Catherine Coleman

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Catherine Coleman
Tavalludi
Catherine Grace Coleman

14-dekabr 1960-yil (1960-12-14) (63 yosh)
Charleston, Janubiy Karolina, AQSH
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Kimyogar
Millati Amerikalik
Kosmik karyera
Daraja Polkovnik (Amerika Qoʻshma Shtatlari)
Kosmosdagi vaqt
 180kun 04soat 00minut
Tanlash 1992-yil NASA guruhi 14
Missiyalar STS-73, STS-93, Soyuz TMA-20 (Expedition 26/27)
Missiya belgisi

Catherine Grace „Cady“ Coleman (1960-yil 14-dekabrda tugʻilgan) — amerikalik kimyogar, muhandis, AQSh harbiy-havo kuchlarining sobiq polkovnigi va NASAning isteʼfodagi astronavti. U ikkita Space Shuttle missiyasining faxriysi boʻlib, 2011-yil 23-mayda Xalqaro kosmik stantsiyani 159 kunlik kosmosda boʻlganidan keyin 27-ekspeditsiya ekipaj aʼzosi sifatida tark etdi.

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Coleman 1978-yilda Virjiniya shtati, Feyrfaksdagi Uilbert Taker Vudson oʻrta maktabini tamomlagan. 1978—1979-yillarda u Norvegiyadagi Røyken oʻrta maktabida AFS madaniyatlararo dasturlari bilan almashuv talabasi boʻlgan. U 1983-yilda Massachusets Texnologiya Institutida (MIT) kimyo boʻyicha bakalavr darajasini oldi va Havo kuchlari zahiradagi ofitserlarni tayyorlash korpusi (Havo kuchlari ROTC) bitiruvchisi sifatida ishga qabul qilindi, keyin PhD darajasini oldi. 1991-yilda Massachusets Amherst universitetida polimer fanlari va muhandisligi boʻyicha ilmiy darajani oldi.[1] Unga doktorlik dissertatsiyasida professor Tomas J.Makkarti maslahat berdi.[2][3] Bakalavr sifatida u kollejlararo eshkak eshish ekipaji aʼzosi va Beyker House rezidenti edi.[4]

Harbiy martaba[tahrir | manbasini tahrirlash]

Coleman doktorlik dissertatsiyasini Massachusetsdagi Amherst universitetida ikkinchi leytenant sifatida davom ettirdi. 1988-yilda u Rayt-Patterson havo kuchlari bazasiga faol tadqiqotchi kimyogar sifatida qoʻshildi. Ish paytida u NASAning Long Duration Exposure Facility tajribasida sirt tahlili boʻyicha maslahatchi sifatida ishtirok etdi. 1991-yilda polimer fanlari va texnikasi fanlari doktori ilmiy darajasini oldi. U 2009-yil noyabr oyida harbiy-havo kuchlaridan polkovnik unvoni bilan nafaqaga chiqdi.

NASA karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Coleman 2011-yilda XKSda
Coleman va Valentina Tereshkova Yuriy Gagarin kosmonavtlarni tayyorlash markazida 2010-yil dekabr

Coleman NASA tomonidan 1992-yilda NASA Astronavtlar Korpusiga qoʻshilish uchun tanlangan. 1995-yilda u biotexnologiya, yonish fanlari va suyuqliklar fizikasi kabi tajribalar bilan USML-2 ilmiy missiyasida STS-73 ekipajining aʼzosi edi. Parvoz paytida u nomaʼlum uchar jismni (NUJ) koʻrganini Xyuston missiyasi boshqaruviga xabar berdi. U, shuningdek, Donald A.Tomas uchun zaxira boʻlish uchun STS-83 missiyasi uchun mashq qildi; ammo, u oʻz vaqtida tuzalib ketgani uchun bu missiyani uchilmadi. STS-93 Colemanning 1999-yildagi ikkinchi kosmik parvozi edi. U Chandra rentgen observatoriyasi va uning inertial yuqori pogʻonasini kema yuk boʻlinmasidan olib tashlash uchun masʼul boʻlgan missiya mutaxassisi edi.

Coleman Astronavtlar Byurosining robototexnika boʻlimi boshligʻi boʻlib ishlagan, bu robot qoʻl operatsiyalari va barcha Space Shuttle va Xalqaro kosmik stansiya missiyalari uchun treningni oʻz ichiga oladi. 2004-yil oktabr oyida Koulman Aquarius suv osti laboratoriyasida NEEMO 7 missiyasi davomida akvanavt boʻlib xizmat qildi, oʻn bir kun suv ostida yashab, ishladi.[5]

Coleman AQShning 19, 20 va 21-ekspeditsiyalari uchun zaxira ekipaj aʼzosi sifatida tayinlangan va 26-chi ekspeditsiya treningi doirasida 26 va 25-ekspeditsiyalarda zaxira ekipaj aʼzosi sifatida xizmat qilgan.

Coleman 2010-yil 15-dekabrda (Boyqoʻngʻir vaqti bilan 2010-yil 16-dekabr) „Soyuz TMA-20“ bortida Xalqaro kosmik stansiyadagi Ekspeditsiya 26 missiyasiga qoʻshilish uchun uchirilgan.[6] U 2016-yil 1-dekabrda NASAdan nafaqaga chiqdi.

Kosmik parvoz tajribasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Coleman 2011-yilda Xalqaro kosmik stansiyada nay chalayapti

Kolumbiya kosmik kemasida STS-73 (1995-yil 20-oktabr — 5-noyabr) AQShdagi ikkinchi mikrogravitatsiya laboratoriyasi (USML-2) missiyasi edi. Missiya materialshunoslik, biotexnologiya, yonish fanlari, suyuqliklar fizikasi va bosimli Spacelab modulidagi koʻplab ilmiy tajribalarga qaratilgan. Coleman oʻzining birinchi kosmik parvozini yakunlashda Yerni 256 marta aylanib chiqdi, 6 million mildan ortiq masofani bosib oʻtdi va koinotda jami 15 kun, 21 soat, 52 daqiqa va 21 soniyani qayd etdi.

