Xondroma

Vikipediya, ochiq ensiklopediya


Xondroma

Xondroma (xaftaga tushadigan oʻsimta)—xaftaga tushadigan toʻqimalardan tashkil topgan potentsial havfsiz oʻsma. Xondroma asosan bolalar va yoshlar orasida uchraydi. Oʻsimta sabab, barmoqlar va oyoq barmoqlari, kamdan-kam hollarda son, elka va qovurgʻalar suyaklari taʼsirlanadi. Xondromalarning rivojlanishining sabablari aniq maʼlum emas. Moyillik qiymati oldingi jarohatlar va yalligʻlanish jarayonlari bilan bogʻliq.

Xondromlar sekin oʻsib boruvchi oʻsimta boʻlib, uzoq vaqt davomida mahalliy shakllanishlar qoladi. Baʼzan ular juda katta oʻlchamlarga yetadi (ogʻirligi 16 kg gacha yoki undan koʻp), asosiy oʻsimta (tarqalishi) atrofida yoki uzoq organlarda (metastazlar) yangi uyalarni hosil qiladi. Virxovning yangi kesilgan xondromalar boʻyicha kuzatishlariga koʻra, xaftaga xujayralari amoeboid harakatlar qiladi. Shu tarzda, ular qoʻshni toʻqimalarga oʻtadi. Uzoq organlarga oʻtish xaftaga hujayralarining qonga yoki limfa tomirlariga kirib borishi tufayli sodir boʻladi. Xondromlarning oʻsishi va hayot uchun muhim organlarga (oʻpka, miya) metastaz berishini hisobga olgan holda, har bir koʻrilgan xaftaga oʻsimtasini jarrohlik yoʻli bilan olib tashlash kerak.

Turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

*Enxondroma[tahrir | manbasini tahrirlash]

*Exondroma[tahrir | manbasini tahrirlash]

*Osteoxondrom[tahrir | manbasini tahrirlash]

*Xondroblastoma[tahrir | manbasini tahrirlash]

Alomatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xondroma oʻsimtalarida ogʻriq, oʻsimta hududida shish, induratsiya bilan namoyon boʻlishi mumkin. Baʼzida oʻsimtaga yondosh qoʻshni boʻgʻimning harakatchanligini cheklashi, uning shishishi, ogʻriyotgan ogʻriqlar, sinovit hodisalari kuzatiladi.

Diagnostika[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xondromalar diagnostikasi rentgen tekshiruv va tekshiruv maʼlumotlari asosida amalga oshiriladi. Tashxisni aniqlashtirish uchun, zarur boʻlsa sintigrafiya, oʻsimta biopsiyasi qoʻllanilishi mumkin.

Davolash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xondromalar faqat jarrohlik yoʻli bilan davolanadi.

  • Excochleation (excochleatio; Ex- + lat. koklear- qoshiq; sin- kovlash) — suyak boʻshligʻining tarkibini uning devorlariga taʼsir qilmasdan olib tashlash.
  • Zararlangan suyakning segmental rezektsiyasi malign jarayonga shubha qilingan taqdirda amalga oshiriladi.
  • Amputatsiya kamdan-kam hollarda amalga oshiriladi, katta hajmdagi lezyonlar va malign jarayonga shubha bilan.

Suyakda shish paydo boʻlgan joylarini almashtirish uchun kaltsiy sulfat preparatlari qoʻllaniladi. Kaltsiy sulfat granulalari yangi suyak toʻqimalarining oʻsish tezligida soʻriladi, 4-8 haftadan soʻng butunlay eriydi.

Hayvonlarda xondromalar koʻp hollarda bitta oʻsma shaklida kuzatiladii. Burun boʻshliqlarida, quloqchaning tagida, halqum, traxeya, bronxlar, teri ostida, qalqonsimon va parotid bezlarda, sut bezlari, bachadon va buyraklarda paydo boʻladi. Baʼzan ular suyak skeleti-epifiz, simfizar xaftaga tushadigan toʻqimalardan hosil boʻladi. Sekin oʻsib borayotgan xondromalarga, ular disfunktsiyani keltirib chiqarmaydigan boʻlsa tegmaslik kerak. Yagona davo — jarrohlik.[1]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Xondroma // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.
  • Kraevskiy N. A., Smolyannikov A. V., Sarkisov D. S. Patologoanatomicheskaya diagnostika opuxoley cheloveka: Rukovodstvo: V 2 t. M.: Meditsina, 1993. 1248 s.
  • Aliev M. D., Solovyov Yu. N., Xaratashvili T. K. i dr. Xondrosarkoma kosti. M.: Infra-M, 2006. 216 s.
  • Fletcher C.D.M., Unni K.K., Mertens F. Pathology and Genetics of Tumours of Soft Tissue and Bone. Lyon, France: IARC Press; 2002. World Health Organization Classification of Tumours. Vol. 5.
  • Vasilev, N. V. „Dedifferensirovannaya xondrosarkoma kak dimorfnaya opuxol.“ Sibirskiy onkologicheskiy jurnal 2 (2010): 38.
  • PRIMYeNYeNIYe NOVOY TYeXNIKI OPYeRATIVNOGO LYeChYeNIYa BOLNIX S XONDROMAMI PROKSIMALNOGO OTDYeLA BYeDRYeNNOY KOSTI Ivanov V. V., Shitikov D. S.
  1. С.В.Тимофеев и др.. Общая хирургия животных. М.: Зоомедлит, 2007.