Abdulqodir

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Abdulqodir
Bogʻliq maqolalar: "Abdulqodir"dan boshlanuvchilar

"Abdulqodir"dan boshlab barcha maqolalar

Vikilugʻat logotipi
Vikilugʻat logotipi
    Vikilugʻatda
     "Abdulqodir" maqolasi bor

Abd al-Qodir yoki Abdulqodir (arabcha: عبد القادر) musulmon erkak ismidir. Arabcha Abd, al- va Qodir soʻzlaridan tuzilgan. Bu ism „kuchlilarning xizmatkori“ degan maʼnoni anglatadi, Al-Qodir Allohning Qur’ondagi ismlaridan biri boʻlib, musulmon teoforik ismlarini keltirib chiqaradi.[1][2]

Al -ning a harfi urgʻusiz boʻlib, deyarli har qanday unli, koʻpincha u bilan transliteratsiya qilinishi mumkin. Shunday qilib, birinchi qism Abdel, Abdul yoki Abdal sifatida paydo boʻlishi mumkin. Ikkinchi qism Qader, Kadir, Qadir, Kader, Gadir yoki boshqa yoʻllar bilan transliteratsiya qilinishi mumkin va butun ism oʻzgaruvchan interval va tire qoʻyilishi mumkin.

Abdul Qodir (arabcha: عبد القدیر) ga tegishli, lekin kamroq tarqalgan ism hisoblanadi) shunga oʻxshash maʼnoga ega. Transliteratsiya qilinganda ikkalasi chalkashishi mumkin va quyida keltirilgan ismlarning bir nechtasi bu ismga misollar boʻlishi mumkin.

Turk mamlakatlarida 16 mingga yaqin aholi Abdulqodir ismini olgan. Bu nom arab va fors tillarida so‘zlashuvchi mamlakatlarda ham juda keng tarqalgan. Abdulqodir ismi uch xil ma'noga ega. Birinchi ma'nosi: Alloh va Rasuliga so'zsiz taslim bo'lgan kishi. Ikkinchi maʼnosi: Qodir, qudratli Allohning bandasi. Uchinchi maʼno: Haromdan qochadigan, yaxshilikka yuz tutadigan taqvodorlar. Harflar soni: 10 ta. Baxtli raqam: 1. Rang belgisi: Moviy. Turi: Qo‘shma ot - Abdul + Qodir. Harf tahliliga ko'ra, Abdulqodir ismining xususiyatlarini quyidagicha sanab o'tish mumkin: 1- Haromdan saqlaydi. 2- Gunohlari uchun tavba qiladi. VII asrdan beri qoʻllanilgan Abdulqodir ismi arabchadan kelib chiqqan. Eng yaxshi tinglovchi ma'nosi ham bor.

Abdulqodirning ismi Qur'onda tilga olinmagan. Holbuki, Alloh taoloning ismlaridan bo‘lgan Qadr shu nomli kalima ko‘p oyatlarda zikr qilingan.

Erkaklar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sportda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yengil atletikada[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abdelkader Zaddem (1944-yilda tugʻilgan), tunislik yuguruvchi
  • Abdelkader El Muaziz (1969-yilda tugʻilgan), marokashlik yuguruvchi
  • Abdelkader Xachlaf (1979-yilda tugʻilgan), marokashlik yuguruvchi
  • Abdalla Abdelgadir (1988-yilda tugʻilgan), sudanlik yuguruvchi

Kriketda[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abdul Qodir (kriketchi) (1944-2002), pokistonlik kriketchi
  • Abdul Qodir (kriketchi) (1955-2019), pokistonlik kriketchi
  • Abdul Kadir Ali (1983-yilda tugʻilgan), ingliz kriketchisi
  • Abdul Kader (kriketchi) (1995-yilda tugʻilgan), Shri-Lankalik kriketchi
Abdulkadir Özdemir

