Yasmiq shoʻrvasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Yasmiq sho'rvasidan yoʻnaltirildi)
Yasmiq shoʻrvasi

Yasmiq sho'rva - asosiy tarkibiy qismi yasmiq bo'lgan sho'rva; u vegetarian ya'ni go'shtsiz bo'lishi mumkin yoki go'sht solib ham tayyorlaniladi va po'stli yoki po'stsiz jigarrang, qizil, sariq, yashil yoki qora yasmiqlardan foydalaniladi. Tozalangan sariq va qizil yasmiqlar pishirilgandan so'ng bo‘laklarga bo‘linadi va sho‘rva tayyorlanadi. Yevropa, Lotin Amerikasi va Yaqin Sharqda asosiy taom hisoblanadi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yasmiqlar Gretsiyadagi Franchti gʻorining paleolit va mezolit qatlamlarida (9500-13000 yil oldin), Suriyadagi Mureybet va Tell Abu Hureyrada va mezolitning oxirida Yerixoda miloddan avvalgi 8000-yillarga oid joylardan topilgan. Yasmiq qoldiqlari miloddan avvalgi 2400-yilga to'g'ri keladigan Theban nekropolidagi qirol qabrlarida topilgan.[1] Aristofan yasmiq sho'rvasini "taomlarning eng mazalisi" deb atagan.[2] Miloddan avvalgi 1-asrda tuzilgan Rim oshpazlik kitobi Apicius, kashtan bilan birga yasmiq sho'rva retseptini ham o'z ichiga oladi.[3]

Injilda yasmiq sho'rvasi haqida aytib o'tiladi: Ibtido kitobi 25:30-34-da Isav akasi Yoqub tomonidan pishirilgan bir kosa qizil yasmiq sho'rvasi uchun Ilk farzandlik haqqidan voz kechishga tayyorligi yozilgan. Yahudiylarning urf-odatlarida yasmiq sho'rvasi motam vaqtida beriladi; Yasmiqning yumaloqligi to'liq hayot aylanishini anglatadi.[4]

Turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yasmiq sho'rvasida ishlatiladigan bir necha turdagi yasmiqlar

Yasmiq sho'rvasida sabzi, kartoshka, selderey, maydanoz, pomidor, qovoq, pishgan banan va piyoz kabi sabzavotlar bo'lishi mumkin. Umumiy ta'm beruvchilarga sarimsoq, dafna yaprog'i, zira, zaytun moyi va sirka kiradi. Ba'zan u krevetkalar, maydalangan ko'katlar, sariyog', zaytun moyi, qaymoq yoki yogurt bilan bezatilgan. Hind yasmiq sho'rvasida turli xil aromatik ziravorlar mavjud. Iroq va Levant oshxonasida sho'rva kurkuma va zira bilan xushbo'ylantiriladi, ustiga qovurilgan, ingichka vermishelli noodlelar qo'shiladi va ustiga limon suvi siqiladi. Yaqin Sharqda limon sharbati qo'shilishi o'tkir ta'm beradi va taomning hazm bo'lishini osonlashtiradi.[5] Misr va Yaqin Sharqda sho'rva dasturxonga tortilishdan oldin odatda pyuresi bo'lib, qishda an'anaviy ravishda u bilan iste'mol qilinadi.[6][7]

Manba[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Lentils: A Legume For The Ages“ (İngilizce). NPR (7 ocak 2009). 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-mart.
  2. ↑ „Did You Know: Food History - A Short History of Lentils“. www.cliffordawright.com. 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10 aralık 2018.
  3. ↑ „FOOD; Hail the Humble Lentil: To Enrich Soup or Meat and Fish“ (en-US). The New York Times (30 kasım 1997). 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-mart.
  4. ↑ Rabbi N. Daniel Korobkin. „Lentil Soup“. Jewish Journal (26 kasım 2008). 11 aralık 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10 aralık 2018.
  5. ↑ „Vegetarians in Paradise/Lentil History, Lentil Nutrition, Lentil Recipe“. www.vegparadise.com. 17 ocak 2001da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10 aralık 2018.
  6. ↑ „Cook in the Moment: Egyptian Red Lentil Soup“. 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7 aralık 2013.
  7. ↑ „Egyptian Lentil Soup“. 11 kasım 2012da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7 aralık 2013.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Wikimedia Commons'ta Mercimek çorbası ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur. 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Yasmiq_shoʻrvasi&oldid=3775241" dan olindi