Xalqaro keksalar kuni
Xalqaro keksalar kuni (xalqaro qariyalar kuni) (BMTning boshqa rasmiy tillarida : ing. International Day of Older Persons, arab. اليوم الدولي للمسنين, isp. Día Internacional de las Personas de Edad, hitoy. 国际老年人日, frans. Journée internationale pour les personnes âgées) — 1991-yildan beri 1-oktabrda nishonlanadi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 45-sessiyasida (1990-yil 14-dekabrdagi A/RES/45/106-sonli rezolyutsiyasi) Xalqaro qariyalar kuni nomi bilan eʼlon qilindi. Keyinchalik, BMTning rus tilidagi hujjatlarida Xalqaro keksalar kuni nomi qabul qilindi.
Qarorda BMTning Qarish boʻyicha maqsadli jamgʻarmasiga ajratmalar kamaytirilgani qayd etilgan, dunyo aholisining tez qarishi eʼtirof etilgan, keksa odamlar rivojlanish jarayoniga katta hissa qoʻshishi mumkinligi eʼtirof etilgan.
Bosh Assambleya hukumatlar va nodavlat tashkilotlarni Qarish bo‘yicha maqsadli jamg‘armaga hissa qo‘shishga chaqirdi.
1-oktabr kuni keksalar huquqlarini himoya qilish uyushmalari tomonidan turli festivallar, ularning huquqlari va jamiyatdagi roliga bag‘ishlangan anjuman va qurultoylar o‘tkazilmoqda. Jamoat tashkilotlari va jamg‘armalar tomonidan shu kuni turli xayriya tadbirlari o‘tkaziladi.
Xalqaro keksalar kuni uchun yillik mavzular[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 2021-yil — „Barcha yoshdagilar uchun raqamli tenglik“
- 2020-yil — „Pandemiya bizning qarish va qarishga bo‘lgan yondashuvimizni o‘zgartiryaptimi?“
- 2019-yil — „Yoshlar tengligiga sayohat“
- 2018-yil — „Inson huquqlarining eng buyuk himoyachilarini eslang“
- 2017-yil — „Kelajakka kirish: keksalarning isteʼdodi, hissasi va ishtirokini ishga solish“
- 2016-yil — „Keksa odamlarga nisbatan kamsitish haqida xabardorlikni oshirish“
- 2015-yil — „Keksalar uchun shaharlarning barqarorligi va ochiqligi“
- 2014-yil — „Hech kimni ortda qoldirmang“
- 2013-yil — „Biz xohlagan kelajak: keksa odamlar nima deydi“
- 2012-yil — „Uzoq umr ko‘rish: kelajakni shakllantirish“
- 2011-yil — „Madrid +10: Global qarish imkoniyatlari va muammolarini kengaytirish“
- 2010-yil — „Keksa odamlar va Mingyillik rivojlanish maqsadlariga erishish“
- 2009-yil — „Hamma yoshdagi odamlar uchun jamiyat“
- 2008-yil — „Keksalarning huquqlari“
- 2007-yil — „Qarish bilan bog‘liq muammolarni hal qilish va imkoniyatlarni amalga oshirish“
- 2006-yil — „Keksa odamlarning hayot sifatini yaxshilash: Birlashgan Millatlar Tashkilotining global strategiyalarini amalga oshirishga ko‘maklashish“
- 2005-yil — „Yangi ming yillikda qarish: qashshoqlik, keksa ayollar va taraqqiyotga eʼtibor“
- 2004-yil — „Avlodlarning o‘zaro taʼsiriga asoslangan jamiyatdagi keksa odamlar“
- 2003-yil — „Qarish muammosini rag‘batlantirish: Qarish bo‘yicha Madrid xalqaro harakat rejasi va Mingyillik rivojlanish maqsadlari o‘rtasidagi aloqalarni mustahkamlash“
- 2002-yil — „Qarish bilan kurashish: bugungi kunda qanday choralar ko‘rish mumkin?“
Rossiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Rossiyada 1992-yilda Oliy Kengash Prezidiumining „Keksalar muammolari toʻgʻrisida“ gi maxsus qarori qabul qilindi, unda BMT tavsiyalarining ahamiyatidan kelib chiqib, 1 oktyabr Qariyalar kuni deb eʼlon qilindi. Mazkur farmonda hukumatga Xalqaro keksalar kuniga bagʻishlangan maxsus tadbirlar oʻtkazish taklif qilinib, ularni muvofiqlashtirish uchun maxsus komissiya tashkil etish toʻgʻrisida qaror qabul qilindi.
Idrok[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qariyaga, birinchi navbatda, biomedikal yechimlarni talab qiluvchi tibbiy muammo sifatida eʼtiborni qaratish maqsadida 1-oktabrni Xalqaro uzoq umr koʻrish kuni sifatida nishonlash tashabbusi ilgari surilmoqda.[1][2][3][4][5][6]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „October 1st is International Longevity Day“. Fight Aging! (1-oktyabr 2013-yil). 16-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16-may 2021-yil.
- ↑ Ilia Stambler. „Celebrations of the International Longevity Day around the World“. IEET (29-oktyabr 2013-yil). 12-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16-may 2021-yil.
- ↑ „International Longevity Day“. Huntington University (17-sentyabr 2015-yil). 16-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16-may 2021-yil.
- ↑ Stambler, Ilia; Milova, Elena (2019-05-08). Gu, Danan; Dupre, Matthew E.. eds. "Longevity Activism". Encyclopedia of Gerontology and Population Aging. doi:10.1007/978-3-319-69892-2_395-1. Archived from the original on 2021-05-12. https://web.archive.org/web/20210512084737/https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007%2F978-3-319-69892-2_395-1. Qaraldi: 2021-05-16.Xalqaro keksalar kuni]]
- ↑ „ILA announces the call for the Longevity Activism Prize“. LongeCity (3-avgust 2020-yil). 12-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16-may 2021-yil.
- ↑ José Luis Cordeiro. „Día Internacional de la Longevidad“ (es). El Universal (3-oktyabr 2020-yil). 12-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16-may 2021-yil.