Paratsetamol: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Keyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
„Парацетамол“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
(Farq yoʻq)

6-Iyul 2022, 12:14 dagi koʻrinishi

Paratsetamol- kimyoviy birikmasi, 3D GIF

Andoza:Лекарственное средство

Paratsetamol tabletkalari

Paratsetamol ( lotincha: Paracetamolum ) - anilidlar guruhidan boʼlib, analgetik va antipiretik dori vositasi hissoblanadi. Ba'zi G'arb mamlakatlarida asetaminofen sifatida tanilgan (inglizcha: Acetaminophen, APAP ). Nomi, kimyoviy nomenklaturada to'liq ismning qisqartmasi sifatida hosil bo'ladi: par a - asetil am inofenol.

Bu keng tarqalgan markaziy nonarkotik analgetik bo'lib, zaif yallig'lanishga qarshi xususiyatlarga ega. Biroq, katta dozalarni qabul qilganda, u jigar, qon aylanish tizimi va buyraklarning buzilishiga olib kelishi mumkin[1]. Spirtli ichimliklarni bir vaqtda iste'mol qilish bilan ushbu organlar va tizimlarning ishini buzish xavfi ortadi, shuning uchun spirtli ichimliklarni iste'mol qiladigan odamlarga paratsetamolning kam dozasini qo'llash tavsiya etiladi[2].

Paratsetamol steroid bo'lmagan yallig'lanishga qarshi dori emas, uning ta'sir qilish mexanizmi tubdan farq qiladi. Ibuprofen, aspirin va boshqa NSAIDlardan farqli o'laroq, paratsetamol asab tizimiga ta'sir qiladi va boshqa tasniflash guruhiga kiradi[3].

Paratsetamol Jahon oʻ saqlash tashkilotining muhim dori vositalari ro'yxatiga kiritilgan[4], shuningdek, Rossiya Federatsiyasining hayotiy va muhim dori vositalari ro'yxatiga ham kiritilgan.

Umumiy ma'lumot

Paratsetamol kimyoviy xossalari jihatdan o'xshash xususiyatlarga ega fenasetinning asosiy metabolitidir. Fenacetinni qabul qilganda, u organizmda tez hosil bo'ladi va ikkinchisining analgetik ta'sirini keltirib chiqaradi. Analgetik faollik nuqtai nazaridan, paratsetamol fenasetindan sezilarli darajada farq qilmaydi, u kabi, u zaif yallig'lanishga qarshi faollikka ega. Paratsetamolning asosiy afzalliklari past toksiklik va methemoglobin hosil bo'lishiga kamroq qobiliyatga egadir. Biroq, bu dori uzoq muddatli foydalanish bilan, ayniqsa yuqori dozalarda nojoya tasirga olib kelishi mumkin, xususan, nefrotoksik va gepatotoksik ta'sirga ega. Shunga qaramay, paratsetamol bolalar uchun xavfsiz va to'g'ri analgetik tanlovi bo'lib qolmoqda va JSST tomonidan ibuprofen bilan birga " eng samarali, xavfsiz va iqtisodiy jihatdan samarali dorilar "[5][6] ro'yxatiga kiritilgan.

Tibbiy foydalanish

Isitma

Paratsetamol barcha yoshdagi odamlarda isitmani pasaytirish uchun ishlatiladi[7]. Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti (VOZ) paratsetamolni bolalarning harorati 38,5 ° C dan yuqori bo'lsa, isitmani davolash uchun ishlatishni tavsiya qiladi[8]. Febril tana harorati bolganda, bolalarda faqat paratsetamolning samaradorligi so'roq ostida qolgan[9] va meta-tahlil shuni korsatdiki, parasetamol, ibuprofenga qaraganda kamroq samarali ekanligini aniqladi[10] . Paratsetamol sezilarli yallig'lanishga qarshi ta'sirga ega emas.

Ibuprofen yoki paratsetamolni birma bir solishtirganda, bu dorilar birgalikda qabul qilinganidan keyin dastlabki to'rt soat davomida tana haroratini pasaytirishda samaraliroq bo'lishi mumkin (o'rtacha sifatli dalillar). Biroq, faqat bitta sinov kombinatsiyalangan davolanishning noqulaylik yoki tashvishni kamaytirishga ta'sirini baholadi va faqat ibuprofen yoki faqat paratsetamol bilan solishtirganda hech qanday farq topilmadi.

Amalda, bemorga qarovchilarga, ko'pincha birinchi navbatda bitta dori berish tavsiya etiladi (paratsetamol yoki ibuprofen ), keyin esa, agar bolaning isitmasi davom etsa, alternativ (preparat) ning keyingi dozasini berish. Shu tarzda (ketma-ket) muqobil davolash usullaridan foydalanish ikkinchi dozadan keyingi dastlabki uch soat ichida tana haroratini pasaytirishda (past sifatli dalillar) va boladagi noqulaylikni kamaytirishda (past sifatli dalillar) samaraliroq bo'lishi mumkin.

Faqat bitta kichik sinov ketma-ket terapiyani kombinatsiyalangan terapiya bilan taqqosladi va ikkala davolashning birortasidan ham foyda ko'rmadi (juda past sifatli dalillar).

Nafas yoʻllari kasalliklari

Kattalardagi shamollashda ishlatiladigan atsetaminofen (paratsetamol) burun tiqilishi va rinoreyani yengillashtiradi, ammo tomoq og'rig'i, bezovtalik, aksirish va yo'talni yaxshilamaydi.

Og'riqni davolash

Paratsetamol yangi tug'ilgan chaqaloqlarda og'riqni oldini olish yoki davolashda samarali emas (uning samaradorligi haqida ilmiy dalillar yo'q).

Tez tomir ichiga paratsetamol (shoshilinch yordam ko'rsatishda qo'llaniladi) bemorlarda og'riqni kamaytiradigan past sifatli dalillar (zaif dalillar) mavjud.

Osteoartritni

davolash

Amerika revmatologiya kolleji paratsetamolni son, qo'l yoki tizza og'rig'i bo'lgan odamlar uchun bir nechta davolash usullaridan biri sifatida tavsiya qiladi. Biroq, 2015 yilgi tekshiruv, osteoartritda faqat kichik foyda keltirganligini aniqladi.

Paratsetamol NSAID, aspirin va ibuprofen kabi boshqa keng tarqalgan analgetiklardan farqli o'laroq, nisbatan kam yallig'lanishga qarshi faollikka ega, ammo ibuprofen va paratsetamol bosh og'rig'ini davolashda o'xshash ta'sirga ega. Paratsetamol yengil artritda og'riqni yengillashtiradi, ammo bo'g'imning asosiy yallig'lanishi, qizarishi va shishishiga ta'sir qilmaydi[11]. Aspirin bilan taqqoslanadigan analgetik xususiyatlariga ega boʻlsa ham, yallig'lanishga qarshi ta'siri zaifroqdir.

NSAID va paratsetamol/asetaminofenning foydalari va zararlari o'rtasidagi kelishuvni ko'rib chiqayotganda, revmatoid artritni davolash uchun biri boshqasidan yaxshiroqmi yoki yo'qmi, noma'lum. Ammo revmatoid artritli odamlar va ushbu sinovdagi tadqiqotchilar asetaminofen / paratsetamoldan ko'ra steroid bo'lmagan yallig'lanishga qarshi dori-darmonlarni afzal ko'rishlarini ko'rsatdilar.

Yuqori sifatli dalillarga asoslangan holda, ko'rib chiqish a'zolari shuni tasdiqlaydiki, paratsetamol son yoki tizzaning osteoartriti bo'lgan odamlarda og'riq va funktsiyani minimal darajada yaxshilaydi, umuman olganda nojo'ya ta'sirlar xavfini oshiradi. Kichik guruh tahlili shuni ko'rsatadiki, og'riq va funktsiyaga ta'siri paratsetamolning dozasiga qarab farq qilmaydi. Voqealarning kamligi tufayli hech kim paratsetamolni qo'llash jiddiy nojo'ya ta'sirlar xavfini, noxush hodisalar tufayli olib tashlashni va anormal jigar funktsiyasi testlarining chastotasini oshiradimi yoki yo'qligiga ishonch hosil qilmaydi.

