Stack Overflow

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Stack Exchange, Inc.

Screenshot of Stack Overflow in November 2020
Joriy holati Online
Tijoratmi Ha
Sayt turi Savol-javob portali
Roʻyxatdan oʻtish Ixtiyoriy
Qaysi tillarda Ingliz, ispan, rus, portugal va yapon
Muassisi Prosus
Muallifi Jeff Atwood va Joel Spolsky
Ochilgan sanasi 15-sentyabr, 2008-yil (15 yil avval) (2008-09-15)[1]
URL StackOverflow.com

Stack Overflow — (talaffuzi: Stek overflou) professional va ishtiyoqli dasturchilar uchun savol-javob veb-sayti. Ushbu platforma Stack Exchange Network servislar tizimining eng muhim saytlaridan biri hisoblanadi[2][3][4]. Sayt 2008-yilda Jeff Atwood va Joel Spolsky tomonidan yaratilgan[5][6]. Unda kompyuter dasturlash boʻyicha keng koʻlamli mavzular boʻyicha savollar va javoblar olib boriladi[7][8][9]. Ushbu sayt Experts-Exchange kabi eski savol-javob veb-saytlariga ochiqroq muqobil boʻlish uchun yaratilgan. Stack Overflow 2021-yilning 2-iyunida Gollandiyada joylashgan Prosus isteʼmolchi internet-konglomeratiga 1,8 milliard dollarga sotiladi[10].

Veb-sayt foydalanuvchilar savol berishlari va ularga javob berishlari, aʼzolik va faol ishtirok etish orqali Reddit'dagi kabi savol va javoblarni yuqori yoki past daraja berish orqali ovoz berishlari. StackOverflow savollar va javoblarni xuddi Wiki kabi tahrirlashlari mumkin boʻlgan platforma boʻlib xizmat qiladi[11]. Stack Overflow foydalanuvchilari yuqori ballari va „belgilar“ olishlari mumkin; masalan, savol yoki savolga javob boʻyicha „yuqori“ ovoz olgani uchun odamga 10 ta obroʻ balli beriladi[12] va oʻzining qimmatli hissasi uchun nishonlar olishi mumkin, bu anʼanaviy savol-javob oʻyinini ifodalaydi[13]. Foydalanuvchilar ovoz berish, fikr bildirish va hatto boshqa odamlarning xabarlarini tahrirlash kabi obroʻ-eʼtiborni oshirish orqali yangi imtiyozlarni ochadi.[14]

2021-yil mart oyi holatiga koʻra, Stack Overflow'da roʻyxatdan oʻtgan 14 million foydalanuvchi, 21 milliondan ortiq savol va 31 million javobga ega boʻlishgan. Savollarga tayinlangan teglar turiga qarab, saytdagi eng koʻp muhokama qilinadigan sakkizta mavzu: JavaScript, Java, C#, PHP, Android, Python, jQuery va HTML hisoblanadi[15].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Veb-sayt 2008-yilda Jeff Atwood va Joel Spolsky tomonidan yaratilgan[16]. Veb-sayt nomi 2008-yil aprel oyida Atwoodning mashhur dasturlash blogi Coding Horror oʻquvchilari tomonidan ovoz berish orqali tanlangan[17]. 2008-yil 31-iyulda Jeff Atvood oʻz obunachilarini yangi veb-saytning shaxsiy beta-versiyasida ishtirok etishga undagan taklifnomalarni yubordi va undan yangi dasturiy taʼminotni sinab koʻrishni istaganlar bilan chekladi. 2008-yil 15-sentabrda ommaviy beta-versiyasi sessiyada ekanligi va keng jamoatchilik undan dasturlash bilan bogʻliq masalalar boʻyicha yordam soʻrash uchun foydalanishi mumkinligi eʼlon qilinadi. Stack Overflow logotipi dizayni ovoz berish jarayonida hal qilingan[18].

2010-yil 3-may kuni Stack Overflow kompaniyasi Union Square Ventures boshchiligidagi bir guruh investorlardan venchur kapitalida 6 million dollar jalb qilgani eʼlon qilinadi[19].

2019-yilda Stack Overflow Prashanth Chandrasekarni bosh ijrochi direktori va Tereza Ditrixni mahsulot direktori etib tayinladi[20].

