Vaclovas Bielskis
| Vaclovas Bielskis | |
|---|---|
| Tavalludi |
1-may 1870-yil |
| Vafoti |
16-sentyabr 1936-yil (66 yoshda) Varshava, Ikkinchi Polsha Respublikasi |
| Taʼlimi |
Šiauliai Gimnaziyasi Sankt-Peterburg davlat universiteti Buyuk Pyotr Sankt-Peterburg politexnika Instituti |
| Kasbi | Muhandis, aktivist |
| Partiyasi | Litva Sotsial Demokratik Partiyasi |
Vaclovas Bielskis (1870-yil 1-may – 1936-yil 16-sentyabr) – Litvaning soʻlchi faoli, „Kultūra“ jamiyatining hammuassisi va raislaridan biridir.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bielskis 1870-yil 1-mayda Litvaning markaziy qismidagi Zaiginis yaqinida joylashgan Seymenishkiai shahrida tugʻilgan. U 15 farzandning eng kichigi edi[1]. Oilada yer yoʻq boʻlsa ham oʻrta asrlarda qadimgi zodagonlar oilasidan kelib chiqqanligini daʼvo qilgan[2]. Uning akasi Jonas Bielskis (1855-1904) muhandis va faol edi. U taqiqlangan Litva matbuotining kontrabandasida qatnashgan va soʻl faollar, jumladan Zubovlar oilasi bilan aloqada boʻlgan[3]. U Vaclovas Bielskisga shakllantiruvchi taʼsir koʻrsatgan[2].
Bielskis 1880—1889-yillarda Šiauliai gimnaziyasida oʻqigan va u yerda marksizm bilan qiziqa boshlagan[1]. Keyinchalik u Sankt-Peterburg davlat universiteti va Sankt-Peterburg politexnika institutida tahsil olgan va 1896-yilda uni tugatgan. Talabalik davrida u Litvadagi noqonuniy talabalar jamiyatlarida qatnashgan. Jamiyat aʼzolari orasida Andrius Bulota, Povilas Višinskis, Jonas Vileišis va Jonas Dobkevičius ham bor edi[1].
Oʻqishni tamomlagach, ruslashtirish siyosati tufayli Litvaga qaytishga ruxsat berilmagan. U Ukrainaning Dnepr shahrida (oʻsha paytda Yekaterinoslav nomi bilan atalgan) poʻlat zavodida muhandis boʻlib ishlagan[2].
Bielskis 1905-yilning may oyida hibsga olingan, ammo oktyabr oyida amnistiya bilan ozod etilgan[1]. Bielskis Kazys Grinius and Povilas Višinskis bilan birgalikda 1905-yil oktyabr oyida Pyotr Dmitriyevich Dolgorukov tomonidan tashkil etilgan zemstvolar qurultoyida qatnashgan[4]. 1905-yil kuzida Bielskis Šiauliaiga koʻchib oʻtadi va u yerda Aleksandra Zubova (Vladimir Zubovning onasi)ning mulklari maʼmuri va Litva madaniy hayotining faol ishtirokchisi boʻladi[1]. U Varpas jamiyatining faol aʼzosi edi[5]. Bu vaqt ichida Bielskis Konstitutsiyaviy Demokratik partiyani (Kadets) qoʻllab-quvvatlaydi[6].
Shaxsiy hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bielskis Taxminan 1896-yilda Sankt-Peterburgda Tver viloyatidan kelgan rus zodagoni Vera Ushakova bilan (1877–1941) turmush quradi[2]. Ular Valentin Korshning qizi Vincas Čepinskis orqali uchrashishgan. Ikki er-xotin keyinchalik hayotlarida yaqin doʻst boʻlib qolishadi[2].
Bielskis va Ushakovaning ikki qizi bor[2]. Ular ajrashishgandan soʻng Vera Vladimir Zubovga (Sofiya Bilevičiūtė bilan ajrashgan) turmushga chiqadi[7]. Vera 1941-yil iyun oyida deportatsiya paytida Sibirga surgun qilingan va olti oydan keyin Togʻli Oltoy avtonom viloyatining Tenga shahrida vafot etgan[8].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 "Bielskis, Vaclovas" (lt). Lietuviškoji enciklopedija. 3. Kaunas: Spaudos fondas. 1935. 943–944 b. https://archive.org/details/lietuviskoji-enciklopedija-t.-3-1935/page/n481/mode/2up.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Bielskytė-Anysienė, Valerija „Medemrodės dvaras“ (lt). Vienybė (2017-yil 7-fevral). Qaraldi: 2024-yil 24-yanvar.
- ↑ "Bielskis, Jonas" (lt). Lietuviškoji enciklopedija. 3. Kaunas: Spaudos fondas. 1935. 942–943 b. https://archive.org/details/lietuviskoji-enciklopedija-t.-3-1935/page/n479/mode/2up.
- ↑ Sprindis, Adolfas. Povilas Višinskis (lt). Vilnius: Vaga, 1978 — 272–273-bet. OCLC 4874806.
- ↑ Šlivinskas, Almantas (2008). "Šiaulių "Varpo" draugija Lietuvos teatro ištakose" (lt). Kultūros barai 10: 98, 102. ISSN 0134-3106. https://etalpykla.lituanistikadb.lt/object/LT-LDB-0001:J.04~2008~1367188209232/J.04~2008~1367188209232.pdf.
- ↑ Zinkus, Jonas, ed (1985–1988). "Bielskis, Vaclovas" (lt). Tarybų Lietuvos enciklopedija. I. Vilnius: Vyriausioji enciklopedijų redakcija. p. 248. OCLC 20017802.
- ↑ „Anysienė Valerija“ (lt). Akmenės krašto enciklopedinis žodynas. Akmenės rajono savivaldybės viešoji biblioteka. Qaraldi: 2022-yil 26-mart.
- ↑ „Zubovienė Vera“ (lt). Akmenės krašto enciklopedinis žodynas. Akmenės rajono savivaldybės viešoji biblioteka. Qaraldi: 2022-yil 26-mart.