Amaldagi klinik ko'rsatmalar paratsetamolni doimiy ravishda kestirib yoki tizzaning osteoartritini davolashda birinchi darajali og'riq qoldiruvchi vosita sifatida tavsiya qiladi, chunki uning mutlaq zarari pastroqdi. Biroq, natijalar ushbu tavsiyalarni qayta ko'rib chiqishni talab qiladi[12][13].

Bel og'rig'ini davolash

Tizimli tekshiruvga asoslanib, paratsetamol Amerika Pain Jamiyati tomonidan bel og'rig'i uchun birinchi darajali davo sifatida tavsiya etiladi[14]. Bundan farqli o'laroq, Amerika shifokorlar kolleji NSAIDlar uchun yaxshi dalillarni topdi, lekin faqat paratsetamol uchun, boshqa tizimli tekshiruvlar esa uning samaradorligi uchun yetarli dalillar yo'q degan xulosaga keldi[15][16][17][18].

Bosh og'rig'ini davolash

Nemis, Avstriya va Shveytsariya bosh og'rig'i jamiyatlari va Germaniya nevrologiya jamiyati qo'shma bayonotida kuchli bosh og'rig'i yoki migrenni davolash uchun birinchi darajali davolash usullaridan biri sifatida paratsetamolni kofein bilan birgalikda qo'llashni tavsiya etadi[19]. O'tkir migrenni davolashda platsebodan ustun boʻlib, odamlarning 39 foizi bir soat ichida og'riqni his qilmagan, bu esa nazorat guruhidagi 20 foizga nisbatan olinganda[20][21].

Paratsetamol 1000 mg bosh og'rig'ini yengillashtirishi mumkin, ammo og'riqning ikki soatdan keyin butunlay yo'qolishi ehtimoli kichik, taxminan 25 tadan 6 tasi (24%), lekin platsebo olganlarga qaraganda bir oz ko'proq (21 dan 4 tasi yoki 19%) . Biz bu natijalarni vaqti-vaqti bilan bosh og'rig'i bo'lgan odamlarga qanday yoki qanday qilib ekstrapolyatsiya qilish mumkinligini bilmaymiz[22][23].

Hozirgi vaqtda Rossiyada bunday kombinatsiyaga ega preparat ishlab chiqarilmoqda (paratsetamol, kofein va asetilsalitsil kislotasi ), u Citramon deb ataladi.

Operatsiyadan keyingi og'riq

Paratsetamol NSAIDlar bilan birgalikda operatsiyadan keyingi og'riqni davolashda faqat paratsetamol yoki NSAIDlarga qaraganda samaraliroq bo'lishi mumkin [24].

Onkologik og'riq

Faqat paratsetamolni qo'llash og'riqning intensivligiga ta'sir qiladigan dalillar topilmadi. Paratsetamolni morfinga o'xshash dorilar bilan birgalikda qo'llash faqat morfinga o'xshash dorilarni qo'llashdan ko'ra samaraliroq ekanligi haqida hech qanday dalil yo'q. Paratsetamoldan foydalanish hayot sifatini yaxshilashga olib kelmadi. Nojo'ya ta'sirlar haqida xabarlar yo'q. Ma'lumotlarning miqdori va tadqiqot natijalarini taqdim etishdagi farqlar hech qanday xulosa chiqarish mumkin emasligini ko'rsatadi. Dalillarning sifati juda past edi[25].

Stomatologiyada foydalanish

Ibuprofen, naproksen, diklofenak kabi NSAIDlar tish og'rig'i yoki stomatologik muolajalar natijasida kelib chiqadigan og'riqlar uchun paratsetamolga qaraganda samaraliroqdir; NSAID va paratsetamolning kombinatsiyasi bir martalik foydalanishdan ko'ra samaraliroqdir[26]. Paratsetamol, ayniqsa, NSAIDlar yuqori sezuvchanlik yoki oshqozon-ichak yarasi muammolari yoki oshqozon-ichakdan qon ketishi tufayli kontrendikedir bo'lganda foydalidir[27]. Tish og'rig'ini nazorat qilishda samarasiz bo'lsa, u NSAID bilan birgalikda ishlatilishi mumkin[28]. Bolalar va o'smirlarda qo'shimcha og'riqni yo'qotish uchun operatsiyadan oldingi analgetiklarni tizimli ko'rib chiqish mahalliy behushlikdan keyin og'riqni kamaytirishga yordam berish uchun stomatologik davolanishdan oldin paratsetamolni qabul qilishning foydasizligini ko'rsatadi, ammo dalillar sifati past[29][30].

Boshqa kassaliklarda qoʻllash

Kuchsiz opioidlar (masalan, kodein ) bilan birgalikda qo'llanganda paratsetamolning samaradorligi odamlarning taxminan 50 foizida yaxshilandi, ammo nojo'ya ta'sirlar soni ko'paydi[31]. Paratsetamol preparatlari va morfin kabi kuchli opioidlarning kombinatsiyasi analgetik ta'sirni yaxshilaydi.

Paratsetamolning kofein bilan kombinatsiyasi tish og'rig'i, tug'ruqdan keyingi og'riq va bosh og'rig'i[32] kabi keng tarqalgan og'riqli vaziyatlarni davolashda faqat paratsetamoldan ustundir.

Paratsetamol ham, ibuprofen ham yolg‘iz qo‘llanganda 48 soatdan keyin quloq og‘rig‘ini yengillashtirishda qo‘g‘irchoq dori (platsebo)ga qaraganda samaraliroq ekanligi aniqlandi (qo‘g‘irchoq dori bilan davolangan bolalarning 25 foizida 48 soatdan keyin qoldiq og‘riq bor edi). paratsetamol guruhida 10% va ibuprofen guruhida 7% bilan). Paratsetamol, ibuprofen yoki qo'g'irchoq dori ( platsebo ) bilan davolangan bolalar o'rtasida sinovdan ma'lum qilingan nojo'ya ta'sirlar bo'yicha sezilarli farqlar yo'q edi, ammo bu natijalarni ishtirokchilar sonining kamligi va nojo'ya ta'sirlarning kamligini hisobga olgan holda ehtiyotkorlik bilan talqin qilish kerak.

Ochiq Botallov (arterial) yoʻlni davolash

Paratsetamol yangi tug'ilgan chaqaloqlarda o'pka rivojlanishida ishtirok etadigan, qon tomirlari oxirigacha yopilmaganda paydo bo'lishi mumkin bo'lgan ochiq qolgan arterial yo'lni davolash uchun ishlatiladi, ammo bu maqsadda paratsetamolning xavfsizligi va samaradorligini tasdiqlovchi dalillar yo'qdir. NSAID, ayniqsa indometasin va ibuprofen ham ishlatilgan, ammo ulardan foydalanish uchun dalillar ham kam[33]. Ushbu kanal obstruktsiyasi qisman prostaglandin E2 (PGE2) haddan tashqari faolligi tufayli yuzaga kelgan, bu asosan uning EP4 retseptorlari orqali, balki EP2 retseptorlari va EP3 retseptorlari orqali ham chaqirilganidan signal beradi[33].


Paratsetamolni prenatal iste'mol qilish bilan bolalik davrida autizm yoki autizm spektrining buzilishi rivojlanishini va qizlarda nutq rivojlanishining kechikishi o'rtasidagi mumkin bo'lgan bog'liqlik haqidagi xabarlar tufayli, yangi tug'ilgan chaqaloqlarda paratsetamolni har qanday tadqiq qilishda kuzatuv davri kamida 18-24 oy bo'lishi kerak.

