Wonderstruck (roman)
| Muallif(lar) | Brian Selznick |
|---|---|
| Mamlakat | AQSh |
| Til | inglizcha |
| Janr(lar)i | Juvenile fiction |
| Nashr etilgan sanasi | 13-sentyabr 2011-yil |
| Nashriyot | Scholastic Press |
| Sahifalar soni | 637 |
| ISBN | 978-0-545-02789-2 |
| OCLC | 714505154 |
Wonderstruck (2011) – AQShning yoshlar va kattalar uchun moʻljallangan roman, ushbu asar The Invention of Hugo Cabretning muallifi Brian Selznick tomonidan yozilgan. Wonderstruckda Selznick oʻzining oxirgi asaridagi hikoyaviy yondashuvini davom ettirgan, bundan tashqari, soʻzlar va rasmlarni ham ishlatgan.
Syujeti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ben
[tahrir | manbasini tahrirlash]Benning hikoyasi 1977-yil iyun oyida Minnesota shtatidagi Gunflint Lakedan boshlanadi. U chap qulogʻi kar boʻlib tugʻilgan. Benning onasi hamda shahar kutubxonachisi Elaine avtohalokatda vafot etadi. Shundan keyin u oʻzi oʻsgan uydan 83 qadam uzoqlikdagi xolasi va amakisi bilan yashaydi. Ben otasini hech qachon koʻrmagan, lekin uning kimligini bilish uchun qidiruvni amalga oshiradi. Ben onasining „Wonderstruck“ nomli kitobida „Love, Danny“ soʻzlari bilan tugaydigan xatchoʻpni topadi. Ben Danny oʻzining otasi boʻlsa kerak, deb oʻylaydi va xatchoʻpda koʻrsatilgan raqamga qoʻngʻiroq qiladi. U qoʻngʻiroq qilayotganda chaqmoq telefon simi orqali oʻtib, uning qolgan eshitish qobiliyatini ham yoʻqotadi. U kasalxonada oʻziga keladi. Biroz vaqt oʻtgach, kasalxonadan qochib, Nyu-Yorkga yoʻl oladi va American Museum of Natural Historyda yashirinadi. Muzeyda boʻlganida, otasi muzeyda ishlaydigan Jamie bilan uchrashadi. Jamie uni muzeyning orqa qismlari boʻylab ekskursiyaga olib boradi va foydalanilmayotgan omborxonada yashirinishga yordam beradi. Ben hali ham otasini izlashdan toʻxtamaydi, shuning uchun u otasi tomonidan yozilgan va onasining kitobi ichidan topilgan xatchoʻpda koʻrsatilgan kitob doʻkonini topish uchun muzeyni tark etadi. U yerda u Rose bilan uchrashadi va ular qanday qilib bogʻlangan boʻlishi mumkinligini bilishga harakat qilishadi.
Rose
[tahrir | manbasini tahrirlash]Rosening hikoyasi 1927-yil oktyabr oyida Nyu-Jersi shtatining Hoboken shahridan boshlanadi. U kar boʻlganligi sababli oʻqituvchilar tomonidan uyda oʻqitiladi. U uyda baxtsiz va yolgʻiz boʻlib, Nyu-York shahriga qochib ketadi. Rose Nyu-Yorkda Lillian Mayhew rol ijro etadigan teatrga boradi. U yashirinib kirganiga qaramay, biz onasi deb hisoblagan aktrisaning oʻzi uni topadi. Mayhew Rose unga oʻzi kelganini aytganiga qaramay, gʻazablanadi. Mayhew Roseni otasiga qaytarmoqchi boʻladi, shuning uchun u Rozani oʻz xonasiga qulflab qoʻyadi. Rose u yerdan qochib ketadi va American Museum of Natural Historyda yashirinadi. U yerdan ukasi Walter uni topadi. U qizni oʻz xonasiga olib borib, ota-onasi bilan gaplashishga vaʼda beradi. Keyin Rose Ben va hikoyalarni bir-biri bilan bogʻlab koʻradi. Rose Benning buvisi boʻlib chiqadi.
1977-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]1977-yilda biz katta boʻlgan Roseni Ben bilan uchrashgan kitob doʻkoniga kirganini koʻramiz. Rose Benning buvisi, Danny esa Rosening oʻgʻli va Benning otasi edi. Rose Benni Queensda joylashgan Queens Sanʼat muzeyiga olib boradi. U yerda oʻz hikoyasini aytib beradi. U Benga Danny Elaine bilan qanday uchrashganini va uning yurak zaifligidan qanday vafot etganini aytib beradi. Keyin Rose Benga Nyu-Yorkda 1964-yilda boʻlib oʻtgan Jahon koʻrgazmasi uchun oʻzi yaratgan juda nafis miniaturani koʻrsatadi.
Kitob 1977-yilgi halokat bilan yakunlanadi. Ben va Rose Valter ularni koʻtarishini kutgancha yulduzlarga qarab turishadi.
Mohiyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Brian Selznickning The Invention of Hugo Cabret (2008) nomli oldingi asari hikoya tarzida soʻzlar va rasmlarni birlashtirgan. Selznick hikoya yondashuvini yanada oʻzgartirishga harakat qildi hamda soʻzlar va rasmlar bilan bir xil syujetdagi ikkita hikoyalarni oʻrtasida oʻzgartirib, oxirida yana birlashtirdi[1]. USA Today nashri shunday yozgan: „ Wonderstruck qalam bilan batafsil chizilgan bloklarda tasvirlangan, ularning aksariyati soʻzsiz, matn sahifalari bilan almashinadigan ovozsiz film sahnalari kabi“[2].
