Kontent qismiga oʻtish

Xokkey boʻyicha jahon chempionati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Xokkey boʻyicha jahon chempionati 1920-yildan beri Xalqaro xokkey federatsiyasi tomonidan har yili oʻtkazib kelinadigan musobaqa hisoblanadi. Olimpiya turniri va Jahon kubogi bilan bir qatorda ushbu sport turidagi eng nufuzli musobaqa hisoblanadi. Dastlab, turnir faqat Qishki Olimpiya oʻyinlari doirasida oʻtkazildi, 1920-yil yozgi Olimpiya oʻyinlari paytida oʻtkazilgan birinchi turnir bundan mustasno, ammo 1930-yildan boshlab u har yili oʻtkazila boshlandi. Chempionat (1932-yilgi turnirdan tashqari). 1968-yilgacha, Olimpiada yillarida xokkey boʻyicha Olimpiya turniri ham jahon chempionati hisoblanardi. 1940-yildan 1946-yilgacha Ikkinchi jahon urushi tufayli jahon chempionati oʻtkazilmasdan qolib ketdi. Shuningdek, Jahon kubogi 1980, 1984 va 1988-yillardagi Qishki Olimpiya oʻyinlari va 2020-yilda COVID-19 pandemiyasi tufayli oʻtkazilmagan.

Birinchi bosqich (guruh)

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xokkkey boʻyicha jahon chempionati gʻoliblari xaritasi
  Davlatlar, bir marotaba gʻolib boʻlgan
  Davlatlar, ikki uch marotaba g'olib bo'lgan
  Davlatlar, o'n marotaba g'olib bo'lgan
  Davlatlar, 25 marotaba g'olib bo'lgan

Birinchi bosqichda 8 ta jamoadan 2 ta guruhga boʻlingan 16 ta jamoa ishtirok etadi. 4 ta jamoa pley-offga chiqadi va har bir guruhdan soʻnggi jamoa keyingi yil birinchi divizionda oʻynaydi. Guruh bosqichida har bir guruhdagi jamoalar oʻzaro oʻynaydi. Hammasi boʻlib 7 ta oʻyin boʻlib, har bir jamoa ishtirok etadi. 2007-yilgi jahon chempionatiga qadar gʻalaba uchun 2 ochko, durang uchun 1 ochko, magʻlubiyat uchun 0 ochko olgan boʻlsa, 2007-yildan boshlab reglament oʻzgartirildi. Agar asosiy vaqtda durang qayd etilsa, 4x4 formatida (2017-yilda 3x3[1]) birinchi gol kiritilgunga qadar qoʻshimcha 5 daqiqa (qoʻshimcha vaqt) oʻynaladi. Agar qoʻshimcha vaqt gʻolibni aniqlamasa, jamoalar 3 ta erkin zarbalar seriyasini oʻqqa tutadilar. Agar uchta otishmadan soʻng durang qayd etilsa, qoʻshimcha otishma juftliklari birinchi farqli natijaga (yaʼni, bir jamoa oʻz zarbasini kiritgan, ikkinchisi esa gol olmagan vaziyatga qadar) boʻlinadi. Jamoa asosiy vaqtda gʻalaba uchun 3 ochko, qoʻshimcha vaqt yoki otishmalarda gʻalaba uchun 2 ochko, qoʻshimcha vaqt yoki otishmalarda magʻlubiyat uchun 1 ochko va asosiy vaqtda magʻlubiyat uchun 0 ochko taqdim etladi

Ikkinchi bosqich (pley-off)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikkinchi bosqichda 8 ta jamoa ishtirok etadi. Bosqich 1/4 final, 1/2 final, uchinchi oʻrin uchun oʻyin va finaldan iborat. 1/4 finalda birinchi bosqich guruhlarida birinchi oʻrinni egallagan jamoalar boshqa guruhda 4-oʻrinni egallagan jamoalar bilan, ikkinchi oʻrinni egallagan jamoalar uchinchi oʻrinni egallagan jamoalar bilan oʻynaydi. 1/4 final oʻyini gʻolibi 1/2 finalga yoʻl oladi, magʻlub boʻlgan esa turnirda qatnashishni toʻxtatadi. 1/2 finalda birinchi bosqich guruhlarida birinchi oʻrinni egallagan jamoalar ishtirokidagi 1/4 final oʻyinlari gʻoliblari 1/4 final bosqichi gʻoliblari bilan jamoalar ishtirokidagi oʻyinlar oʻtkazadi.