Nojo'ya ta'sirlari

Paratsetamol jigarda metabolizmga uchraydi va gepatotoksik xususiyatga ega ; nojo'ya ta'sirlar spirtli ichimliklar bilan birlashganda kuchayadi, surunkali alkogolizmda yoki jigari shikastlangan odamlarda ham. Shuningdek, oshqozon-ichak traktining yuqori qismlarining asoratlari xavfi, xususan, preparatning yuqori dozalarini doimiy ravishda qabul qilish bilan oshqozondan qon ketish xavfi haqida taxmin mavjud. Buyrakning shikastlanishi kamdan-kam hollarda, asosan dozani oshirib yuborishda kuzatilgan[34].


Ogayo universiteti olimlari paratsetamolni qabul qilish odamning hissiy reaktsiyasini zaiflashtirishini aniqladilar. Tabletkani qabul qilganidan keyin bir soat o'tgach, fotosuratlar to'plamini ko'rgan 82 kishining paratsetamolni qabul qilgan sub'ektlar tomonidan baholangan 10 balli shkala bo'yicha rasmlarning emotsionallik darajasi o'rtacha 5,85 ni tashkil etdi, nazorat guruhida esa xuddi shunday ko'rsatkich. platsebo oldi, 6,76[35][36][37][38] edi. Kanadalik olimlarning oldingi tadqiqotlari ham xuddi shunday natijani ko'rsatdi[39].

Gepatotoksiklik

Paratsetamolning nojo'ya ta'siridan biri bu gepatotoksiklik, jigarning o'limgacha zararlanishidir[3]. AQSh statistik ma'lumotlariga ko'ra, jigar yetishmovchiligining 48 foizida paratsetamolning haddan tashqari dozasi sabab bo'ladi. Har yili 30 ming kishi paratsetamolning haddan tashqari dozasidan so'ng kasalxonaga yotqiziladi, ularning yarmiga yaqini o'zi bilmagan holda zaharlangan. Bunday bemorlarda jigar transplantatsiyasi amalga oshiriladi, ammo transplantatsiya qilingan holatlarning 28 foizida bemor vafot etadi[40].

2011 yilda AQSh oziq-ovqat va farmatsevtika idorasi dozani oshirib yuborishning oldini olish uchun hukumat ta'lim dasturini ishga tushirdi va ogohlantirdi: "Atsetaminofen paketda ko'rsatilganidan ortiq dozalarda qo'llanilsa, jigarga jiddiy zarar yetkazishi mumkin"[41]. 2011-yilda xavfsizlik bo'yicha ogohlantirishda FDA darhol ishlab chiqaruvchilardan asetaminofen retsepti bo'yicha barcha birikmalarining yorliqlarini yangilashni talab qildi va jigarga jiddiy shikast etkazish xavfi va dozada 325 mg dan ortiq asetaminofenni o'z ichiga olgan taqiqlangan preparatlar haqida ogohlantirdi[42]. Dozani oshirib yuborish ko'pincha yuqori dozali doping opioidlarini qo'llash bilan bog'liq, chunki bu opioidlar ko'pincha asetaminofen bilan birlashtiriladi[43]. Dozani oshirib yuborish xavfi spirtli ichimliklarni tez-tez iste'mol qilish bilan oshishi mumkin.

Paratsetamolning zaharlanishi G'arbiy dunyoda o'tkir jigar yetishmovchiligining asosiy sababidir va AQSh, Buyuk Britaniya, Avstraliya va Yangi Zelandiyada giyohvand moddalarni haddan tashqari oshirib yuborishning asosiy sababidir[44][45][46][47]. FDA ma'lumotlariga ko'ra, 1990-yillarda Qo'shma Shtatlarda asetaminofen bilan bog'liq dozani oshirib yuborish bilan bog'liq holda yiliga 56,000 tez tibbiy yordam bo'limiga tashrif buyurish, 26,000 kasalxonaga yotqizish va 458 o'lim bo'lgan. Ushbu hisob-kitoblarga ko'ra, atsetaminofenning tasodifiy dozasini oshirib yuborish tez yordam bo'limiga tashrif buyurishning deyarli 25 foizini, kasalxonaga yotqizilganlarning 10 foizini va o'limning 25 foizini tashkil qiladi.

Teri reaktsiyalari

2013 yil 2 avgustda AQSh oziq-ovqat va farmatsevtika idorasi (FDA) paratsetamol haqida yangi ogohlantirish chiqardi. Uning ta'kidlashicha, preparat Stivens-Jonson sindromi va toksik epidermal nekroz kabi noyob va ehtimol o'limga olib keladigan teri reaktsiyalariga olib kelishi mumkin. Retseptni talab qiladigan mahsulotlar teri reaktsiyasi haqida ogohlantirish yorlig'ini olib yurishi kerak bo'ladi va FDA ishlab chiqaruvchilarni retseptsiz sotiladigan mahsulotlar bilan ham shunday qilishga chaqiradi.

Astma

Tadqiqotlar homilador ayollar va chaqaloqlar tomonidan paratsetamoldan foydalanishning keyingi hayotda astma rivojlanishi bilan bog'liqligini aniqladi. 2017 yil holatiga ko'ra, bu munosabatlarning sababi yoki yo'qligi ma'lum emas. Ba'zi dalillar shuni ko'rsatadiki, bu assotsiatsiya haqiqatan ham sababchi emas, balki [manba kerak] ]. 2014 yilda nafas olish yo'llari infektsiyalari hisoblab chiqilganda, bolalar o'rtasida bu munosabatlar yo'qolganligi aniqlandi.

2014 yildan boshlab Amerika Pediatriya Akademiyasi va Milliy Salomatlik va Hamshiralik Instituti (NICE) bolalarda og'riq va noqulaylik uchun paratsetamolni tavsiya qilishda davom etmoqda[48][49][50][51][52][53], ammo ba'zi ekspertlar astma bilan og'rigan yoki rivojlanishi xavfi bo'lgan bolalarda paratsetamoldan foydalanishni tavsiya etishmaydi[54][55].

Boshqa omillar

Aspirindan farqli o'laroq, paratsetamol qon ivishini oldini olmaydi (bu antiplatelet dori emas) va shuning uchun qon ivishi bilan bog'liq muammolar bo'lgan odamlarda qo'llanilishi mumkin. Bundan tashqari, u oshqozon tirnash xususiyati keltirib chiqarmaydi. Biroq, paratsetamol aspirin kabi yallig'lanishni kamaytirishga yordam bermaydi. Yon ta'siri diareya, qusish va qorin og'rig'ini o'z ichiga olishi mumkin bo'lgan ibuprofen bilan solishtirganda, paratsetamolning oshqozon- ichak traktidan nojo'ya ta'sirlari kamroq. Aspirindan farqli o'laroq, paratsetamol odatda bolalar uchun xavfsiz hisoblanadi, chunki u virusli kasalliklarga chalingan bolalarda Reye sindromi xavfi bilan bog'liq emas[56]. Agar opioidlar bilan dam olish uchun qabul qilingan bo'lsa, bu eshitish qobiliyatini yo'qotishiga olib kelishi mumkinligini ko'rsatadigan zaif dalillar mavjud[57].

Paratsetamolning dozasini oshirib yuborish

Kattalar uchun tavsiya etilgan maksimal sutkalik doza 3 yoki 4 grammni tashkil qiladi. Yuqori dozalar esa toksiklikka, shu jumladan jigar yetishmovchiligiga olib kelishi mumkin.

So'nggi yillarda paratsetamolning gepatotoksik ta'siri to'g'risida ma'lumotlar paydo bo'ldi, uning o'rtacha dozasini oshirib yuborish, paratsetamolni yuqori terapevtik dozalarda tayinlash va bir vaqtning o'zida spirtli ichimliklarni yoki jigar mikrosomal ferment tizimining P-450 induktorlarini ( antigistaminlar, glyukokortikoidlar, fenobarbital, etakrin kislotasi ) birgalikda qabul qilish, paratsetamolning gepatotoksikligini kuchaytiradi.