Futbolda[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abdelkader Ben Bouali (1912-1997) fransuz futbolchisi
  • Abdulkadir Omur, turkiyalik futbolchi
  • Abdul Qodir (1948-2003), indoneziyalik futbolchi
  • Abdulqodir Hasan (1962-yilda tugʻilgan), emiratilik futbolchisi
  • Abdelkader El Brazi (1964-yilda tugʻilgan), marokashlik futbolchi
  • Abdelkader Ferxaui (1965-yilda tugʻilgan), jazoirlik futbolchi
  • Azizon Abdul Qodir (1980-yilda tugʻilgan), malayziyalik futbolchi
  • Abdul Kader Keyta (1981-yilda tugʻilgan), ivuarlik futbolchi
  • Abdelkader Laïfaoui (1981-yilda tugʻilgan), jazoirlik futbolchi
  • Abdul Kader Kamara (1982-yilda tugʻilgan), gvineyalik futbolchi
  • Abdelkader Besseghir (1978-yilda tugʻilgan), jazoirlik futbolchi
  • Mohamed Abdel-Kader Coubadja-Ture, aks holda Mohamed Kader (1979-yilda tugʻilgan), togolik futbolchi
  • Abdu Kader Mangane (1983-yilda tugʻilgan), senegallik futbolchi
  • Abdelkader Ghezzal (1984-yilda tugʻilgan), fransuz-jazoir futbolchisi
  • Abdulqodir Dakka (1985-yilda tugʻilgan), suriyalik futbolchi
  • Abdulqodir Oʻzgen (1986-yilda tugʻilgan), turk-nemis futbolchisi
  • Abdelkader Kraichi (1989-yilda tugʻilgan), fransuz futbolchisi
  • Abdel Kader Rifai (1973-yilda tugʻilgan), suriyalik futbolchi
  • Abdulqodir Kayali (1991-yilda tugʻilgan), turk futbolchisi
  • Anvar Abdalqader, Suriya futbol menejeri
  • Abdelkader Freha, jazoirlik futbolchi[3]
Abdulkadir Abdullayev Rio2016 da

Jang sanʼatida[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Sayid Abdul Qodir (1948-yilda tugʻilgan), singapurlik bokschi
  • Abdulqodir Kochak (1981-yilda tugʻilgan), turk bokschisi
  • Abdelkader Zruri (1976-yilda tugʻilgan), marokashlik taekvondo sportchisi
  • Abdelkader Bouhenia (1986-yilda tugʻilgan), fransuz bokschisi
  • Abdulqodir Hikmat (1987-yilda tugʻilgan), qatarlik taekvondochi
  • Abdelkader Chadi (1988-yilda tugʻilgan), jazoirlik bokschi
Abdulkadir Mohamed Nur

Boshqa sport turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Omer Abdelqader (1983-yilda tugʻilgan), qatarlik basketbolchi
  • Hisham Abdulqodir Abdulla (1976-yilda tugʻilgan), bahraynlik voleybolchi
  • Abdel Kader Sylla (1990-yilda tugʻilgan), Seyshel orollari basketbolchisi
  • Jastin Abdelkader (1987-yilda tugʻilgan), amerikalik xokkeychi

Sanʼatda[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abd al-Qodir Marogiy (XIV asr oʻrtalari — 1435), fors shoiri, musiqachisi va rassomi.
  • Abd al-Qodir al-Fasi (1599-1680), marokashlik yozuvchi
  • Abdul Qodir Al Raes (1951-yilda tugʻilgan), BAA rassomi
  • Abdulqodir Ahmad Said (1953-yilda tugʻilgan), somalilik rejissyor, prodyuser, ssenariy muallifi, operator va muharrir
  • Abd El Gadir Salim (taxminan 1955-yilda tugʻilgan), Sudan xalq qoʻshiqchisi
  • Abdelkader Benali (1975-yilda tugʻilgan), marokash-golland yozuvchisi va jurnalisti
  • Abdulqodir Bedil (1642-1720), hind-fors shoiri va soʻfiy.
  • Abdulla bin Abdul Qodir (1796-1854), malayziya yozuvchisi
  • Abdul Qodir Al Rassam (1882-1952), iroqlik rassom
  • Ibrohim Abdel-Kadir al-Mazniy (1890-1949), misrlik yozuvchi, qissa yozuvchi, esseist, tarjimon va shoir
  • Abdul Quadir (1906-1984), Bangladesh shoiri
  • `Abd al-Qodir Badaʼuniy (1540 — taxminan 1615), hind-fors tarixchisi va tarjimoni
  • Kojikode Abdul Kader (1916-1977), hind qoʻshiqchisi
  • Abdelkader Alloula (1929-1994), jazoirlik dramaturg
Abdulkadir Jailani, Kanadadagi Indoneziya elchisi

