William Hardy Wilson

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Wilson tomonidan Hyde Park kazarmasining chizilgani.
Wilson tomonidan ishlab chiqilgan Newington kolleji urush yodgorligining Garold Cazneaux fotosurati.

William Hardy Wilson avstraliyalik arxitektor, rassom va yozuvchi edi. U 1881-yil 14-fevralda Tugʻilgan,–1955-yil 16-dekabrda vafot etgan[1]. U „XX asrning eng koʻzga koʻringan meʼmorlaridan biri sifatida tanilgan“[2].

Dastlabki yillari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Wilson 1881-yil fevral oyida Yangi Janubiy Welsning Kempbelltaun shahrida, Uilyam va Jessi Uilsonning ikkinchi oʻgʻli boʻlib tugʻilgan va Newington kollejida (1893—1898-yillar) oʻqigan. U advokat Devid Uilson KC (1870—1965-yillar) ning ukasi edi. Keyingi yili u Kent & Budden firmasiga ishga qabul qilindi va Sydney texnik kollejida tahsil oldi. Bu davrda u Sydney Longdan sanʼat boʻyicha taʼlim oldi.

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maqolalarini tugatgandan soʻng u Angliyaga joʻnadi va Britaniya meʼmorlari Qirollik institutining oraliq va yakuniy imtihonlarida muvaffaqiyatli oʻtdi. Londonda uning doʻstlari orasida George Washington Lambert va Arthur Streeton bor edi va u Chelsi sanʼat klubi kotibi boʻlib ishlagan. Wilson Yevropa va Amerika Qoʻshma Shtatlarida keng sayohat qildi va Amerika mustamlaka meʼmorchiligi uslubi bilan qiziqdi. 1910-yilda Sidneyga qaytgach, u Margaret Makkenzi bilan turmush qurdi va 1913-yilda Staysey Neave bilan hamkorlik qildi. Wilson Rassomlar jamiyati bilan muntazam ravishda koʻrgazmalar oʻtkazdi va boshqa rassomlar bilan birga Tasviriy sanʼat jamiyatiga asos soldi. 1923-yilda uning ishi Londondagi Burlington uyidagi Avstraliya sanʼati koʻrgazmasida osilgan.

Arxitektura merosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Wilson asosan uylar va kichik tijorat binolarini loyihalashtirgan. Qoʻshma Shtatlardagi mustamlaka uygʻonishi uslubidan hayratda qolgan u Avstraliyada ham shunga oʻxshash narsani qilishga intildi. Bugungi kunda u Sydneyning shimoliy qirgʻogʻida joylashgan uchta uyi bilan esga olinadi va ularning barchasi hozirda meros roʻyxatiga kiritilgan[3]. U urushlararo Gruziya uygʻonishi uslubining asosiy amaliyotchisi sifatida qabul qilinadi[4].

  • Gordonning McIntosh koʻchasida joylashgan Eryldene, Wilson va Prof. Eben Gowrie Waterhouse va taxminan 1913-yilda qurilgan. Uilson bogʻlarning tartibini, shuningdek, oy darvozasi, choyxona, favvora, kaptarlar uyi, yozgi uy va bogʻ mebellari kabi bogʻ tuzilmalarini loyihalashtirgan. Bogʻ uy bilan birga meros roʻyxatiga kiritilgan. Uy hind bungalov uslubining taʼsirini koʻrsatadi. U belgilangan vaqtda jamoatchilikka ochiq[5].
  • Macquarie Cottage, Avon Road, Pymble, 1918-yilda Gruziya uygʻonishi uslubida qurilgan. Bu bir qavatli uy boʻlib, chuqur kornişli, shiferli tomi va ustunli ayvonli.
  • Puruliya, Fox Valley Road, Warrawee shahrida joylashgan, Wilsonning shaxsiy uyi boʻlib, Gruziya uygʻonishi uslubida ishlab chiqilgan va 1913-yilda qurilgan. Oʻsha paytda u gʻayrioddiy deb hisoblangan, ammo oxir-oqibat Shimoliy qirgʻoqdagi uylarning dizayniga katta taʼsir koʻrsatdi. Bu bogʻlar va xususiyatlarga oʻxshash Eryldene ga kuchli oʻxshaydi.
  • Montrose uyi, Gaskill koʻchasi, 71-73, Canowindra Wilson tomonidan Yangi Janubiy Wales banki uchun loyihalashtirilgan va 1915-yilda mahalliy quruvchi Frank Norrie tomonidan qurilgan. Bank filiali 1988-yilda yopilgan[6]. Dastlab sanʼat galereyasi sifatida ishgʻol qilingan bino 2015-yilda keng qamrovli taʼmirlandi va yotoqxona va nonushta va funksiya markazi sifatida faoliyat yuritdi[7].

Nashr etilgan asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

1920-yilda u "Sigir yaylovi yoʻli" ni nashr etdi va Wilson va Neave Jon Berrini hamkorlikka taklif qilishdi. Keyingi yili Wilson Xitoyga tashrif buyurdi va uning meʼmoriy uslubi oʻsha paytdan boshlab sharqona elementlarni oʻz ichiga olgan. Wilson Avstraliyada Art, The Home va The Sydney Morning Herald nashrlariga hissa qoʻshgan. 1924-yilda u Yangi Janubiy Weles va Tasmaniyada eski mustamlaka meʼmorchiligini nashr etdi, bu uning 1912 va 1922-yillar oraligʻida chizilgan katta kitobi[8]. Uning boshqa nashr etilgan kitoblari: “Yangi tsivilizatsiya tongi” (1929-yil), “Yin Yang” (1934-yil), “Tsivilizatsiyaning qulashi” (1936-yil), “Yunon va Xitoy arxitekturasi” (1937-yil), “Evkalipt” (1941-yil), “Instinkt” (1945-yil), “Atom tsivilizatsiyasi” (1949-yil). va Kurrajong: Oʻtir-Qarang-Koʻr (1954-yil).