Paratsetamolni kattalarda 10 g dan ortiq yoki bolalarda 140 mg / kg dan ortiq dozada bir vaqtning o'zida qabul qilish jigarning og'ir shikastlanishi bilan kechadigan zaharlanishga olib keladi. Buning sababi glutation zahiralarining kamayishi va gepatotoksik ta'sirga ega bo'lgan paratsetamol metabolizmining oraliq mahsulotlarining to'planishi. Shunga o'xshash ko'rinishni P-450 sitoxrom fermenti induktorlarini bir vaqtda qo'llashda va alkogolizmda, shuningdek, spirtli ichimliklarni muntazam ravishda iste'mol qiladigan odamlarda (erkaklar uchun - kunlik iste'mol qilish ko'proq) preparatning normal dozalarini qabul qilishda ham kuzatilishi mumkin. 700 ml dan ortiq pivo yoki 200 ml sharob, ayollar uchun - dozalari 2 baravar kam), ayniqsa paratsetamol spirtli ichimliklarni iste'mol qilgandan keyin qisqa vaqtdan keyin olingan bo'lsa[58].

Kattalardagi og'ir gepatotoksiklik 7,5 g paratsetamolning bir martalik dozasi bilan rivojlanishi mumkinligi haqida dalillar ham mavjud[59].

Paratsetamolni nazoratsiz qabul qilish ko'pincha oshqozon-ichakdan qon ketishiga olib keladi, uni davolash esa kasalxonaga yotqizishni talab qiladi. Ba'zi hollarda o'limga ham olib kelishi mumkin[60] .

Paratsetamol bilan zaharlanganda, majburiy diurez samarasiz va hatto xavfli, peritoneal dializ va gemodializ samarasiz ekanligini yodda tutish kerak. Hech qanday holatda antigistaminlar, glyukokortikoidlar, fenobarbital va etakrin kislotasini qo'llash mumkin emas, bu sitoxrom P-450 ferment tizimlariga qo'zg'atuvchi ta'sir ko'rsatishi va gepatotoksik metabolitlarning shakllanishini kuchaytirishi mumkin.

Paratsetamolning nazoratsiz haddan tashqari dozasi uzoq muddatli kasallikka olib keladi. Paratsetamol toksikligining belgilari va alomatlari dastlab bo'lmasligi yoki o'ziga xos bo'lmagan alomatlar mavjud bo'lishi mumkin. Dozani oshirib yuborishning birinchi alomatlari odatda qabul qilinganidan bir necha soat o'tgach, ko'ngil aynishi, qusish, terlash va og'riq bilan boshlanadi, chunki o'tkir jigar etishmovchiligi . Paratsetamolning haddan tashqari dozasi ta'siri ostida bo'lgan odamlar uyquga ketmaydi yoki ongni yo'qotmaydi. Paratsetamol bilan o'z joniga qasd qilishga uringanlarning ko'pchiligi dori-darmonlarni qabul qilishdan o'tib ketishiga noto'g'ri ishonishadi[61]. Dozani oshirib yuborishdan o'lim jarayoni uzoq, og'riqli va 3-5 kundan 4-6 haftagacha davom etadi.

Paratsetamolning gepatotoksikligi Amerika Qo'shma Shtatlarida ham, Buyuk Britaniyada ham o'tkir jigar yetishmovchiligining eng keng tarqalgan sababidir[47][62]. Paratsetamolning haddan tashqari dozasi boshqa har qanday farmakologik moddalarning dozasini oshirib yuborishdan ko'ra AQShdagi zaharni nazorat qilish markazlariga ko'proq murojaat qilishga olib keladi[63]. Paratsetamolning toksikligi xinon metabolitlarining paydo bo'lishidan kelib chiqadi, deb ishoniladi.

Nazorat qilinmagan dozani oshirib yuborish bir necha kun ichida jigar yetishmovchiligi va o'limga olib kelishi mumkin. Davolash paratsetamolni tanadan olib tashlash va glutationni to'ldirishga qaratilgan. Agar odam haddan tashqari ko'p dozadan keyin qisqa vaqt ichida kasalxonaga kelsa, paratsetamolning ta'sirini kamaytirish uchun faollashtirilgan ko'mirdan foydalanish mumkin. Antidot, atsetilsistein (shuningdek, N- asetilsistein yoki NAC deb ataladi) glutatyonning kashshofi bo'lib, organizmning mumkin bo'lgan jigar shikastlanishining oldini olish yoki hech bo'lmaganda kamaytirish uchun yetarli darajada tiklanishiga yordam beradi, agar jigar shikastlangan bo'lsa, ko'pincha jigar transplantatsiyasi talab qilinadi[64]. Buyrak etishmovchiligi ham mumkin bo'lgan nojo'ya ta'sirlaridan biridir.

U asosan markaziy asab tizimida ishlaydi, og'riq va termoregulyatsiya markazlarida ishlaydi. Periferik to'qimalarda hujayra peroksidazalari paratsetamolning COX ga ta'sirini neytrallashtiradi, bu yallig'lanishga qarshi ta'sirning deyarli to'liq yo'qligini tushuntiradi. Bunday to'qimalarda prostaglandinlar sinteziga blokirovka qiluvchi ta'sirning yo'qligi, oshqozon- ichak traktining shilliq qavatiga va suv-tuz almashinuviga (Na + ionlari va suvni ushlab turish) salbiy ta'sir ko'rsatmasligini aniqlaydi.


Nojo'ya ta'sirlarni rivojlanish xavfini kamaytirish uchun, minimal samarali dozani eng qisqa kurs ichida ishlatish kerak.

Yaqinda o'tkazilgan klinik tadkikotlar, yuborish yo'lini o'zgartirish orqali atsetilsisteinni tomir ichiga yuborish bilan nojo'ya ta'sirlarni kamaytirish yo'llarini ko'rib chiqdi. Ushbu klinik tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, sekinroq infuziya va past boshlang'ich dozada atsetilsisteinni qo'llash ko'ngil aynish, qusish va allergiya (toshma kabi tananing kiruvchi reaktsiyalari kabi nojo'ya ta'sirlar ulushini kamaytirishi mumkindir.

Homiladorlik

Hozirgi klinik ko'rsatmalar homilador ayollarning homila rivojlanishiga salbiy ta'siri tufayli paratsetamolni qabul qilmaslikni tavsiya qiladi. Bolalarning homila rivojlanishida onalar tomonidan paratsetamolni qabul qilish oqibatlari orasida autizm spektrining buzilishigacha bo'lgan bolalarning xatti-harakatlari bilan bog'liq muammolar mavjud[40].

Homiladorlik paytida paratsetamolni aspirin yoki ibuprofen bilan bir vaqtda qabul qilish yangi tug'ilgan o'g'il bolalarda kriptorxizm ko'rinishidagi genital kasalliklar xavfini 16 martagacha oshiradi.

2010 yildan boshlab kogort tadqiqotlarida homiladorlik davrida paratsetamolni qo'llash bilan bog'liq tug'ma nuqsonlarning sezilarli o'sishi aniqlanmadi. 1981 yilgi ma'lumotlarga ko'ra, paratsetamol asetilsalitsil kislotasidan farqli o'laroq, homilaning arterial kanalining yopilishiga ta'sir qilmaydi.

Homiladorlik paytida onaga paratsetamolni qo'llash, bolalarda astmaning rivojlanishini xavfini oshiradi[65]. 2014 yil holatiga ko'ra, DEHB o'sishi bilan bog'liqlik ko'rindi, ammo bu sabab-oqibat munosabatlari ekanligi noma'lum bo'lib qoldi[66]. 2015 yil holatiga ko'ra, paratsetamol homiladorlik paytida og'riq va isitma uchun tavsiya etilgan birinchi darajali davolanish bo'lib qoldi[67].