PBSning karlik va karlar madaniyati haqidagi Through Deaf Eyes hujjatli filmi Selznickkaa Wonderstruck asarini yozish gʻoyasini berdi. Hujjatli filmda u kar-pedagogdan karlarning „vizual dunyoga haddan tashqari moslashganini“ bilib olgan. Bu tafsilot Selznickni kar personaj haqidagi hikoyani tasvirlashga undadi: „Biz Rose hikoyasini xuddi oʻzimiz boshdan kechirayotgandek oʻqiymiz“[1]. Selznickning San Diegodagi Kaliforniya universitetida ishlagan va kar olimlar Carol Padden va Tom L. Humphrieslarni taniydigan sherigi David Serlin unga qahramonlarini yaratishda yordam bergan[2].
Nashr etilishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]USA Today nashri Wonderstruck haqida shunday yozgan edi: „639 sahifada – Hugodan 100 sahifadan koʻproq – uning yangi romani kuzning eng katta (hajmi) va kutilgan bolalar kitoblaridan biri“[2]. The Atlanticning aytishicha, Wonderstruck „koʻp kutilgan“ asar boʻlgan[3].
Fikrlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]The Washington Post gazetasi muxbiri Mary Quattlebaum Wonderstruckni Selznickning oldingi asari "The Invention of Hugo Cabret " (2007) dan ham „yaxshiroq yozilgan“ va „ajoyib tasvirlangan roman“ deb taʼkidlaydi. U Wonderstruck haqida shunday degan: „Selznick mohirlik bilan soʻzlarni rasmlarga qarama-qarshi qoʻyish orqali davomiylik va taranglik tuygʻusini yaratadi va ikki hikoyani oʻquvchilar uchun kulminatsion nuqtasida birlashtiradi“[4]. Chicago Tribune jurnalisti Mary Harris Russell kitobni „boʻronlar, yulduzlar va sirlar bilan katta xazina xaritasi sarguzashtlari; u qiziqqan oʻquvchini aqlbovar qilmas xazina bilan mukofotlaydi“ deb atagan[5].
The New York Times Book Review jurnalida izoh yozgan Adam Gopnikning fikricha, Wonderstruck „oʻziga jalb etuvchi, aqlli, chiroyli tarzda yaratilgan va soʻzda ham, tasvirda ham mahorat bilan yoritilgan“. Gopnik „yoqish va qoyil qolish uchun juda koʻp narsa borligini“ aniqlagan boʻlsa-da, u shunday dedi: "Qahramon Ben odatdagidek tasavvur qilinganga oʻxshaydi: nogironligi boʻlgan oʻsha yolgʻiz oʻgʻil bolalardan biri, ular juda koʻp bolalar kitoblarining asosiy qahramonlaridir. Tasavvuriy adabiyot qahramonlari va qahramonlari fojiali nuqsonlarga ega boʻlishlari shart emas, lekin ular begʻubor, nomukammalroq boʻlishi kerak, hatto Benning karligi ham gʻalati tuyuladi. Gopnikning taʼkidlashicha, „kitobni toʻldiradigan karlar“ bilan bogʻliq muammolar … baʼzida juda oʻrinli boʻlib tuyuladi – noqulay taqvodorlik, sehr-jodu uchun muhim emas, balki ertakning dorivor natijasidir". Sharhlovchining taʼkidlashicha, bu shubhalar „Selznikning tasavvurining pokligi bilan engib oʻtilgan, hatto engib oʻtgan“. Gopnik shunday xulosa qildi: "Demak, „Moʻjizakorlik“ning goʻzal axloqi odamlarni chalkashtirib yuborish boʻlsa-da, uning haqiqiy saboqlari xotira haqida. Karlikning qadr-qimmati haqidagi sharafli xabardan tashqari, u oʻtmish va xotira kuchiga hurmatni oʻrgatadi. fikr yuritish uchun." [6]
Film adaptatsiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Wonderstruck 2011-yil sentyabrida nashr etilganida, Selznick oʻzining avvalgi "Hugo" kitobi adaptatsiyasi kabi suratga olish istagi borligini bildirgan[2]. Roman rejissyor Todd Haynes tomonidan, Selznikning oʻzi yozgan ssenariy asosida suratga olingan. Filmda Julianne Moore bosh rolni ijro etgan hamda 2017-yil 20-oktyabrda namoyish etilgan[7].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Neary, Lynn. „'Wonderstruck': A Novel Approach To Picture Books“. npr.org. NPR (2011-yil 13-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 24-dekabr.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Minzesheimer, Bob. „Brian Selznick is 'Wonderstruck' by novel and movie“. USA Today (2011-yil 2-sentyabr). Qaraldi: 2017-yil 8-mart.
- ↑ Popova, Maria (September 13, 2011). "'Wonderstruck': Remarkable New Work From Brian Selznick". The Atlantic. https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2011/09/wonderstruck-remarkable-new-work-from-brian-selznick/245004/. Qaraldi: March 8, 2017.Wonderstruck (roman)]]
- ↑ Quattlebaum, Mary. „For young readers: 'Wonderstruck,' by Brian Selznick“. The Washington Post (2011-yil 15-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 24-dekabr.
- ↑ Russell, Mary Harris. „'Wonderstruck' by Brian Selznick“. Chicago Tribune (2011). Qaraldi: 2017-yil 8-mart.
- ↑ Gopnik, Adam. „A Deaf Boy's New York Quest“. The New York Times Book Review (2011-yil 16-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 24-dekabr.
- ↑ Kit. „Julianne Moore to Reteam With Todd Haynes for 'Wonderstruck'“. The Hollywood Reporter (2015-yil 16-noyabr). Qaraldi: 2015-yil 17-noyabr.