Keyingi hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

1927-yilda Wilson oʻzining meʼmoriy sherikligini tark etdi va Melbourneda yashash uchun Avstraliyaga qaytishdan oldin uch yil Londonda yashadi. U 1930-yillarda Tasmaniya shimoli-gʻarbiy qismidagi Fluerdeylga koʻchib oʻtdi va u yerda mahalliy gazetaga falsafiy esselar yozdi[9]. Birinchi xotini vafotidan soʻng, u Elsie MacLeanga uylandi va 1940-yildan boshlab ular Dandenong togʻi yaqinidagi Wandin va Melbournedagi Kew oʻrtasida yashadilar.

Wilson antisemit va 1930—1940-yillarda nemis va italyan fashizmining ishtiyoqi edi, bu ishtiyoq asosan ijodiy rivojlanishning iqlimiy nazariyalarini va bilvosita Bergson, Nietzsche va falsafalarini qabul qilganiga asoslangan edi[10]. U yahudiylarni kasbiy rivojlanishiga toʻsqinlik qilganlikda aybladi va 1939-yilda Dandenonglarda yahudiy qochqinlari uchun qoʻriqlanadigan turar-joy rejasini nashr etdi[11].

Wilson 1955-yil 16-dekabrda Richmondda vafot etdi, ikkinchi xotini va birinchi nikohining oʻgʻli qoldi[12].

Tasvirlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Wilyam Hardi Wilson turli mavzularda chizmalar yaratgan, jumladan avstraliyaning dastlabki maishiy arxitekturasi[13], mustamlaka uylari va cherkovlari[14], parrandalar va boshqa qushlar[15].

Galereyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Australian Dictionary of Biography Online
  2. ↑ State Library of New South Wales
  3. ↑ The Heritage of Australia, Macmillan Company, 1981, p.2/33
  4. ↑ A Pictorial Guide to Identifying Australian Architecture, Apperley (Angus and Robertson) 1994, pp. 150-153
  5. ↑ „Eryldene Website“. 26-sentabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-oktabr 2022-yil.
  6. ↑ Canowindra Heritage Walk Of Gaskill Street. Canowindra Historical Society and Museum, 2017 — 3 bet. „MONTROSE HOUSE (71-73) was built in 1915 as the Bank of New South Wales (later WESTPAC)... Designed by Hardy Wilson, the builder was Frank Norrie...“ 
  7. ↑ „Montrose House“. Canowindra Phoenix (7-oktabr 2015-yil).
  8. ↑ Simpson, C. (2002), ‘Wilson, (William) Hardy), in R. Aitken and M. Looker (eds), Oxford Companion to Australian Gardens, South Melbourne, Oxford University Press, p. 646.
  9. ↑ McNeill. „William Hardy Wilson“. The companion to Tasmanian history. University of Tasmania. Qaraldi: 31-dekabr 2016-yil.
  10. ↑ Adrian Keri (2021). Australian Literary Fascists, 1905-1945: A Comparative Case Study into the Development of Fascist Ideology in Australia, University of Notre Dame Australia, pp. 63-140
  11. ↑ Bird, David 'Nazi Dreamtime: Australian Enthusiasts for Hitler’s Germany' Melbourne, 2012 p 127 and 'passim'
  12. ↑ „Wilson, William Hardy (1881—1955)“,Australian Dictionary of Biography. National Centre of Biography, Australian National University. 
  13. ↑ „[Cottage in Princes Street, Sydney] [picture]“.
  14. ↑ „Hobartville, Richmond, N.S.W. [picture]“.
  15. ↑ „France [picture]“.

Bibliografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • William Hardy Wilson - Artist, Architect, Orientalist, Visionary Edwards, Zeny: . Sydney: Watermark Press, 2001. ISBN 0-909723-76-1. 
  • Edwards, Zeny (2002). „The linguist and the garden“. Australian Garden History. 14-jild, № 2. 10-bet.
  • Keri, Adrian. Australian Literary Fascists, 1905-1945: A Comparative Case Study into the Development of Fascist Ideology in Australia. University of Notre Dame Australia, 2021.
  • Simpson, Caroline (1999). „William Hardy Wilson“. Australian Garden History. 11-jild, № 3. 4–9-bet.
  • William Hardy Wilson, A 20th Century Colonial Simpson, Caroline: . Sydney: National Trust of Australia (NSW), 1981. ISBN 0-949284-55-6. 
  • Davis, Joseph https://www.academia.edu/41130980/HARDY_WILSON_1881-1955_AND_DOROTHEA_MACKELLAR_1885-1968_AT_TARRANGAUA_ON_LOVETT_BAY_AT_PITTWATER_NSW
  • Davis, Joseph https://www.academia.edu/37389206/_YOON-GOO_at_KIAMA_-_HARDY_WILSON_IN_ILLAWARRA_Illawarra_Historical_Society_Bulletin_May_1994_17-24._.pdf

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Hardy_Wilson&oldid=3186968" dan olindi