Saraton

Ba'zi tadkikotlar paratsetamol va buyrak saratoni xavfining biroz oshishi o'rtasidagi bog'liqlikni aniqladi[68], ammo siydik pufagi saratoni xavfiga ta'sir qilmaydi[69].

Farmakologik ta'sir

Farmakodinamika

Paratsetamol amidopirin va fenatsetin qon aylanishidan olib tashlanganidan keyin nisbatan keng qo'llanila boshlandi. Paratsetamol o'z ichiga olgan ko'plab kombinatsiyalangan dozalash shakllari, shu jumladan asetilsalitsil kislotasi, analgin, kodein, kofein va boshqa dorilar bilan birgalikda paydo bo'ldi.

Shuningdek, preparat faqat markaziy asab tizimida joylashgan COX3 ni tanlab bloklaydi va boshqa to'qimalarda joylashgan COX1 va COX2 ga ta'sir qilmaydi deb taxmin qilinadi. Bu aniq og'riq qoldiruvchi va antipiretik ta'sir va past yallig'lanishga qarshi ta'sirini[70] tushuntiradi.

Farmakokinetika

Absorbtsiyasi yuqori, maksimal konsentratsiya (C max ) 5—20 мкг/мл, maksimal konsentratsiyaga erishish vaqti esa (TC max ) 0,5—2 часа . Plazma oqsillari bilan aloqa - 15%. Qon-miya to'sig'i orqali kiradi. Emizikli ona tomonidan qabul qilingan paratsetamol dozasining 1% dan kamrog'i ona sutiga o'tadi. Paratsetamolning terapevtik jihatdan samarali plazma kontsentratsiyasiga 10—15 мг/кг dozada yuborilganda erishiladi.

Preparatning taxminan 97% jigarda metabolizmga uchraydi : 80% glyukuron kislotasi va sulfatlar bilan faol bo'lmagan metabolitlar (glyukuronid va paratsetamol sulfat) hosil bo'lishi bilan konjugatsiya reaktsiyalariga kiradi, 17% sakkizta faol metabolit hosil bo'lishi bilan gidroksillanishga uchraydi. allaqachon faol bo'lmagan metabolitlarning shakllanishi bilan glutation bilan konjugatsiyalangan. Glutation etishmovchiligi bilan bu metabolitlar gepatotsitlarning ferment tizimlarini blokirovka qilishi va ularning nekroziga olib kelishi mumkin. CYP2E1 izoenzimi ham preparatning metabolizmida ishtirok etadi.

Yarim chiqarilish davri (T½) 1—4 часа qiladi. Buyraklar tomonidan metabolitlar shaklida chiqariladi, taxminan 3% - o'zgarmagan. Keksa bemorlarda preparatning klirensi pasayadi va T½ ortadi .

Xususiyatlari

Jismoniy xususiyatlariga ko'ra: oq yoki oq krem yoki pushti rangli kristalli kukun bilan. Alkogolda oson eriydi, suvda erimaydi . Paratsetamol g/100 g erituvchining eruvchanligi: suv - 1,4; qaynoq suv - 5; etanol - 14,4; xloroform - 2; aseton - eriydi; dietil efir - ozgina eriydi; benzol erimaydi[71].

Preparatning tarixi

Asetanilid analgetik va antipiretik xususiyatlarga ega bo'lgan tasodifan kashf etilgan birinchi anilin hosilasi edi. 1886 yilda Antifebrin nomi bilan tez tibbiy amaliyotga kiritildi. Ammo uning zaharli ta'siri, eng xavflisi methemoglobinemiya tufayli siyanoz bo'lib, kamroq zaharli anilin hosilalarini izlashga olib keldi. Harmon Northrop Morse 1877- yilda Jon Xopkins universitetida p -nitrofenolni qalay bilan muzli sirka kislotasida kamaytirish maqsadida paratsetamolni sintez qildi[72][73], ammo 1887-yilgacha klinik farmakolog Jozef fon Mering paratsetamolni bemorlarda sinovdan o‘tkazdi[72]. 1893 yilda fon Mehring boshqa anilin hosilasi[74] paratsetamol va fenatsetinning klinik qo'llanilishi natijalari haqida maqola chop etdi. Von Mehringning ta'kidlashicha, fenatsetindan farqli o'laroq, paratsetamol methemoglobinemiyani qo'zg'atish qobiliyatiga ega. Keyin paratsetamol tezda fenasetin foydasiga tashlandi. Bayer o'sha paytda yetakchi farmatsevtika kompaniyasi sifatida fenasetinni sotishni boshladi[75]. 1899 yilda Geynrix Drezer tomonidan tibbiyotga kiritilgan fenatsetin ko'p o'n yillar davomida mashhur bo'lib kelgan, ayniqsa, odatda aspirin, kofein va ba'zan barbituratlarning aminopirin hosilasi bo'lgan fenatsetinni o'z ichiga olgan keng reklama qilingan "bosh og'rig'i eliksiri"[72] deb.

Yarim asr davomida Mering ishining natijalari AQShdan ikki tadqiqotchi guruhi atsetanilid va paratsetamol metabolizmini tahlil qilmaguncha shubhasiz edi[75]. 1947-yilda Devid Lester va Leon Grinberg paratsetamolning inson qonidagi atsetanilidning asosiy metabolitlaridan biri ekanligiga ishonchli dalillarni topdilar va keyingi tadqiqotlarda oq kalamushlarga berilgan paratsetamolning katta dozalari methemoglobinemiyaga sabab bo‘lmagani haqida xabar berishdi. 1948 yil sentyabr oyida Farmakologiya va eksperimental terapiya jurnalida chop etilgan uchta maqolada (ing. Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics), Bernard Brody, Julius Axelrod va Frederik Flynn aniqroq usullardan foydalangan holda, paratsetamol inson qonidagi atsetanilidning asosiy metaboliti ekanligini tasdiqladilar va u o'zidan oldingi kabi samarali analgetik ta'sirga ega ekanligini aniqladilar. Ular, shuningdek, methemoglobinemiya odamlarda, asosan, boshqa metabolit - fenilgidroksilamin ta'sirida paydo bo'lishini taxmin qilishdi. 1949 yilda fenatsetinning paratsetamolga ham metabolizmga uchrashi aniqlandi . Bu paratsetamolning "qayta kashf etilishiga" olib keldi. Paratsetamolning 4-aminofenol (fon Mehring tomonidan sintez qilingan modda) bilan ifloslanishi noto'g'ri xulosalarga olib kelishi mumkinligi taxmin qilingan[75].

Paratsetamol birinchi marta AQShda 1953 yilda Sterling Sterling-Winthrop Co. tomonidan sotilgan bo'lib, uni bolalar va oshqozon yarasi bo'lgan odamlar uchun aspiringa qaraganda xavfsizroq deb sotgan[75]. 1955 yilda McNeil Laboratories AQShda paratsetamolni Amerika Qo'shma Shtatlaridagi eng mashhur brendlardan biri Tylenol ostida bolalar uchun og'riq qoldiruvchi va isitmani tushiruvchi dori sifatida sotishni boshladi (Tylenol Children's Elixir) - tilenol so'zi para - qisqartmasidan kelib chiqqan. asetilaminofenol[76]. Buyuk Britaniyada paratsetamol 1956 yilda sotuvga chiqdi, keyin u Sterling Drug Inc bo'limi tomonidan ishlab chiqarilgan. Frederik Stearns & Co Panadol savdo belgisi ostida. O'sha paytda "Panadol" dorixonalardan faqat retsept bo'yicha chiqarilgan (hozirda bu retseptsiz dori), ammo u oshqozon shilliq qavati uchun xavfsiz deb e'lon qilingan, o'sha yillarda mashhur bo'lgan " Aspirin " esa asabiylashgan. shilliq qavat. Hozirgi vaqtda "Panadol" preparati turli shakllarda (planshetlar, eruvchan planshetlar, shamlar, suspenziyalar) GlaxoSmithKline kompaniyalar guruhi tomonidan ishlab chiqariladi.