Kolumbiyadagi STS-93 (1999-yil 22-27-iyul) besh kunlik missiya boʻlib, uning davomida Koulman Chandra rentgen observatoriyasini joylashtirish boʻyicha bosh missiya mutaxassisi boʻlgan. Koinotni keng qamrovli tadqiq qilish uchun moʻljallangan teleskop olimlarga portlovchi yulduzlar, kvazarlar va qora tuynuklar kabi ekzotik hodisalarni oʻrganish imkonini beradi. Missiyaning davomiyligi 118 soat 50 daqiqani tashkil etdi.

Soyuz TMA-20/Ekspeditsiya 26/27 (2010-yil 15-dekabrdan 2011-yil 23-maygacha) Xalqaro kosmik stansiyaga uzaytirilgan missiya edi.[7]

Shaxsiy[tahrir | manbasini tahrirlash]

Coleman Massachusets shtatida yashovchi shisha rassomi Josh Simpson bilan turmush qurgan.[8] Ularning bitta oʻgʻli bor. U NASA astronavti Stiven Robinson, kanadalik astronavt Kris Xedfild va Mikki Pettitni (kosmonavt Donald Pettitning rafiqasi) oʻz ichiga olgan Bandella guruhining bir qismidir. Coleman nay chalib, HKSga oʻzi bilan bir nechta naylarni, jumladan, Cheftainsdan Peddi Moloni penniwhistleni, Mett Molloyning The Chieftainsdan eski Irland nayini va Jetro Tulldan Yan Andersonning nayini olib ketdi. 2011-yil 15-fevralda u Milliy jamoatchilik radiosida orbitadan jonli ravishda asboblardan birini ijro etdi.[9] 2011-yil 12-aprelda u Yuriy Gagarin parvozining 50 yilligi sharafiga Jetro Tullning Rossiyadagi shousi tomoshabinlari uchun video havola orqali jonli efirda oʻynadi va Anderson erda oʻynagan paytda orbitada oʻynadi.[10][11] Oʻsha yilning 13-mayida Coleman Massachusets Amxerst universitetida 2011-yilgi sinfga tasmali boshlangʻich nutqini aytdi.[12]

Koʻpgina boshqa astronavtlar singari, Coleman ham havaskor radio litsenziyasiga ega (chaqiriq belgisi: KC5ZTH).

2015-yildan beri u Baylor tibbiyot kollejida Shanba kuni ertalab fan bolalar dasturida mehmon maʼruzachisi sifatida ishlagani maʼlum.

2018-yilda u Massachusets shtatidagi Kattikunk orolidagi Kattixunk boshlangʻich maktabining yagona bitiruvchisi Karter Linchga bitiruv nutqi bilan chiqdi.[13]

2019-yilda Irlandiyaning An Post xizmati Apollonning Oyga qoʻnganining 50 yilligiga bagʻishlangan esdalik markalari toʻplamini chiqardi, Ketrin Coleman astronavtlar Nil Armstrong, Maykl Kollinz va Eylin Kollinz bilan suratga tushdi.[14]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ McCarthy Research Group — website of the University of Massachusetts Amherst
  2. ↑ „UMass Amherst Alumna Cady Coleman Returning to Space as Part of Shuttle Crew“. Office of News & Media Relations | UMass Amherst. 11-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-oktabr 2016-yil.
  3. ↑ „UMass grad Catherine "Cady" Coleman ready for blastoff“. masslive.com. Qaraldi: 8-oktabr 2016-yil.
  4. ↑ McGann. „Celebrating the Moon Landing“. MIT Admissions. MIT (20-iyul 2009-yil). — „Some background on Cady Coleman: She graduated MIT with a bachelor's degree in Chemistry, lived in my dorm, Baker House, and rowed on the Varsity Crew Team.“. 27-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-aprel 2021-yil.
  5. ↑ „CSA – Neemo 7 Mission“. Canadian Space Agency (9-avgust 2004-yil). 9-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-sentabr 2011-yil.
  6. ↑ NASA Television Will Air Next Soyuz Landing And Launch — Media Advisory : M10-164A — November 18, 2010. Jamoat mulki Bu maqola jamoat mulki boʻlgan maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi.
  7. ↑ „Blogger“. spaceports.blogspot.com.
  8. ↑ „Josh Simpson – Contemporary Glass“.
  9. ↑ „Flutes in Space: Astronaut Plays Aboard Space Station“. NPR. Qaraldi: 17-fevral 2011-yil.
  10. ↑ „Space flutes salute Yuri Gagarin“.
  11. ↑ „Ian Anderson + Cady Coleman flute duet in space“. 2022-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-iyun 2022-yil.
  12. ↑ „NASA astronaut Catherine 'Cady' Coleman has message from space for 2011 UMass graduates: Work as a team to solve nation's problems“. masslive.com.
  13. ↑ Taylor, Derrick Bryson. „Jenny Slate Will Give a Graduation Speech to a Class of One“. The New York Times (5-iyun 2019-yil). Qaraldi: 5-iyun 2019-yil.
  14. ↑ Robert Pearlman. „Touch Down for Astronaut to unveil Space Exploration stamps“. collectspace.com (23-iyul 2019-yil).

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Cady Coleman Video Makers tomonidan ishlab chiqarilgan: Amerikani yaratgan ayollar
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Catherine_Coleman&oldid=3613072" dan olindi