Siyosatchilar va dunyoviy yetakchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Afrikadan[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abd al-Qodir II (f. 1603/4-1606), Sennar qirolligi (Sudan) hukmdori
  • Amir Abdulqodir al-Jazoiriy (1808-1883), Jazoir diniy va harbiy yetakchisi
  • Abd al-Qodir (Sokoto) (f. 1842-1859), Sokoto (Nigeriya) Buyuk Vazir
  • Abdul Qodir al-Badri (1921-2003), Liviya siyosatchisi
  • Abdulqodir Balarabe Musa (1936-yilda tugʻilgan), nigeriyalik siyosatchi
  • Abdelkader Bengrina (1962-yilda tugʻilgan), jazoirlik siyosatchi
  • Abdulqodir Abdi Xoshi, Somali siyosatchisi
  • Abdoulkader Cissé (1955-yilda tugʻilgan), Burkinabe siyosatchisi
  • Abdelkader Xachani (1956-1999), jazoirlik islomchi siyosatchi
  • Abdulqodir al-Bagʻdodiy (2011-yilda vafot etgan), liviyalik diplomat
  • Abdelkader Taleb Umar, sahraviy siyosatchi
  • Abdelkader Lecheheb, Marokash diplomati
  • Abdulqodir Kure, nigeriyalik siyosatchi
  • Abdulqodir Isse Ahmad Saloh, Somali sultoni
  • Inuva Abdulqodir (1966-2020), nigeriyalik siyosatchi
  • Muhammad Abdulqodir Muhammad (1951-yilda tugʻilgan), jibutiyalik siyosatchi
  • Vadel Abdelkader Kamouge (1939 yilda tugʻilgan), Chad siyosatchisi
Shahzoda Abdulkadir Afandi

Yaqin Sharqdan[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abdul Qodir al-Keylaniy (1874-1948), suriyalik millatchi, davlat arbobi va diniy hokimiyat
  • Faysal Abdel Qodir Al-Husayniy yoki Faysal Husayniy (1940-2001), Falastin siyosatchisi
  • Abdulqodir Aksu (1944-yilda tugʻilgan), turk siyosatchisi
  • Abdul Qodir Bajamal (1946-yilda tugʻilgan), yamanlik siyosatchi
  • Abdul Qodir Qaddura, suriyalik siyosatchi
  • Abdul Qodir Obidiy, iroqlik siyosatchi

Janubi-Sharqiy Osiyo va subkontinentdan[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Zambri Abdul Qodir (1962-yilda tugʻilgan), malayziyalik siyosatchi
  • Abdul Qodir Yusuf (1915-1992), Malayziya siyosatchisi
  • Abdul Aziz Abdul Qodir, Malayziyalik siyosatchi
  • Abdul Kader Shoxul Hamid (1928-1999), Shri-Lanka diplomati va siyosiy arbobi
  • ARM Abdul Kader (1936-yilda tugʻilgan), Shri-Lankalik siyosatchi va tadbirkor
  • Abdul Qodir Alam, afgʻon siyosatchisi
  • Abdul Qodir Baloch, pokistonlik siyosatchi va isteʼfodagi harbiy general
  • Abdul Qodir Imomi Gʻori (1954-yilda tugʻilgan), afgʻon siyosatchisi
  • Abdul Qodir (musulmon rahbari) (1872-1950), Britaniya Raj davrida musulmonlar rahbari
  • Abdul Qodir Patel (1968-yilda tugʻilgan), pokistonlik siyosatchi
  • Abdul Qodir Nuristoniy, Afgʻoniston politsiyasi xodimi va Afgʻoniston Respublikasi Ichki ishlar vaziri

Boshqa joydan[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abdul Qodir (siyosatchi) (taxminan 1952-2018), Gayalik siyosatchi va JFK aeroportiga rejalashtirilgan hujumda fitna uyushtirgan.