Buyrak va jigar etishmovchiligi, yaxshi giperbilirubinemiya (jumladan, Gilbert sindromi ), virusli gepatit, alkogolli jigar shikastlanishi, alkogolizm, diabetes mellitus (sirop uchun), surunkali yurak etishmovchiligi, koroner yurak kasalligi, serebrovaskulyar kasalliklar, dislipidemiya yoki giperlipidemiya, periferik arteriya kasalligi, kreatinin klirensi менее 60 мл/мин., tarixda oshqozon-ichak traktining yarali yaralari, Helicobacter pylori mavjudligi, NSAIDlarni uzoq muddatli qo'llash, og'ir somatik kasalliklar , og'iz orqali glyukokortikosteroidlarni bir vaqtda qo'llash (shu jumladan prednizolon ), antikoagulyantlar (shu jumladan antiplatelet kislotasi ), klopidogrel ), selektiv serotoninni qaytarib olish inhibitörleri (shu jumladan sitalopram, fluoksetin, paroksetin, sertralin ), homiladorlik (agar ona uchun mo'ljallangan foyda chaqaloq uchun potentsial xavfdan yuqori bo'lsa), laktatsiya, qarilik, erta chaqaloqlik ( до 3 мес. ).

Qo'shma Shtatlarda paratsetamol sabab bo'lgan asoratlarni o'rganish bir necha yillardan beri olib borilmoqda. Jigarning shikastlanishiga olib keladigan dozani oshirib yuborish holatlari ko'payishi munosabati bilan bu masala FDA nazorati ostiga olindi. Rasmiy ma'lumotlarga ko'ra, paratsetamoldan foydalanish Qo'shma Shtatlarda jigar shikastlanishining eng keng tarqalgan sababidir. Har yili 56 000 kishi ushbu tashxis bilan shifokorlarga murojaat qiladi, o'rtacha 458 ta holat o'lim bilan tugaydi. Hokimiyat tomonidan olib borilgan uzoq muddatli ta'lim kampaniyasi bilan ham zaharlanishning oldi olinmadi. Amerikaliklar paratsetamolni boshqa og'riq qoldiruvchi vositalarga qaraganda tez-tez ichishadi, chunki ular ovqat hazm qilish tizimiga kamroq zarar etkazishiga ishonishadi[77].

Qo'llanilishi

Ko'rsatmalar

Yuqumli kasalliklar fonida isitma sindromi, og'riq sindromi (yengil va o'rtacha): artralgiya, mialgiya, nevralgiya, migren, tish va bosh og'rig'i, algodismenoreya . U simptomatik terapiya uchun mo'ljallangan, foydalanish paytida og'riq va yallig'lanishni kamaytiradi, kasallikning rivojlanishiga ta'sir qilmaydi.

Qarshi ko'rsatmalar

Oshqozon-ichak trakti va o'n ikki barmoqli ichakning yuqori sezuvchanligi, eroziv va yarali lezyonlari 12 barmoqli ichakning. Bronxial astmaning to'liq yoki to'liq bo'lmagan kombinatsiyasi , burun va paranazal sinuslarning takroriy polipozi va atsetilsalitsil kislotasi yoki boshqa NSAIDlarga nisbatan murosasizlik (shu jumladan tarix ). Progressiv buyrak kasalligi, og'ir buyrak yetishmovchiligi ( kreatinin klirensi менее 30 мл/мин. ), faol oshqozon-ichakdan qon ketish, oshqozon-ichak traktining yallig'lanish kasalliklari, og'ir jigar yetishmovchiligi yoki faol jigar kasalligi, koronar arteriyani shuntidan keyingi holat, tasdiqlangan giperkalemiya, neonatal davr ( до 1 мес. ), homiladorlik (uchinchi trimestr ).

Ehtiyotkorlik bilan

Buyrak va jigar yetishmovchiligi, yaxshi giperbilirubinemiya (jumladan, Gilbert sindromi ), virusli gepatit, alkogolli jigar shikastlanishi, alkogolizm, diabetes mellitus (sirop uchun), surunkali yurak etishmovchiligi, koroner yurak kasalligi, serebrovaskulyar kasalliklar, dislipidemiya yoki giperlipidemiya, periferik arteriya kasalligi, kreatinin klirensi менее 60 мл/мин., tarixda oshqozon-ichak traktining yarali yaralari, Helicobacter pylori mavjudligi, NSAIDlarni uzoq muddatli qo'llash, og'ir somatik kasalliklar , og'iz orqali glyukokortikosteroidlarni bir vaqtda qo'llash (shu jumladan prednizolon ), antikoagulyantlar (shu jumladan antiplatelet kislotasi ), klopidogrel ), selektiv serotoninni qaytarib olish inhibitörleri (shu jumladan sitalopram, fluoksetin, paroksetin, sertralin ), homiladorlik (agar ona uchun mo'ljallangan foyda chaqaloq uchun potentsial xavfdan yuqori bo'lsa), laktatsiya, qarilik, erta chaqaloqlik ( до 3 мес. ).

Dozalash rejimi

Ichish, ko'p miqdorda suyuqlik bilan, ovqatdan 1-2 soat o'tgach (ovqatdan keyin darhol qabul qilish ta'sir boshlanishining kechikishiga olib keladi) yoki rektal.

Kattalar va o'smirlar uchun (tana og'irligi 40 kg dan ortiq ): maksimal yagona doza 1 g, maksimal sutkalik dozasi 4 g. Bolalar uchun: maksimal bir martalik doza 10-15 mg\kg, maksimal kunlik doza 60 mg\kg. Dozaning ko'pligi - 4maxal\kunda.

Davolashning maksimal davomiyligi 5—7 дней . Paratsetamolni более 3 дней qo'llash fonida davom etayotgan febril sindrom va более 5 дней og'riqlar bilan albatta shifokor maslahati talab qilinadi.

Paratsetamolni qabul qilish paytida spirtli ichimliklarni iste'mol qilmaslik kerak.

Paratsetamolning muhim afzalliklaridan biri terapevtik dozaning katta kengligidir. Preparatning tavsiya etilgan sutkalik dozasi 2 tabletkadan iborat. (0,5 g) kuniga 4 marta, bu (4 g). Shu bilan birga, jigar shikastlanishi mumkin bo'lgan chegara dozasi (15 g) 30 tabletkani tashkil qiladi va o'lim faqat kunlik (20 g) 40 tabletkadan keyin sodir bo'ladi. Ammo paratsetamolning haddan tashqari dozasi bilan ham, jigar shikastlanishi atigi 3,9% hollarda sodir bo'lgan va o'lim darajasi 0,9% ni tashkil etgan (AQSh tibbiyot muassasalari ma'lumotlari). Shunday qilib, har bir paketda mavjud bo'lgan ko'rsatmalarda ko'rsatilgan dozalash va preparatni qabul qilish qoidalariga oddiy rioya qilgan holda, paratsetamolning hayot uchun xavfli dozasini qabul qilish deyarli chiqarib tashlanadi.


