Kontent qismiga oʻtish

Valentina Lisitsa

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Valentina Lisitsa
2003-yila Lisitsa
2003-yila Lisitsa
Umumiy maʼlumot
Tavalludi 1973 (yoshi 50–51)
Kiev, Ukraina Sovet Sotsialistik Respublikasi, Soviet Union (hozir Kyiv, Ukraine)
Janrlar Klassik
Kasbi Klassik pianinochi
Faoliyat yillari 1977–yildan hozirgacha
Fuqaroligi SSSR, AQSh va Rossiya[1]
Veb-sayt valentinalisitsa.com

Valentina Yevhenivna Lisitsa (1973-yil[2]) – pianinochi[3][4]. Lisitsa oʻz faoliyatini ijtimoiy tarmoqlarda mustaqil ravishda boshlagan, dastlab tur tashkilotchisi yoki rekord kompaniyasi bilan shartnoma imzolamagan. 2012-yilgacha u YouTube'da eng koʻp koʻrilgan pianinochilardan biri boʻlgan[5][6]. 2015-yilda Toronto Simfonik Orkestri uning Rus-Ukraina urushi davomida pro-rus separatistlarni qoʻllab-quvvatlovchi ijtimoiy tarmoq postlari sababli uning solo ijrolarini bekor qildi[7][8].

Hayoti va faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]
2010-yilda Valentina Lisitsa pianino chalishi

Valentina Lisitsa Kievda (sobiq Ukrain SSR, hozirgi Kyiv, Ukraina) tugʻilgan. Onasi, shuningdek, Valentina, tikuvchi, otasi Evgeny esa muhandis boʻlgan[5]. Uning katta akasi Eugene 2009-yilda vafot etgan[4][5].

U uch yoshida pianino chalishni boshlagan va toʻrt yoshida birinchi solo chiqishini oʻtkazgan[9]. Onasi tomonidan rus va polyak naslidan, otasi esa ukrain naslidan kelib chiqadi[7][10].

Lisitsa Lysenko musiqa maktabini va keyin Kyiv konservatoriyasini tamomlagan[11], u yerda kelajakdagi erining yaʼni Alexei Kuznetsoff, bilan birga Dr. Ludmilla Tsvierko ostida oʻqigan[12]. Kuznetsoff bilan tanishgach, u musiqaga jiddiyroq yondoshishni boshlagan[13]. 1991-yilda ular Miami, Floridadagi Murray Dranoff Ikki Pianino Musobaqasida birinchi oʻrinni qoʻlga kiritdilar[11][14][5]. Oʻsha yili faoliyatlarini davom ettirish uchun Amerikaga koʻchib oʻtdilar va 1992-yilda turmush qurdilar[5]. Ularning Nyu-Yorkdagi debyuti 1995-yilda Lincoln Centerda Mostly Mozart Festivalida boʻlib oʻtdi[12].

Lisitsa 2007-yilda birinchi YouTube videosini joylashtirdi. Uning Chopin etudlaridan iborat toʻplami Amazonning klassik video yozuvlari roʻyxatida birinchi oʻrinni egalladi va YouTubeʼda eng koʻp tomosha qilingan Chopin etudlari toʻplamiga aylandi[15][16].

2010-yilda Lisitsa intervyuda er-xotini hayotiy jamgʻarmalarini Londondagi Simfoniya orkestri bilan Rachmaninoff konsertlarini yozishga sarflaganini aytdi, bu uning faoliyaini rivojlantirish umidida boʻlgan[5]. 2012-yil bahorida, Royal Albert Hall’dagi debyutidan oldin, Lisitsa Decca Records bilan shartnoma imzoladi va keyinchalik oʻsha yozuvlar chiqarildi[5].

2012-yil oʻrtalariga kelib, uning YouTube videolari deyarli 50 million marta tomosha qilingan edi[6]. 2020-yil oʻrtalariga kelib, bu raqam 200 millionga yetdi[17]. 2022-yil boshida Lisitsaning YouTube kanalida 650,000 dan ortiq obunachi boʻlgan. 2021-yilda u fransuz yozuv kompaniyasi Naïve bilan uch yillik shartnoma imzoladi[17].

Lisitsa Karnegi zalida, Devid Geffen zalida, Benaroya zalida, Musikverein, Wigmore zalida va Royal Albert Hall’da konsert berdi. U onlayn recital va mashq translyatsiyalarini joylashtirgan. Shuningdek, u skripkachi Hilary Hahn bilan hamkorlikda recital tadbirlarida ishtirok etgan[11][5].

