Kontent qismiga oʻtish

Varvarlik

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Varvarlik (grekcha: βάρβαρος — chet ellik, varvar) — yunoncha soʻz boʻlib, erta lotin tiliga oʻtgan (lotincha: barbaria) va oʻrta asr lotin tilidan Yevropa tillariga. Uning kelib chiqishidagi soʻz onomatopoeik, yaʼni chet elliklarning tushunarsiz tilining onomatopeyasidir.

Varvarlik — shotland faylasufi A.Fergyuson (1723-1816) tomonidan kiritilgan va amerikalik etnograf va sotsiolog L.Morgan (1818-1881) tomonidan asoslab berilgan tushuncha. Ushbu taʼrifga koʻra, vahshiylik ibtidoiy tarixning vahshiylikdan keyingi va sivilizatsiyadan oldingi davridir. Muallif: F. Engels, bu qabila tizimining gullab-yashnashi va parchalanishi va sinfiy jamiyatning shakllanishi davri. Davrning boshlanishi kulolchilikning paydo boʻlishi, oxiri — yozuvning ixtirosi bilan tavsiflanadi. Engels oʻzining „Oila, xususiy mulk va davlatning kelib chiqishi“ asarida Morgan davriyligining shartliligini taʼkidladi.

Zamonaviy antropologiya, arxeologiya va tarixda ibtidoiy tarixni davrlashtirishning boshqa tizimlari qabul qilingan.

Varvarlik — koʻchma maʼnoda — qoʻpol, yovvoyi, madaniyatsiz, madaniyatsiz xatti-harakatlar.

  • Varvarstvo — statya iz Bolshoy sovetskoy ensiklopedii. 
  • L. Morgan „Drevnee obщestvo“, 1877; russkiy perevod, 2 izd., 1935
  • F. Engels „Proisxojdenie semi, chastnoy sobstvennosti i gosudarstva“, v knige: Marks K. i Engels F., Soch., 2 izd., t. 21, s. 28