2021-yil iyun oyida Janubiy Afrikaning Naspers media kompaniyasining Niderlandiyadagi shoʻba korxonasi Prosus Stack Overflow-ni 1,8 milliard dollarga sotib olish boʻyicha kelishuvni eʼlon qiladi[21].

Xavfsizlik buzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yil may oyi boshida yangilanish Stack Overflow-ning ishlab chiqish versiyasiga oʻrnatildi. Unda tajovuzkorga saytning ishlab chiqarish versiyasiga kirishda oʻziga imtiyozlar berishga imkon beruvchi xatolik bor edi. Stack Overflow oʻz blogida taxminan 184 ta umumiy tarmoq foydalanuvchisi „IP manzili, ismlari yoki elektron pochta xabarlarini qaytarishi mumkin boʻlgan“ buzilishdan taʼsirlanganligini eʼlon qiladi[22][23].

Stack Overflow faqat maʼlum bir muammoga qatʼiy yoʻnaltirilgan dasturlash boʻyicha savollarni qabul qiladi. Kengroq xarakterdagi savollar yoki oʻziga xos fikrga ega boʻlgan taklif qiluvchi javoblar odatda sayt foydalanuvchilari tomonidan rad etiladi va yopiq deb belgilanadi. Birodar sayti softwareengineering.stackexchange.com kengroq soʻrovlar, masalan, dasturiy taʼminotni ishlab chiqish boʻyicha umumiy savollar uchun joy boʻlishi uchun moʻljallangan[24].

Savollarni yakunlash Yahoo! kabi boshqa savol-javob saytlaridan asosiy farqidir. Javoblar va past sifatli savollarning oldini olish usuli[25]. Mexanizm 2013-yilda kapital taʼmirlandi; „kutib turish“ga qoʻyilgandan keyin tahrirlangan savollar endi koʻrib chiqish navbatida paydo boʻladi[26]. Jeff Atwood 2010-yilda takroriy savollar muammo sifatida koʻrilmasligini, aksincha, agar bunday qoʻshimcha savollar qidiruv tizimlarida tegishli kalit soʻzlarni koʻpaytirish orqali saytga qoʻshimcha trafik keltirsa, ular afzallik ekanligini taʼkidlaydi[27].

Foydalanuvchi tomonidan yaratilgan barcha kontent Creative Commons Attribute-ShareAlike litsenziyasi, kontent kiritilgan sanaga qarab 2.5, 3.0 yoki 4.0 versiyalari ostida litsenziyalanadi.[28][29]

Eng yaxshi StackOverflow teglari

2013-yilda oʻtkazilgan tadqiqot shuni koʻrsatdiki, foydalanuvchilarning 75 foizi faqat bitta savol berishgan. 65 foiz foydalanuvchilar faqat bitta savolga javob berishgan va faqat 8 foiz foydalanuvchi 5 dan ortiq savolga javob bergan[30]. Foydalanuvchilarning kengroq guruhiga savollar berish va keyin javob berish imkoniyatini yaratish uchun Stack Overflow murabbiylik dasturini yaratgan. Natijada foydalanuvchilar oʻrtacha balli 50 % ga oshadi[31]. 2011-yil holatiga koʻra, savollarning 92 foizi oʻrtacha vaqt ichida 11 daqiqaga javob berilgan[32]. 2013-yildan beri Stack Exchange tarmoq dasturiy taʼminoti maʼlum mezonlarga javob beradigan, jumladan, maʼlum vaqt ichida javobsiz qolgan yopiq savollarni avtomatik ravishda oʻchirib tashlaydi[33].

2012-yil avgust holatiga koʻra, roʻyxatdan oʻtgan 1,3 million foydalanuvchining 443 000 nafari kamida bitta savolga javob bergan. Ulardan taxminan 6000 nafari (jami foydalanuvchilarning 0,46 %) 5000 balldan yuqori obroʻga erishgan[34]. Obroʻ-eʼtiborga pastroq maʼlumot teglari bilan bogʻliq savollarga javob berish, gavjum boʻlmagan soatlarda faol boʻlish va turli sohalarda hissa qoʻshish orqali tezroq ega boʻlishish mumkin[34].

2016-yilda 1,5 million post oʻchirilgan, shundan taxminan 8 foizi moderatorlar tomonidan amalga oshirilgan[35].

Texnologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Stack Overflow C#[36]hamda ASP.NET MVC (Model-View-Controller) dasturlash tillari yordamida yozilgan. Maʼlumotlar bazasi uchun Microsoft SQL Server[37] va maʼlumotlarga kirish uchun ishlatiladigan Dapper ORM (objekt-relational mapper)'dan foydalanilgan[38]. Roʻyxatdan oʻtmagan foydalanuvchilar ham saytning koʻpgina funksiyalaridan foydalanishi mumkin. Tizimga kirgan foydalanuvchilar esa savol yoki javob berish, profil oʻrnatish va oʻz obroʻsini qozonish kabi koʻproq funksiyalardan foydalanishlari imkoniyatiga ega boʻladilar. Masalan, savollar va javoblarni tahrirlash kabi funksiyalarga ruxsat olish, savolni koʻrib chiqish va ovoz berish kabilar shular jumlasidandir[39].

Munosabat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Stack Overflow 2020-yilda Webby Peopleʼs Voice Award for Community mukofotini qoʻlga kiritadi[40].

Sayt madaniyati, ayniqsa, ishtirok etishdagi gender farqlari konteksida doʻstona munosabatda boʻlmagani uchun tanqid qilingan[41].

Maryland universitetida oʻtkazilgan tadqiqot shuni koʻrsatadiki, faqat Stack Overflow platformasidan dasturlash manbasi sifatida foydalangan Android dasturchilari oʻsha paytda faqat Google rasmiy Android dasturchi hujjatlaridan foydalanganlarga qaraganda kamroq xavfsiz kod yozishgan.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Spolsky, Joel „Stack Overflow Launches“. Joel on Software (2008-yil 15-sentyabr). 14-fevral 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 7-iyul.
  2. ↑ Sewak, M.; et al. (18–may 2010–yil). „Finding a Growth Business Model at Stack Overflow, Inc“ (PDF). Stanford CasePublisher. Rev. 20 July 2010-jild, № 2010–204–1. Stanford University School of Engineering. 204-2010-1. 13–avgust 2012–yilda asl nusxadan (PDF) arxivlandi. Qaraldi: 23–may 2014–yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  3. ↑ Jeff Atwood. „Introducing Stackoverflow.com“. Coding Horror (2008-yil 16-aprel). 2010-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-mart.
  4. ↑ Jeff Atwood. „None of Us is as Dumb as All of Us“. Coding Horror (2008-yil 10-sentyabr). 2009-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-mart.
  5. ↑ Alan Zeichick. „Secrets of social site success“. SD Times (2009-yil 15-aprel). 2009-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-aprel.
  6. ↑ „Spolsky's Software Q-and-A Site“. Slashdot (2008-yil 16-sentyabr). 2009-yil 16-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-may.
  7. ↑ Joel Spolsky. „Google Tech Talks: Learning from StackOverflow.com“. YouTube (2009-yil 25-aprel). 2019-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-may.
  8. ↑ Dummett, Ben. „Stack Overflow Sold to Tech Giant Prosus for 12.8 Billion“. Wall Street Journal (2-iyun 2021-yil). Qaraldi: 2-iyun 2021-yil.
  9. ↑ Jeff Atwood. „The Gamification“. Coding Horror Blog (2008-yil 21-sentyabr). 2014-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 24-yanvar.
  10. ↑ „Were Rewarding the Question Askers“. 2019-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-noyabr.
  11. ↑ „What is reputation? How do I earn (and lose) it?“. Stack Overflow. 2013-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 14-avgust.
  12. ↑ „List of privileges“. 2020-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-noyabr.
  13. ↑ „Tags“. Stack Overflow. 2020-yil 15-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 9-dekabr.
  14. ↑ Jeff Atwood. „Introducing Stackoverflow.com“. Coding Horror (2008-yil 16-aprel). 2010-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-mart. Jeff Atwood (16 April 2008).
  15. ↑ Jeff Atwood. „Help Name Our Website“. Coding Horror (2008-yil 6-aprel). 2015-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 15-iyul.
  16. ↑ „J.Atwood & J.Spolsky founding stackoverflow.com -- but we need a logo.“. 99Designs.com (2008-yil 30-aprel). 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-may.
  17. ↑ Ha. „Stack Overflow raises $6M to take its Q&A model beyond programming“. VentureBeat (2010-yil 4-may). — „The money we've raised means that, for the next ($6m / monthly burn rate) months, we can take on new projects, hire new people, and build new expert Q&A sites on a wide variety of new topics. Instead of opening sites in exchange for money, we’re about to launch a new, democratic system where anyone can propose a Q&A site, and, if it gets a critical mass of interested people, we'll create it.“. 2016-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-may.