1/2 final oʻyinida gʻolib finalga yoʻl oladi, magʻlub boʻlgan 3-oʻrin uchun oʻyinda ishtirok etadi. Agar 1/4, 1/2 final oʻyinlarida va asosiy vaqtda 3-oʻrin uchun oʻyinda durang qayd etilsa, jamoalar 4×4 formatida[1] gol kiritilgunga qadar 10 daqiqa davom etgan qoʻshimcha taymlarni oʻynashadi[1]. 2021-yildan boshlab final oʻyinida qoʻshimcha taymlar 3x3 formatida oʻynaladi va qoʻshimcha vaqtlar soni cheklanmagan va har bir noaniq taymning davomiyligi 20 daqiqani tashkil etadi (oldingi yillarda 4x4 formatida bitta qoʻshimcha vaqt berilgan edi. yoki, masalan, 2017-yilda 5x5[1]) 3-oʻrinni egallagan jamoa bronza medali, 2-oʻrin kumush, 1-oʻrin — oltin va chempionlik kubogi bilan taqdirlanadi.

Qoʻshimcha bahslar (2011-yildan)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

TOP divizionidan tashqari TOP divizioniga chiqa olmagan jamoalar uchun quyi divizionlarda kurashlar olib borishadi.

  1. TOP divizion (16 jamoa, ulardan 8 tasi pley-offga chiqadi)
  2. Birinchi divizion (A guruhi) (6 jamoa)
  3. Birinchi divizion (B guruhi) (6 jamoa)
  4. Ikkinchi divizion (A guruhi) (6 ta jamoa)
  5. Ikkinchi divizion (B guruhi) (6 jamoa)
  6. Uchinchi divizion (6 jamoa) (2015-yilda 8 ta)
  7. Uchinchi divizion saralash (baʼzan musobaqalar, jamoalar soni oʻzgarib turadi)

Qoʻshimcha bahslar (2020-yildan)

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. TOP divizion (16 ta jamoa, ulardan 8 tasi pley-offga chiqadi)
  2. Birinchi divizion (A guruhi) (6 jamoa)
  3. Birinchi divizion (B guruhi) (6 jamoa)
  4. Ikkinchi divizion (A guruhi) (6 ta jamoa)
  5. Ikkinchi divizion (B guruhi) (6 jamoa)
  6. Uchinchi divizion (A guruhi) (6 jamoa)
  7. Uchinchi divizion (B guruhi) (4 jamoa)[2]
  8. Toʻrtinchi divizion (4 jamoa)[3]

Raqobat formati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Musobaqa formati boshqacha boʻlgan. Zamonaviy format 2012—yildan beri qoʻllanilmoqda.

