Islom muzeyi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
متحف الآثار الإسلامية
<mapframe>: Couldn't parse JSON: Syntax error
Tashkil etilgan 1923
Joylashuvi Quddus
Koordinatalari 31°46′33.87″N 35°14′05.32″E / 31.7760750°N 35.2348111°E / 31.7760750; 35.2348111
Turi Muzey
Muzey hovlisi, korinf orderi bilan. Al-Aqso masjidi orqada.

Islom muzeyi (arabcha: متحف الآثار الإسلامية; ivritcha: מוזיאון האסלאם) – Quddusning Eski shaharqismida joylashgan muzey. Koʻrgazmada bir necha musulmon mintaqalarini qamrab olgan islom tarixining oʻn davriga oid eksponatlar mavjud. Muzey al-Aqso masjidining gʻarbiy qismida, hovlining narigi tomonida joylashgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bino dastlab Templar ritsarlari tomonidan qurilgan, ular uni sobiq Al-Aqso masjidida tashkil etilgan shtab-kvartiralariga qoʻshimcha sifatida ishlatganlar. Musulmonlar Quddusni qayta egallagach, masjid 1194-yilda qayta tiklandi[1].

Qoʻshimcha bino Faxriddin Muhammad maktabining majlislar zali boʻlib xizmat qilgan, madrasa al-Mansur Qalavun tomonidan milodiy 1282-yilda, Mamluklar davrida qurilgan[2]. Al-Aqso masjidining bir qismi hisoblangan al-Faxriya madrasa majmuasining boshqa binolarining aksariyati 1969-yilda Isroil armiyasi tomonidan buzib tashlangan[3].

Binoda shuningdek, Magʻribiylar masjidi (Jāmiʿ al-Maghāribah, جامع المغاربة) joylashgan edi[4][5]. „Molikiylar masjidi“ nomi bilan ham tanilgan[6], chunki koʻpchilik magʻribiy ulamolar Molikiy mazhabiga ergashadilar. Magʻribiy masjidi 1967-yilda isroilliklar tomonidan butunlay vayron qilingan[7].

Muzey 1923-yilda Musulmonlar Oliy Kengashi tomonidan tashkil etilgan. Shadiya Yusuf Touqan shu joyning bosh rejalashtiruvchisi edi[8]. 1927-yilga kelib, Magʻriblar masjidi Islom muzeyiga aylantirildi[9].

Xader Salameh muzeyning taniqli bosh rahbari edi[10].

Qur’on qoʻlyozmalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Muzeyda Umaviylar, Abbosiylar, Fotimiylar, Ayyubiylar, Mamluklar, Usmoniylar davrlarida xalifalar, sultonlar, amirlar, ulamolar va boshqa shaxslar tomonidan Al-Aqso masjidiga hadya qilingan 600 nusxa Qurʼon saqlanadi. Ularning har biri hajmi, xattotligi va bezaklari bilan farqlanadi. Ulardan biri qoʻlda yozilgan Qur’on boʻlib, uning transkripsiyasi Muhammadning nevarasiga tegishli. Yana biri kufiy yozuvida 8-9-asrlarda yozilgan. 30 qismdan iborat Marokash rabʿah (koʻp jildli qoʻlyozma) 1344-yilda Marokash sultoni Abu-l-Hasan Ali I tomonidan vasiyat qilingan; Bu sulton Islomdagi uchta muqaddas shahar – Makka, Madina va Quddus masjidlariga yuborgan uchta toʻplamdan qolgan yagona qoʻlyozmadir[11]. Bundan tashqari, juda katta Qur’on bor, oʻlchami 100x90 sm, 14-asrga oid[12].

Joylashuvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

U al-Faxariya minorasi bilan bir xil janubi-gʻarbiy burchakda joylashgan. Muzeyning shimolida Murlar darvozasi (Magʻribiy darvozasi / Marokash darvozasi) joylashgan. Muzeyning janubiy qismi al-Aqso kutubxonasi yonida joylashgan.

Muzeyning sharq tomonidagi kichik hovlida Yusuf ogʻa gumbazi va koʻplab kapitel joylashgan[13][14]. Sharqda, hovlining narigi tomonida, al-Aqso masjidining gʻarbiy tomoni joylashgan.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Islamic Museum - Discover Islamic Art - Virtual Museum“.
  2. ↑ Al-Aqsa Library and Islamic Museum Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh. Archenet Digital Library.
  3. ↑ „Zawiyat Madrasat al-Qadi Fakhr al-Din Abu ʿAbdallah (al-Fakhriya)“. Institute for International Urban Development (I2UD). 2019-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-noyabr.
  4. ↑ Grabar, Oleg. Where Heaven and Earth Meet. University of Texas Press, 2009 — 236 bet. ISBN 978-0-292-72272-9. „An Islamic Museum was established at the Maghribi Mosque on the southwest side of the Haram.“ 
  5. ↑ Maps that show the former mosque:
  6. ↑ Burgoyne, Michael Hamilton. Mamluk Jerusalem: An Architectural Study. British School of Archaeology in Jerusalem by World of Islam Festival Trust, 1987 — 620 bet. ISBN 978-0-905035-33-8. „Mosque of the Malikis (Jami' al - Maghariba)“ 
  7. ↑ Lee, Roger. Geographies and Moralities. John Wiley & Sons, 2011. ISBN 978-1-4443-5550-5. „Indeed one Palestinian neighbourhood, the Mughrabi quarter, inside the Old City was completely demolished.“ 
  8. ↑ Al-Aqsa Library and Islamic Museum Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh. Archenet Digital Library.
  9. ↑ Peters, F.E.. Jerusalem. Princeton University Press, 2017. ISBN 978-1-4008-8616-6. „It was known until 1927 as the Mosque of the Maghrebis, and has since been converted into a [Islamic] museum“ 
  10. ↑ The Islamic Museum Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh. Jerusalemites
  11. ↑ Salameh, Khader; Schick, Robert (1998). "The Qur’an Manuscripts of the Islamic Museum". The Bulletin of Middle East Medievalists 10 (10): 1. http://middleeastmedievalists.com/wp-content/uploads/2016/11/UW-10-1-1998.pdf. "The Museum collection includes both single-volume (Andoza:Transliterate) and multi-volume (Andoza:Transliterate) Qur’an manuscripts." 
  12. ↑ The Islamic Museum Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh. Jerusalemites
  13. ↑ „Column capital“. Museum with No Frontiers.
  14. ↑ „Photos of the capitals“. Madain Project. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Islom_muzeyi&oldid=3935771" dan olindi