Isaak Zelenskiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Isaak Abramovich Zelenskiy
Исаак Абрамович Зеленский
 SSSR Markaziy ittifoqi boshqaruv raisi
Mansab davri
1931-yildan – 1937-yilgacha
Oʻtmishdoshi Aleksey Badayev
Vorisi Ivan Xoxlov
OʻzSSR Kommunistik partiyasi markaziy komiteti birinchi kotibi
Mansab davri
1929-yil – 1931-yilgacha
Oʻtmishdoshi Nikolay Gikalo
Vorisi Akmal Ikromov
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 22-iyun 1890-yil
Rossiya imperiyasi
Vafoti 15-mart 1938-yil(1938-03-15)
(47 yoshda)
Moskva

Isaak Abramovich Zelenskiy (10-iyun 1890, Saratov, Rossiya imperiyasi – 1938-yil 15-mart, Kommunarka poligoni, Moskva viloyati, RSFSR) – sovet partiya va davlat arbobi, Oʻzbekiston Kompartiyasi (bolsheviklar) MK birinchi kotibi (1929), raisi/masʼul kotibi. Rossiya Kommunistik partiyasi (bolsheviklar) Markaziy Osiyo byurosi aʼzosi (1924-1931).

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yahudiy oilasida tugʻilgan. Uning otasi tikuvchi edi. Saratovda boshlangʻich maktabni tugatgan, shlyapa ustaxonasida, keyin esa bosmaxonada ishlagan[1].

1906-yilda RSDRPga qoʻshildi va partiyaning bolsheviklar qismining aʼzosi edi. 1907-yildan RSDRP Saratov qoʻmitasi aʼzosi. Orenburg, Penza, Samara, Tsaritsin va Moskvada tashviqot ishlarini olib bordi. Partiyaviy ishi uchun bir necha bor hibsga olingan. 1915-yildan Sormovoda tibbiy sugʻurta fondining kotibi boʻlgan. 1915-yilda hibsga olindi va Irkutsk viloyatiga surgun qilindi. 1916-yil dekabrda surgundan qochib ketdi.

1917-yil bahorida Moskvadagi Basmanniy okrug kengashining raisi etib tasdiqlandi. 1917-yil oktyabr oyida bolsheviklar qurolli kuchlari tarkibida Moskvada hokimiyatni qurolli egallab olishda qatnashdi[2].

1918 yilda – Moskva Sovetining tumanlar boʻlimi boshligʻi, 1918-1920-yillarda – Moskva oziq-ovqat boshqarmasi boshligʻi, RSFSR Oziq-ovqat xalq komissarligi hay’ati aʼzosi. Moskva viloyati aholisidan gʻalla rekvizitsiyasini va oziq-ovqat otryadlari faoliyatini nazorat qildi.

1920-yildan RKP (b) Moskva viloyat qoʻmitasining kotibi, 1921-yildan 1924-yilgacha mas’ul kotibi boʻldi. 1921-yil yanvar-aprelda – Moskva shahar kengashi Prezidiumi va Moskva guberniyasi ijroiya qoʻmitasining raisi, Moskva shahar kengashi va Moskva guberniyasi ijroiya qoʻmitasining maʼmuriy-hududiy komissiyasi raisi.

BKP (b) MK Tashkiliy byurosi aʼzosi (1924), Tashkiliy byuro aʼzoligiga nomzod (1922—1924), RKP (b) MK aʼzoligiga nomzod (1921—1922).

1924-yil iyun-avgust oylarida – Bolsheviklar Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Qoʻmitasining kotibi (1923-yil 14-iyundan Markaziy Komitet Kotibiyati aʼzoligiga nomzod)[3]. Leninning dafn marosimini tashkil etish komissiyasi aʼzosi.

1924-yil noyabr oyida Toshkentga Bolsheviklar Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Qoʻmitasi Oʻrta Osiyo byurosi kotibi lavozimiga yuboriladi. Oʻrta Osiyo milliy-davlat chegaralarini belgilash boʻyicha markaziy hududiy komissiyani boshqargan.

1924-1931-yillarda – RKP(b) MK Oʻrta Osiyo byurosining raisi/ijrochi kotibi. 1929-yil iyun-dekabrda – Oʻzbekiston Kompartiyasi Markaziy Komitetining birinchi kotibi, soʻngra 1929—1931-yillarda – Oʻzbekiston Kompartiyasi MK kotibi. Uning sharafiga 1924-yildan 1937-yilgacha Oʻzbekistonning Asaka shahri Zelensk deb atalgan. Hibsga olinganidan keyin Leninsk deb nomlandi.

1931-yildan Markaziy ittifoq boshqaruvi raisi, shuningdek, Butunrossiya Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi va SSSR Markaziy Ijroiya Qoʻmitasining aʼzosi edi.

1934-yil 26-yanvar – 10-fevral Butunittifoq Kommunistik partiyasi (bolsheviklar) XVII syezdining maslahat ovozi bilan delegati[4].

1937-yil avgustda hibsga olindi va o'sha yilgi Bolsheviklar Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Qo'mitasining oktyabr Plenumida Markaziy Qo'mitaning a'zoligidan chetlashtirildi. "Sovetlarga qarshi o'ng-trotskistik markaz" ishi bo'yicha sudda ayblanuvchi sifatida keltirildi. 1938-yil 13-martda SSSR Oliy sudi Harbiy kollegiyasi tomonidan o'lim jazosiga hukm qilindi va 15-martda otib tashlandi[5].

1959-yil 15-iyunda SSSR Oliy sudi Harbiy kollegiyasi uni ishida jinoyat alomati yoʻqligi uchun reabilitatsiya qildi. 1959-yil 3-iyulda KPSS Markaziy Qoʻmitasi huzuridagi Partiya nazorati komissiyasi uning KPSS aʼzoligini tikladi[6].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Зеленский Исаак Абрамович“. Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898—1991. 2013-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 8-fevral.
  2. „Биография на Хроно.ru“. 2008-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 7-aprel.
  3. „Секретариат ЦК РСДРП(б) — РКП(б) — ВКП(б) — КПСС“. 2019-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-iyun.
  4. Делегаты XVII съезда ВКП(б) 26.1 — 10.2.1934
  5. Зеленский в числе других осуждённых был расстрелян и похоронен в братской могиле на спецобъекте НКВД «Коммунарка» в Ленинском районе Московской области (в настоящее время 4 км по Калужскому шоссе от МКАД
  6. "Izvestiya TsK KPSS", 7 iyulya 1990 goda.