Diniy sohada[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abduqodir Gʻiloniy (1077-1166) — fors so‘fiy avliyosi;
  • Abdulqodir ibn Shaqrun (vafoti 1801 yoki 1804), marokashlik din olimi
  • Abdelkader al Jezairi (1808-1883), odatda amir Abdelkader nomi bilan tanilgan, jazoirlik soʻfiy avliyo va harbiy rahbar
  • Abdul Qodir Arnaut (1928-2004), alban-suriyalik islom olimi
  • Abdalqodir as-so‘fiy (1930-2021), shotland so‘fisi
  • Shayx Sayid Abdulqodir Jiloniy (1935-yilda tugʻilgan), pokistonlik sunniy olim va huquqshunos.
  • Abdulqodir Ibrohimjiy Atba-i Malak Vakil asoschisi
  • Abdolqodir Zahidiy, kurd-eron sunniy diniy oʻqituvchisi va siyosatchi[4]
Seyyid Abdulkadir

Harbiy arboblar va faollar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abdelkader Peres (fl. 1723-1737), Marokash admirali va Angliyadagi elchi
  • Abd al-Qodir al-Husayniy (1907-1948), falastin arab millatchisi va kurashchisi
  • Abdulqodir Yahyo Ali, Somali tinchlik faoli[5]
  • Abdelkader Guerroudj (fl. 1957), ozodlik urushida faol Jazoir kommunisti
  • Abdul Qodir (1944-2014), Savr inqilobi davridagi afgʻon harbiy zobiti va Afgʻoniston Demokratik Respublikasi (DRA) davrida Mudofaa vaziri.
  • Abdul Qodir (Afgʻoniston rahbari) (taxminan 1951-2002), Afgʻonistondagi Shimoliy Alyansning harbiy rahbari
  • Abdelkader Belliraj (1957-yilda tugʻilgan), Marokash-Belgiya terroristik jinoyatlarda aybdor deb topildi.
  • Abdelkader Mokhtari, Bosniya urushida faol Jazoir qoʻmondoni
  • Abdulqodir Shehu, nigeriyalik harbiy/siyosatchi

Hibsga olinganlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abd Al Nosir Muhammad Abd Al Qodir Xontumani (1960-yilda tugʻilgan), Guantanamoda saqlanayotgan suriyalik
  • Moez Bin Abdul Qodir Fezzani (Bagram mahbus), Tunislik
  • Muhammad Abd Al Qodir (ismi mumkin emas) (1976-yilda tugʻilgan), Guantanamoda saqlanayotgan jazoirlik
  • Abdulla Abdulqodiraxun (1979-yilda tug‘ilgan), Guantanamoda saqlanayotgan uyg‘ur
  • Idris Ahmad Abdu Qadir Idris (1979-yilda tugʻilgan), yamanlik Guantanamoda qamoqda
  • Ahmad Abdul Qodir (1984-yilda tugʻilgan), Guantanamodagi yamanlik

Boshqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Abdul Qodir Xon (1936-yilda tugʻilgan), pokistonlik yadro olimi
  • Abdulqodir Ahmad (1940-yilda tugʻilgan), nigeriyalik bankir
  • Abdul Qodir (bankir), pokistonlik bankir
  • Abdul Kader Kamli, arab IT mutaxassisi
  • Mustafo Abdulqodir Aabed al-Ansoriy, aks holda Mustafo al-Ansoriy, Saudiya FQB tomonidan qidirilmoqda
  • Abdi Vali Abdulqodir Muse, ehtimol toʻgʻri ismi Abduvali Abduxadir Muse (taxminan 1992-yilda tugʻilgan), somalilik qaroqchilik uchun qamoqqa olingan

Ayollardan[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Zaynab Abdulqodir Kure (1959-yilda tugʻilgan), nigeriyalik siyosatchi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Salahuddin Ahmed. A Dictionary of Muslim Names. London: Hurst & Company, 1999. 
  2. S. A. Rahman. A Dictionary of Muslim Names. New Delhi: Goodword Books, 2001. 
  3. https://www.transfermarkt.com/abdulkadir-omur/profil/spieler/271495
  4. http://islamosfera.ru/raskrytie-sokrytogo-abd-al-kadira-gilani-enciklopediya-sufijskogo-blagochestiya
  5. „Commemoration of a Somali Peace Activist Abdulkadir Yahya Ali“. Hiiraan Online (2007-yil iyul). Qaraldi: 2016-yil 1-yanvar.