Kontent qismiga oʻtish

Xoenems saroyi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Xoenems saroyi[1] (nemischa: Palast Hohenems ) — Avstriyaning Xoenems shahri (Vorarlberg federal shtati) hududidagi Uygʻonish davri saroyi (qal’a); 1562-1567-yillarda Kardinal Mark Sittih fon Xoenems tomonidan buyurtma qilingan va italiyalik arxitektor Martino Longi tomonidan ishlab chiqilgan. Saroy XVII asr boshlarida graf Kaspar fon Xoenems tomonidan kengaytirilgan. 1947-yilda saroy va unda Ikkinchi jahon urushi davrida toʻplangan sanʼat asarlari yongʻindan jiddiy zarar koʻrgan.

Ikkinchi Jahon urushi paytida graf Anton Lankoronski Venadagi kolleksiyasidan koʻplab sanʼat asarlarini bombardimon qilishdan xavfsiz boʻlish umidida Hoenems qal’asiga koʻchirdi. 1947-yilda qal’a va kolleksiya yongʻindan jiddiy zarar koʻrdi: aniq yoʻqotishlarni aniqlashning iloji yoʻq, chunki kolleksiyaning toʻliq inventarizatsiyasi oʻtkazilmagan. 120 ga yaqin sanʼat asari yoʻqolgan. XXI asrda saroy binolari restoran va ijtimoiy tadbirlar uchun zalni joylashtirish uchun ishlatiladi.

Xoenems saroyi 1562-1567-yillarda kardinal Mark Sittih fon Xoenems (1533-1595) buyrugʻi bilan qurilgan va italyan meʼmori Martino Longi Elder[2] tomonidan loyihalashtirilgan. Gable tomi bilan uch qavatli binoning oʻzida, qurilish sanasi 1565-yil. Saroy XVII asr boshlarida — asosan 1603-1610-yillarda — graf Kaspar fon Xoenems (1573-1640) tomonidan kengaytirilgan. 1840-yilda saroy kazarmaga aylantirildi va 1882-yilda graf Klemens Valdburg-Zeyl va uning oilasi binolarni taʼmirlab ularni oʻz qarorgohi sifatida ishlata boshladilar.

  1. Иностранная литература. Изд-во Известия Советов народных депутатов СССР, 1981 — 187-bet. 
  2. de:Martino Longhi der Ältere
  • Dehio Handbuch. Die Kunstdenkmäler Osterreichs: Vorarlberg. Tyuringerberg. Bundesdenkmalamt (Hrsg.), Verlag Anton Schroll & Co, Wien 1983, ISBN 3-7031-0585-2.
  • Jozef Bergmann: Vorarlbergda Edlen von Embs zu Hohenembs bilan oʻldi. Osterreichische Akademie der Wissenschaften, Wien 1860.
  • Christoph Bertsch: Briefe und Pläne von Martino Longhi d. Ä. aus dem Palastarchiv zu Hohenems // Römisches Jahrbuch der Bibliotheca Hertziana 26, 1990, S. 171-184.
  • Der Palast zu Hohenems (Renovierungsbericht) — Johann Peer — 1990-yil
  • Die österr.-ung. Wort und Bild/Tirol va Vorarlbergdagi monarxiya 1893-yil
  • Kleines Vorarlberger Burgenbuch — Frans Josef Huber — 1985-yil
  • Österreichisches Burgenlexikon — Georg Clam Martinic — 1992-yil
  • Osterreyxdagi Paläste und Burgerhäuser — 1970-yil
  • Schlösser in Osterreich II — Laurin Luchner — 1983-yil
  • Traumschlösser — Pia Mariya Plechl — 1979-yil
  • Von Schloß zu Schloß Osterreichda — Gerxard Stenzel — 1976-yil
  • Martin Hammerl. „Hohenems — Palast“ (de). burgen-austria.com. Burgen-Austria (2002-yil 22-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 20-fevral.