Ishtirok soni Jamoa Chempionatlar
80  Chexiya bayrogʻi Chexiya /Chexoslovakiya 1920, 1924, 1928, 1930, 1931, 1933—1939, 1947—1949, 1952, 1954—1961, 1963—1979, 1981—1983, 1985—1987, 1989—2019, 2021, 2022
80  Shvetsiya bayrogʻi Shvetsiya 1920, 1924, 1928, 1931, 1935—1938, 1947—1979, 1981—1983, 1985—1987, 1989—2019, 2021, 2022
75  Kanada bayrogʻi Kanada 1920, 1924, 1928, 1930—1939, 1948—1952, 1954—1956, 1958—1969, 1977—1979, 1981—1983, 1985—1987, 1989—2019, 2021, 2022
72  AQSH bayrogʻi AQSh 1920, 1924, 1931—1934, 1936, 1938, 1939, 1947, 1949—1952, 1955, 1956, 1958—1969, 1971, 1975—1979, 1981, 1982, 1985—1987, 1989—2019, 2021, 2022
68  Finlandiya bayrogʻi Finlandiya 1939, 1949, 1951, 1952, 1954, 1955, 1957—1979, 1981—1983, 1985—1987, 1989—2019, 2021, 2022
66  Olmoniya bayrogʻi Olmoniya/GFR 1928, 1930, 1932—1939, 1952—1956, 1959—1964, 1967, 1968, 1971—1973, 1976—1979, 1981—1983, 1985—1987, 1989—1998, 2001—2005, 2007—2019, 2021, 2022
63  Rossiya bayrogʻi Rossiya /ROK/SSSR 1954—1961, 1963—1979, 1981—1983, 1985—1987, 1989—2019, 2021
54  Shveytsariya bayrogʻi Shveysariya 1920, 1924, 1928, 1930, 1933—1939, 1947—1956, 1959, 1962, 1964, 1972, 1987, 1991—1993, 1995, 1998—2019, 2021, 2022
37  Norvegiya bayrogʻi Norvegiya 1937, 1938, 1949—1952, 1954, 1958, 1959, 1962, 1965, 1990, 1992—1997, 1999—2001, 2006—2019, 2021, 2022
33  Fransiya bayrogʻi Fransiya 1920, 1924, 1928, 1930, 1931, 1934—1937, 1950, 1992—2000, 2004, 2008—2019,2022
33  Avstriya bayrogʻi Avstriya 1928, 1930, 1931, 1933—1936, 1938, 1947—1949, 1956, 1957, 1993—1996, 1998—2005, 2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2018—2019, 2022
32  Italiya bayrogʻi Italiya 1930, 1933—1936, 1939, 1948, 1956, 1959, 1982—1983, 1992—2002, 2006—2008, 2010, 2012, 2014, 2017, 2019, 2021, 2022
30  Latviya bayrogʻi Latviya 1933, 1935, 1936, 1938, 1939, 1997—2019, 2021, 2022
29  Polsha bayrogʻi Polsha 1928, 1930—1933, 1935—1939, 1947, 1948, 1952, 1955—1959, 1966, 1970, 1973—1976, 1979, 1986, 1989, 1992, 2002
26  Slovakiya bayrogʻi Slovakiya 1996—2019, 2021, 2022
20  Belorussiya bayrogʻi Belarus 1998—2001, 2003, 2005—2018, 2021
20  Daniya bayrogʻi Daniya 1949, 2003—2019, 2021, 2022
18  Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik 1924, 1928, 1930, 1931, 1934—1939, 1948, 1950, 1951, 1962, 1994, 2019, 2021, 2022
14  GDR 1957, 1959, 1961, 1963, 1965—1968, 1970, 1974, 1976, 1978, 1983, 1985
12  Belgiya bayrogʻi Belgiya 1920, 1924, 1928, 1930, 1933—1936, 1939, 1947, 1949, 1950
12  Vengriya bayrogʻi Vengriya 1928, 1930, 1931, 1933—1939, 2009, 2016
11  Yaponiya bayrogʻi Yaponiya 1930, 1936, 1957, 1960, 1998—2004
10  Qozogʻiston bayrogʻi Qozogʻiston 1998, 2004—2006, 2010, 2012, 2014, 2016, 2021, 2022
9  Ukraina bayrogʻi Ukraina 1999—2007
9  Salvador bayrogʻi Salvador 2002, 2003, 2005, 2006, 2008, 2011, 2013, 2015, 2017
8  Ruminiya bayrogʻi Ruminiya 1931, 1933—1935, 1937, 1938, 1947, 1977
4  Niderlandlar bayrogʻi Niderlandiya 1935, 1939, 1950, 1981
1  Litva bayrogʻi Litva 1938
1  Yugoslaviya 1939
1  Avstraliya bayrogʻi Avstraliya 1960
1  Janubiy Koreya bayrogʻi Koreya Respublikasi 2018

Mamlakatlar boʻyicha medallarning umumiy soni

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xokkey boʻyicha jahon chempionatlari tarixida bor-yoʻgʻi 8 davlat oltin medalni qoʻlga kiritgan. Yana uchta jamoa pastroq qiymatdagi medallarni qoʻlga kiritishga muvaffaq boʻldi. Kumush medallarni Shveysariya terma jamoasi (3) va Germaniya terma jamoasi (2) qoʻlga kiritdi. Bronza medallarini Shveysariya (8), Germaniya (2) va Avstriya (2) terma jamoalari qoʻlga kiritgan.

Eng koʻp oltin medalni Kanada va SSSR/Rossiya jamoalari qoʻlga kiritgan (27). Shvetsiya eng koʻp kumush medalni qoʻlga kiritdi (19). Eng koʻp bronza medalini Chexoslovakiya/Chexiya terma jamoasi qoʻlga kiritdi (21). Kanada umumiy hisobda eng koʻp medal qoʻlga kiritgan Milliy xokkey jamoasi hisoblanadi(51).

Joy Mamlakat ZolotoOltin SerebroKumush BronzaBronza VsegoJami
1 Kanada 27 16 9 52
2 SSSR
Rossiya
22
5
7
3
5
5
34
13
Jami 27 oʻn oʻn 47
3 Chexoslovakiya
Chexiya
6
6
12
1
16
6
34
13
Jami 12 13 22 47
4 Shvetsiya 11 19 17 47
5 Finlandiya 4 9 3 16
6 AQSh 2 9 9 20
7 Buyuk Britaniya 1 2 2 5
8 Slovakiya 1 2 2 4
9 Shveysariya 0 3 8 11
10 GFR
Germaniya
0
0
1

1

0

2

13
Jami 0 2 2 4
11 Avstriya 0 0 2 2
  • Xokkey boʻyicha Yevropa chempionati
  • Olimpiya oʻyinlarida xokkey