Paratsetamol- dozalash shakllari

2014 yil iyul oyidan boshlab Rossiyada paratsetamolning quyidagi dozalash shakllari ro'yxatga olingan:

Dozalash shakli Miqdori



</br> faol modda 		Savdo belgilari
planshetlar 200, 325, 500 mg umumiy shakl
kapsulalar 325, 500 mg umumiy shakl
rektal shamlar 50, 100, 125, 250, 500 mg umumiy shakl
infuziya uchun eritma 10 mg/ml "Perfalgan"
sirop [78] 30 mg/ml "Bolalar uchun Efferalgan", "Panadol Baby"
og'iz suspenziyasi 24 mg/ml "Daleron", "Panadol Baby", "Kalpol", "Bolalar uchun paratsetamol", "Bolalar uchun Proxodol"
qoplangan tabletkalar 325, 500 mg "Panadol", "Panadol Extra"
eriydigan tabletkalar 500 mg Panadol, Panadol Extra, Paratsetamol-Hemofarm, Flutabs, Efferalgan, Trigan D
eritma uchun kukun 650 mg Teraflu, Lemsip, Ferveks

Manbalar

Adabiyot

  • Prescott, L. F. Paracetamol : past, present, and future : [англ.] // American Journal of Therapeutics. — 2000. — Vol. 7, no. 2 (March). — P. 143–148. — PMID 11319582.[неавторитетный источник? (обс.)]
  • Wong, T. Совместное или последовательное применение парацетамола и ибупрофена при лечении лихорадки у детей : [англ.] = Combined and alternating paracetamol and ibuprofen therapy for febrile children / T. Wong, A. S.. Stang, H. Ganshorn … [Page Andoza:Шаблон:Comment/styles.css has no content.et al.] // Cochrane Database of Systematic Reviews. — 2013. — No. 10 (30 October). — Art. No. CD009572. — doi:10.1002/14651858.CD009572.pub2. — PMID 24174375. — PMC 6532735.
  • Реестровая запись ФС-001754 : Парацетамол // Государственный реестр лекарственных средств. — Минздрав РФ, 2018. — 3 апреля.
  • Регистрационное удостоверение ЛП-005989 : Парацетамол детский // Государственный реестр лекарственных средств. — Минздрав РФ, 2019. — 17 декабря.Федотовский, С. Н. Инструкция по медицинскому применению лекарственного препарата Парацетамол детский : ЛП-005989-121719 / АО «Кировская фармацевтическая фабрика». — Министерство здравоохранения Российской Федерации, 2019. — 17 декабря. — 11 с.
  • Регистрационное удостоверение ЛП-006075 : Парацетамол // Государственный реестр лекарственных средств. — Минздрав РФ, 2020. — 5 февраля.
  • Кустова, Е. В. Инструкция по медицинскому применению лекарственного препарата Парацетамол : ЛП-006075-050220 / АО «ПФК Обновление». — Министерство здравоохранения Российской Федерации, 2020. — 5 февраля. — 11 с.

