʻlmaydi, lekin shaxsiy istaklar hisobga olinmaydi[1]. Shimoliy Germaniyadagi dehqon uylarida shved sholgʻomili aintopf qovurilgan kartoshka bilan birga kundalik tushlik taomi hisoblanardi.
Anʼanaga koʻra, Aintopf nafaqat Germaniyada, balki Belgiya, Ispaniya va Fransiya, Vengriyada ham tayyorlanadi. Belgiya Aintopfiga koʻpincha yorqin pivo qoʻshiladi.
Natsistlar Germaniyasida targʻibot maqsadida Aintopfning rasmiy retsepti tasdiqlandi, bu uchinchi Reyx tili boʻyicha asar muallifi Viktor Klempererning soʻzlariga koʻra, hamma uchun, xalqlar jamoasining eng kundalik va zarur yagona taomiga aylandi: „Aintopf — biz hammamiz bir qozonda kamtarona pishirilgan taomni isteʼmol qilamiz, hammamiz bitta qozondan ovqatlanamiz …“[2]. 1933-yil 1-oktabrda Germaniyada „Yakshanba Aintopfi“ oylik targʻibot aksiyasi eʼlon qilindi: nemis xalqi oyning yakshanba kunlaridan birida birdamlik koʻrsatishi va kechki ovqat uchun faqat Aintopf pishirishi kerak edi. Mahalliy NSDAP partiyasi xodimlari uylarni aylanib chiqishar edi va „Qishki yordam“ uchun 50 pfennig soliq yigʻishar edi, rahbariyat buni yakshanba kungi odatiy tushlik va Aintopf oʻrtasidagi xarajatlardagi farq deb hisoblagan. M. I. Rommaning „Oddiy fashizm“ filmida Aintopf „umumiy shoʻrva“ nomi ostida natsistlar xalqni birlashtirgan odatlardan biri sifatida tilga olinadi.
Aintopf zamonaviy Germaniyada milliy ahamiyatini yoʻqotmagan. Germaniya federal kansleri Angela Merkel 2004-yil iyun oyida Hessenda qishloq xoʻjaligi ishchilari oldida qilgan nutqida, globallashuv va kompyuterlashuv rivojlanayotgan davrda kartoshka yoki Eintopf pishirish kabi eski yaxshi odatlarning muhimligini[3] taʼkidlab oʻtdi. 2009-yilgi saylovoldi kampaniyasi paytida Angela Merkel RTL kanalida kartoshka shoʻrvasini qanday pishirishni bilishini va haqiqiy Aintopfni yaxshi koʻrishini aytdi[4][5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Wolfgang Herles „Suppenkaspar“,. Vorwiegend festkochend. Kultur und Seele der deutschen Küche. Random House, 2019 — 416 bet. ISBN 9783641216085.
- ↑ В. Клемперер „Дружина“,. LTI. Язык Третьего рейха. Записная книжка филолога. М.: Прогресс-Традиция, 1998 — 311 bet. ISBN 5-89493-016-2.
- ↑ Peter Köhler. Die besten Zitate der Politiker: Mehr als 1.000 prägnante Sprüche(olm.)
- ↑ Der Spiegel: Klassicheskiy kartofelniy sup(olm.)
- ↑ Die Welt: Vsyo, chto vi xoteli znat o kartofelnom supe(olm.)
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Markina L. G. EINTOPF / / Germaniya madaniyati: lingvistik lugʻat / bosh muharrirligida prof. N. V. Muravleva. — M.: AST, 2006-yil. — BILAN. 228. — 1181 bilan. — 3000 nusxa. — ISBN 5-17-038383-5.
- Herings Lexikon der Kuche. Fachbuchverlag Pfannenberg, Xaan-Gruiten, 23 yosh. Auflage 2001, ISBN 3-8057-0470-4.
- Konrad Kostlin: Der Eintopf der Deutschen. Das Zusammengekochte als Kult-Essen, in: Utz Jeggle (nashriyotchi): Tübinger Beiträge zur Volkskultur. (Untersuchungen des Ludwig-Uhland-Instituts der Universität Tübingen; jild 69). Tübinger Vereinigung für Volkskunde, Tübingen 1986, ISBN 3-925340-51-3, 220-241-betlar.
- Charles Sinclair. Eintopf / / Oziq-ovqat lugʻati: A dan Z gacha boʻlgan xalqaro oziq-ovqat va pishirish atamalari. — Ikkinchi nashr. — London: A&C Black, 2004-yil. — P. 200. — 632 p. — ISBN 978-1-4081-0218-3.