Siyosiy qarashlari va faolligi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lisitsa Ukraina ichidagi Gʻarbiy aralashuvga qarshi fikrlarini bildirdi[8].

Lisitsa 2022-yil 2-mayda Moskvada sobiq Ukraina elchixonasi oldida 2014-yilda Trade Unions Houseʼda sodir boʻlgan yongʻin qurbonlarini xotirlash uchun chiqish qildi[18].

2022-yil 9-mayda Lisitsa Mariupolda Rossiya tomonidan anneksiya qilinishini xotirlash uchun konsert berdi[19][20].

Diskografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lisitsa Audiofon, CiscoMusic va VAI yozuv kompaniyalarida ishlagan[21].

Lisitsaning Hilary Hahn bilan birgalikda yozilgan Charles Ivesning toʻrtta skripka va pianino sonatasining yozuvi 2011-yil oktyabrda Deutsche Grammophon labelida chiqarildi. Uning „Valentina Lisitsa Live at the Royal Albert Hall“ albomi esa 2012-yil 19-iyundagi debyut chiqishiga asoslanib, 2012-yil 2-iyulda chiqarildi.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ (unspecified title)
  2. ↑ „«Культура отмены». Украинско-американская пианистка Валентина Лисица. Человек и закон. Фрагмент выпуска от 19.08.2022“.
  3. ↑ Everett-Green, Robert. „Valentina Lisitsa: Playing the odds – by way of Rachmaninoff“. The Globe and Mail (2012-yil 7-dekabr). Qaraldi: 2015-yil 8-aprel.
  4. ↑ 4,0 4,1 Ferenc, Leslie. „For Valentina Lisitsa, not a note of regret after TSO snub“ (2015-yil 10-aprel). Qaraldi: 2019-yil 7-iyun.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Wilson, Sophie. „Pianist Valentina Lisitsa: interview with the YouTube star“ (2012-yil 19-avgust). Qaraldi: 2019-yil 7-iyun.
  6. ↑ 6,0 6,1 Pianist Valentina Lisitsa on her debut at the Royal Albert Hall, BBC News (19 June 2012)
  7. ↑ 7,0 7,1 Ukrainian-Born Pianist Replaced Over Pro-Rebel Comments , Radio Free Europe/Radio Liberty (7 April 2015)
  8. ↑ 8,0 8,1 Walker, Shaun. „Ukraine-born pianist's Toronto concert cancelled over pro-Russia remarks“ (2015-yil 10-aprel).
  9. ↑ „Calendar of Events and Exhibitions“. National Museum of Women in the Arts. 2012-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 12-iyul.
  10. ↑ Ferenc, Leslie. „For Valentina Lisitsa, not a note of regret after TSO snub“ (2015-yil 10-aprel).
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 „Valentina Lisitsa, piano“. Fresno Philharmonic. 2012-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 12-iyul.
  12. ↑ 12,0 12,1 „N.C. Arts Council – Organizations Page“. North Carolina Arts Council. 2011-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-iyul.
  13. ↑ Oregon Symphony. „Valentina Lisitsa performs with the Oregon Symphony“. Press-reliz.
  14. ↑ „The Dranoff International Two Piano Foundation – 1991 Winner Biographies“. The Dranoff International Two Piano Foundation. 2008-yil 5-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-iyul.
  15. ↑ „Pianist Valentina Lisitsa: interview with the YouTube star“. The Daily Telegraph. Qaraldi: 2012-yil 19-avgust.
  16. ↑ „Valentina Lisitsa: Chasing Pianos And YouTube Fans“. NPR (2014-yil 25-aprel).
  17. ↑ 17,0 17,1 „Valentina Lisitsa joins naïve classique“ (en). Gramophone (2022-yil 13-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 3-mart.
  18. ↑ „Пианистка Лисица отрепетировала концерт в память об одесской трагедии…“. 2022-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  19. ↑ „Pianist Valentina Lisitsa plays in the ruins of Mariupol, "liberated" by the Russians“ (2022-yil 16-may). 2023-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-may.
  20. ↑ „Report: Valentina Lisitsa played in 'liberated' Mariupol“ (2022-yil 11-may).
  21. ↑ „About Valentina Lisitsa“. Audiofon-records.com. 2017-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vikiiqtibosda Valentina Lisitsaga tegishli iqtiboslar mavjud. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Valentina_Lisitsa&oldid=5255950" dan olindi