Havolalar

  1. ↑ „Acetaminophen - Compound Summary“. PubChem. The National Library of Medicine (2004-yil 16-sentyabr). 2011-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 23-avgust.
  2. ↑ „Alcohol and painkillers“ (en). NHS (2020-yil 11-yanvar).
  3. ↑ 3,0 3,1 Алексей Водовозов. Мифы о лихорадке YouTubeda — Гиперион. — 2019 (23 января)
  4. ↑ „WHO Model List of Essential Medicines, 16th list“ (en) (pdf). WHO (2009-yil 1-mart). 2012-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 6-yanvar.
  5. ↑ WHO Model List of Essential Medicines for Children, 3th list, March 2011(ingl.)
  6. ↑ Примерный перечень ВОЗ основных лекарственных средств для детей, Первый перечень, октябрь 2007 г.(rus.)
  7. ↑ „Acetaminophen“. The American Society of Health-System Pharmacists (2011-yil 3-aprel). 2011-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan.
  8. ↑ „Baby paracetamol asthma concern“. BBC News (2008-yil 19-sentyabr). 2008-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-sentyabr.
  9. ↑ {{{заглавие}}}. — P. CD003676.
  10. ↑ {{{заглавие}}}. — P. 521—526.
  11. ↑ „Paracetamol“. Arthritis Research UK (2013-yil 16-oktyabr). 2013-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 3-noyabr.
  12. ↑ „Paracetamol versus placebo for knee and hip osteoarthritis“. Cochrane Library.
  13. ↑ „Парацетамол в сравнении с плацебо при остеоартрите коленного или тазобедренного сустава“. Cochrane Library.
  14. ↑ „National Guideline Clearinghouse | Expert Commentaries: Diagnosis and Treatment of Low Back Pain: A Joint Clinical Practice Guideline from the American College of Physicians and the American Pain Society. What's New? What's Different?“ (2014-yil 14-sentyabr). 2014-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  15. ↑ {{{заглавие}}}.
  16. ↑ {{{заглавие}}}.
  17. ↑ {{{заглавие}}}.
  18. ↑ {{{заглавие}}}.
  19. ↑ {{{заглавие}}}.
  20. ↑ „Derry S; Moore RA. Paracetamol (acetaminophen) with or without an antiemetic for acute migraine headaches in adults // Cochrane Database Syst Rev. — 2013. — Vol. 4, № 4. — С. CD008040. — DOI:10.1002/14651858.CD008040.pub3. — PMID 23633349.“. Парацетамол (ацетаминофен) в монотерапии или в сочетании с противорвотным средством при острых мигренозных головных болях у взрослых.
  21. ↑ {{{заглавие}}}.
  22. ↑ „Paracetamol (acetaminophen) for acute treatment of episodic tension‐type headache in adults“. Cochrane Library.
  23. ↑ „Парацетамол (ацетаминофен) для неотложной терапии эпизодической головной боли напряжения у взрослых“. Cochrane Library.
  24. ↑ {{{заглавие}}}.
  25. ↑ „Wiffen PJ, Derry S, Moore R, McNicol ED, Bell RF, Carr DB, McIntyre M, Wee B. Oral paracetamol (acetaminophen) for cancer pain. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 7. Art. No.: CD012637. DOI: 10.1002/14651858.CD012637.pub2“.
  26. ↑ {{{заглавие}}}.
  27. ↑ „Relieving dental pain“. American Dental Association (2016-yil 1-dekabr). 2016-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  28. ↑ {{{заглавие}}}.
  29. ↑ „Ashley PF, Parekh S, Moles DR, Anand P, MacDonald LCI. Preoperative analgesics for additional pain relief in children and adolescents having dental treatment. Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, Issue 8. Art. No.: CD008392. DOI: 10.1002/14651858.CD008392.pub3“.
  30. ↑ {{{заглавие}}}(ingl.).
  31. ↑ „Однократная доза перорального парацетамола (ацетаминофена) и кодеина при послеоперационной боли у взрослых“. Cochrane Library.
  32. ↑ Christopher J Derry; Sheena Derry; R Andrew Moore. „Caffeine as an analgesic adjuvant for acute pain in adults. Cochrane Systematic Review - Intervention“. Кофеин в качестве анальгетического адъюванта при острой боли у взрослых.
  33. ↑ 33,0 33,1 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :1
  34. ↑ „Painkillers 'cause kidney damage'“. BBC News (2003-yil 23-noyabr). 2010-yil 26-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-sentyabr.
  35. ↑ Sample, Ian „Paracetamol may dull emotions as well as physical pain, new study shows“ (en). The Guardian (2015-yil 14-aprel).
  36. ↑ Knapton, Sarah „Paracetamol kills feelings of pleasure as well as pain“ (en). The Telegraph (2015-yil 14-aprel). — „In other words, positive photos were not seen as positively under the influence of acetaminophen and negative photos were not seen as negatively.“.
  37. ↑ Jeff Grabmeier. „Your pain reliever may also be diminishing your joy“ (en). The Ohio State University (2015-yil 13-aprel). — „For example, people who took the placebo rated their level of emotion relatively high (average score of 6.76) when they saw the most emotionally jarring photos of the malnourished child or the children with kittens. People taking acetaminophen didn’t feel as much in either direction, reporting an average level of emotion of 5.85 when they saw the extreme photos.“. 2015-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  38. ↑ {{{заглавие}}}.. — «Participants in the acetaminophen condition also rated both negative and positive stimuli as less emotionally arousing than did participants in the placebo condition (Studies 1 and 2), whereas nonevaluative ratings (extent of color saturation in each image; Study 2) were not affected by drug condition.».
  39. ↑ Reilly, Rachel „Popping paracetamol could also help treat EMOTIONAL pain“. Daily Mail (2013-yil 19-aprel). — „Researchers found that people who took paracetamol were less judgmental about the behaviour of the rioters.“.
  40. ↑ 40,0 40,1 Алексей Водовозов. Мифы о лихорадке YouTubeda — Гиперион. — 2019 (23 января)
  41. ↑ U.S. Food and Drug Administration (FDA). Page updated August 6, 2013 Acetaminophen Toxicity Page accessed February 23, 2014
  42. ↑ Research, Center for Drug Evaluation and „Drug Safety and Availability - FDA Drug Safety Communication: Prescription Acetaminophen Products to be Limited to 325 mg Per Dosage Unit; Boxed Warning Will Highlight Potential for Severe Liver Failure“. U.S. Food and Drug Administration (FDA). 2016-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 27-fevral.
  43. ↑ „FDA: Acetaminophen doses over 325 mg may lead to liver damage“. CNN (2014-yil 16-yanvar). 2014-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-fevral.
  44. ↑ Daly FF, Fountain JS, Murray L, Graudins A, Buckley NA. Guidelines for the management of paracetamol poisoning in Australia and New Zealand—explanation and elaboration. A consensus statement from clinical toxicologists consulting to the Australasian poisons information centres // Med J Aust. — 2008. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — PMID 18312195. Архивировано 23 iyul 2008 года.
  45. ↑ Khashab M, Tector AJ, Kwo PY. Epidemiology of acute liver failure(ingl.) // Current Gastroenterology Reports : журн. — 2007. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — PMID 17335680.
  46. ↑ Hawkins LC, Edwards JN, Dargan PI. Impact of restricting paracetamol pack sizes on paracetamol poisoning in the United Kingdom: a review of the literature // Drug Safety : журн. — 2007. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — PMID 17536874.
  47. ↑ 47,0 47,1 Larson AM; Polson J; Fontana RJ; et al. Acetaminophen-induced acute liver failure: results of a United States multicenter, prospective study(ingl.) // Andoza:Нп3 : журн. — 2005. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — PMID 16317692.
  48. ↑ „Feverish illness in children“. Assessment and initial management in children younger than 5 years (en) (deadlink). NICE clinical guidelines. UK National Institute for Health and Care Excellence (2013-yil 1-may). — NICE clinical guideline «CG160». 2014-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-fevral.
  49. ↑ Xato: |sarlavha= andozasida parametr koʻrsatilmagan {{publikatsiya}}.
  50. ↑ Xato: |sarlavha= andozasida parametr koʻrsatilmagan {{publikatsiya}}. — Vol. 69, no. 6. — DOI:10.1007/s00228-012-1463-7. — Andoza:PMID. — Andoza:PMC.
  51. ↑ „Link between Calpol and asthma 'not proven'“ (en). NHS Choices. UK National Health Service (2013-yil 16-sentyabr). 2014-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-fevral.
  52. ↑ Xato: |sarlavha= andozasida parametr koʻrsatilmagan {{publikatsiya}}. — DOI:10.1542/peds.2010-3852. — Andoza:PMID.
  53. ↑ CHMP Pharmacovigilance Working Party (February 24, 2011). Pharmacovigilance Working Party (PhVWP) February 2011 plenary meeting (Report). European Medicines Agency & Heads of Medicines Agencies. pp. 6–7. Archived from the original on 2013-11-08. https://web.archive.org/web/20131108045758/http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Report/2011/02/WC500102322.pdf. 
  54. ↑ Xato: |sarlavha= andozasida parametr koʻrsatilmagan {{publikatsiya}}. — Vol. 7, no. 2. — DOI:10.1586/ers.13.8. — Andoza:PMID.
  55. ↑ McBride, J.T. The association of acetaminophen and asthma prevalence and severity(ingl.) // Andoza:Нп3 : journal. — Andoza:Нп3, 2011. — December (Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр). — Andoza:Бсокр. — DOI:10.1542/peds.2011-1106. — PMID 22065272. Архивировано 13 iyul 2014 года.
  56. ↑ Lesko S.M., Mitchell A.A. The safety of acetaminophen and ibuprofen among children younger than two years old(ingl.) // Andoza:Нп3 : journal. — 1999. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — PMID 10506264.
  57. ↑ Yorgason, JG; Luxford, W; Kalinec, F. In vitro and in vivo models of drug ototoxicity: studying the mechanisms of a clinical problem(ingl.) // Andoza:Нп3 : journal. — 2011. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — PMID 21999330.
  58. ↑ „Нестероидные противовоспалительные средства“. 2015-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 10-aprel.
  59. ↑ Acetaminophen Toxicity
  60. ↑ Ch.M. Wilcox. „What physicians can do to curb over-the-counter medicine misuse“ (en) (html) (2014-yil 19-aprel). Qaraldi: 2014-yil 24-aprel. Перевод на русский: Ч.М. Уилкокс. „17000 смертей от парацетамола, НПВП и других безрецептурных лекарств ежегодно в США“ (ru) (html) (2014-yil 23-aprel). Qaraldi: 2014-yil 24-aprel.
  61. ↑ „Paracetamol“. University of Oxford Centre for Suicide Research (2013-yil 25-mart). 2013-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-aprel.
  62. ↑ Ryder S.D., Beckingham I.J. ABC of diseases of liver, pancreas, and biliary system. Other causes of parenchymal liver disease(ingl.) // BMJ : journal. — 2001. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — PMID 11157536.
  63. ↑ Lee W.M. Acetaminophen and the U.S. Acute Liver Failure Study Group: lowering the risks of hepatic failure(ingl.) // Andoza:Нп3 : journal. — 2004. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — PMID 15239078.
  64. ↑ „Highlights of Prescribing Information“. Acetadote. 2014-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-fevral.
  65. ↑ {{{заглавие}}}(ingl.).
  66. ↑ {{{заглавие}}}(ingl.).
  67. ↑ {{{заглавие}}}(ingl.).
  68. ↑ Choueiri, TK.; Je, Y.; Cho, E. Analgesic use and the risk of kidney cancer: a meta-analysis of epidemiologic studies(ingl.) // Andoza:Нп3 : journal. — 2014. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — DOI:10.1002/ijc.28093. — PMID 23400756.
  69. ↑ Fortuny, J.; Kogevinas, M.; Garcia-Closas, M.; Real, F. X.; Tardòn, A.; Garcia-Closas, R.; Serra, C.; Carrato, A.; Lloreta, J.; Rothman, N.; Villanueva, C.; Dosemeci, M.; Malats, N.; Silverman, D. Use of Analgesics and Nonsteroidal Anti-inflammatory Drugs, Genetic Predisposition, and Bladder Cancer Risk in Spain(ingl.) // Andoza:Нп3 : journal. — 2006. — Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — DOI:10.1158/1055-9965.EPI-06-0038. — PMID 16985032.
  70. ↑ {{{заглавие}}}.
  71. ↑ Данные растворимости из книги Toxicological Analysis /ed. by R.K.Muller. Leipzig, 1995/-846 p., с.372
  72. ↑ 72,0 72,1 72,2 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named pmid17227290
  73. ↑ Milton Silverman, Mia Lydecker, Philip Randolph Lee. Bad Medicine: The Prescription Drug Industry in the Third World. Stanford University Press, 1992 — 88—90 bet. ISBN 0804716692. 
  74. ↑ Von Mering J. (1893) Beitrage zur Kenntniss der Antipyretica. Ther Monatsch 7: 577—587.
  75. ↑ 75,0 75,1 75,2 75,3 Sneader, Walter. Drug Discovery: A History. Hoboken, N.J.: Wiley, 2005 — 439 bet. ISBN 0471899801. 
  76. ↑ „A Festival of Analgesics“. 2010-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 25-avgust.
  77. ↑ Американские власти защитили парацетамол — Лекарства : Нольтри / infox.ru
  78. ↑ Сироп содержит 0,06 ХЕ сахарозы в 5 мл, что следует учитывать при лечении больных сахарным диабетом. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Paratsetamol&oldid=2683822" dan olindi