  18. ↑ Fried, Ina. „Axios Login: Take Note“. Axios (25-sentabr 2019-yil). 10-may 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-fevral 2020-yil.
  19. ↑ Dummett, Ben. „Stack Overflow Sold to Tech Giant Prosus for 23.8 Billion“. Wall St. Journal (2-iyun 2021-yil). Qaraldi: 2-iyun 2021-yil.
  20. ↑ Cimpanu. „Stack Overflow says hackers breached production systems“ (en). ZDNet. 2019-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 22-iyun.
  21. ↑ Ferguson. „Update to Security Incident [May 17, 2019“] (en-US). Stack Overflow Blog (2019-yil 17-may). Qaraldi: 2022-yil 11-iyun.
  22. ↑ „How do I ask a good question?“. Qaraldi: 2021-yil 26-aprel.
  23. ↑ „Closing changes: on hold, unclear, too broad, opinion-based, off-topic reasons, bye-bye to Too Localized“. meta.stackexchange.com. 2019-yil 27-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-mart.
  24. ↑ „The war of the closes“ (2013-yil 25-iyun). 2019-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 3-avgust.
  25. ↑ „Dr. Strangedupe: Or, How I Learned to Stop Worrying And Love Duplication“. stackoverflow.com (2010-yil 16-noyabr). 2016-yil 12-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-mart.
  26. ↑ „Creative Commons Licensing UI and Data Updates“. 2020-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-may.
  27. ↑ „Case Studies/StackOverflow.com“. creativecommons.org. 2015-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-mart.
  28. ↑ Wang. „An Empirical Study on Developer Interactions in StackOverflow“. Singapore Management University (18–22 march 2013). 2014-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-fevral.
  29. ↑ Ford, Denae; Lustig, Kristina; Banks, Jeremy; Parnin, Chris (2018). „"We Don'T Do That Here": How Collaborative Editing with Mentors Improves Engagement in Social Q&A Communities“. Proceedings of the 2018 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems. CHI '18. New York, NY, USA: ACM. 608:1–608:12-bet. doi:10.1145/3173574.3174182. ISBN 9781450356206.
  30. ↑ Mamykina, Lena; Bella Manoim; Manas Mittal; George Hripcsak; Björn Hartmann (2011). „Design lessons from the fastest q&a site in the west“. CHI '11 Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems. 2857–2866-bet. doi:10.1145/1978942.1979366. ISBN 9781450302289. 5–mart 2014–yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25–fevral 2014–yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  31. ↑ „Turbocharging the Roomba: solutions for premature deletion“. stackexchange.com. 2021-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-mart.
  32. ↑ 34,0 34,1 Bosu. „Building Reputation in StackOverflow: An Empirical Investigation“. Department of Computer Science, The University of Alabama (2013). 2015-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-fevral.
  33. ↑ „What posts get deleted, and why?“. Meta.StackOverflow (2017-yil 3-yanvar). 2020-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-mart.
  34. ↑ „Which tools and technologies are used to build the Stack Exchange Network?“. Meta Stack Overflow. Stack Overflow. 2017-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-mart.
  35. ↑ Jeff Atwood. „What Was Stack Overflow Built With?“. Stack Overflow Blog (2008-yil 21-sentyabr). 2016-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-may.
  36. ↑ Sam Saffron. „How I learned to stop worrying and write my own ORM“ (2011-yil 30-mart). 2014-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-iyul.
  37. ↑ „Why should I create an account? - Help Center“. Stack Overflow. Qaraldi: 2021-yil 28-mart.
  38. ↑ Kastrenakes. „Here are all the winners of the 2020 Webby Awards“ (en). The Verge (2020-yil 20-may). 2020-yil 21-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 22-may.
  39. ↑ Brooke. „"Condescending, Rude, Assholes": Framing gender and hostility on Stack Overflow.“. 2021-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 16-iyun.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Stack_Overflow&oldid=3994421" dan olindi