Ujar tumani

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ujar District
Tuman
Map of Azerbaijan showing Ujar District
Map of Azerbaijan showing Ujar District
Mamlakat Ozarbayjon bayrogʻi Ozarbayjon
Tuman Central Aran
Established 24 January 1939
Capital Ujar

Ujar tumani (ozarbayjoncha: Ucar tumani) — Ozarbayjon tarkibidagi 66 ta tumanlaridan biri. U mamlakat markazida joylashgan va Markaziy Aran iqtisodiy rayoniga kiradi. Tuman Agdash, Gʻoychay, Kurdamir va Zardob tumanlari bilan chegaradosh. Poytaxti va eng yirik shahri — Ujar. 2020-yil holatiga ko‘ra tumanda 89,5 ming aholi istiqomat qiladi.[1]

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ucar nomi turkiy „uzoq“ maʼnosini bildiruvchi „Ucqar“ soʻzidan olingan boʻlib, chunki Ucar Shirvonshoh poytaxtidan Bokuda olisda joylashgan va Shirvon davlati.[2]

Ilgari Ujar viloyati hududi Shirvon Beylarbeyi, keyinchalik Shomaxi xonligi tarkibiga kirgan. 1840 yil 10 aprelda oʻtkazilgan maʼmuriy islohotga koʻra Kaspiy viloyati tarkibiga kirdi va 1846 yilda Shamaxi gubernatorligiga qoʻshildi. 1859 yilgi Shamaxi zilzilasidan keyin gubernatorlik markazi Bokuga koʻchdi.[3] 1867 yil dekabr oyida Boku viloyati hududida Gʻoychay uyezdi tashkil etildi. Oʻsha paytda tuman Gʻoychoy uyezdi tarkibiga kirgan. 1930-yilda uyezd tugatilib, tuman maʼmuriy birlikka oʻtkazildi. Shunday qilib, Ujar tumani 1939-yil 24-yanvarda Gʻoychay viloyati tarkibidan mustaqil maʼmuriy birlik sifatida tashkil topgan.[4][3] Viloyat hududi 1963-yilda oʻzgartirilgan. Shunday qilib, Zardob tumani 1963 yilda tugatilib, hududi Ujar tumani tarkibiga qoʻshilgan. 1965-yilda Zardob tumani mustaqil viloyat sifatida tiklangach, Ucardan ajratilgan[3]

Aholi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoza:2009 yil holatiga, Ujar tumanida 77,9 ming kishi istiqomat qiladi, shundan 22 foizi shahar va 78 foizi qishloq aholisidir.[5] Aholisi 99,7% Ozarbayjonlar.

{{{1}}}

Respublika Statistika qoʻmitasining hisobotiga koʻra, 2010 yilda aholining umumiy soni 71,9 ming kishini tashkil etdi. 2018 yilga kelib, 15,8 mingga koʻpaydi va 87,7 ga etdi.

Hududlar aholisi (yil boshida, ming kishi) [6]
Shaharlar va tumanlar 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Ujar tumani 71,9 72,3 72,8 73,2 73,9 74,7 75,5 76,3 77,2 77,9 78,8 79,8 80,7 81,8 82,9 84,1 85,4 86,6 87,7
urban aholisi 15,6 15,7 15,8 15,9 16,7 17,0 17,1 17,2 16,7 16,8 16,9 17,0 17,1 17,1 17,3 17,5 17,7 17,8 18,0
rural aholisi 56,3 56,6 57,0 57,3 57,2 57,7 58,4 59,1 60,5 61,1 61,9 62,8 63,6 64,7 65,6 66,6 67,7 68,8 69,7

Daryolar va suv resurslari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy daryolari — Gʻoychay va Turyon (Garasu) daryolari. Bozorduzu togʻining janubi-gʻarbiy yon bagʻiridan bosh daryolardan Tikanlichay boshlanadi. Daryoning 10 ta tarmogʻi bor. Gʻoychay daryosi Lahij togʻ tizimidan — Kovdogʻning gʻarbiy yon bagʻridan (1980 m) boshlanadi.[7]

Maʼmuriyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ucarda 32 qishloq va 1 shahar bor. Eng yirik jamoalar: Qazyan, Müsüslü va Qarabörk.[8]

Bosh direktorlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Gyulyushov, Nariman oʻgʻli Ibish — 1994 (?) dan 2005 yil 29 martgacha
  • Gʻofurov, Arzu Telman oʻgʻli — 2005 yil 29 martdan 2010 yil 5 aprelgacha[9]
  • Mamedov, Yashar oʻgʻli Qahraman — 2010 yil 5 apreldan[10]
  • Mamedov, Mansur Hamza oʻgʻli — 2015 yil 27 yanvardan

Maʼmuriyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ujar tumani 29 qishloq va 1 shaharga boʻlingan.

  1. Ujar shahri
  2. Məlikballı
  3. Qazıqumlaq
  4. Ramal
  5. Qaradağlı
  6. Alpout
  7. Qazyan
  8. Lək
  9. Boyat
  10. Xələc
  11. Yuxarı Şilyan
  12. Müsüslü
  13. Qaracallı
  14. Bərgüşad
  15. Yuxarı Çiyni
  16. Qüləbənd
  17. Qarabörk
  18. Rəstəcə

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoza:Ujar tumani Andoza:Administrative divisions of Azerbaijan Koordinatalari: 40°30′N 47°39′E / 40.500°N 47.650°E / 40.500; 47.650 G O

  1. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named statgov
  2. ↑ Eminov, Zokir Namin o‘g‘li (2005) Azärbaycanın ähalisi: iqtisodiy, sosial vä demografik problemlär Baku, 157-bet, OCLC 254902980, ozariy tilida
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 az/az/page/11.html „Tarixi | Azərbaycan Respublikasi Ucar Rayonu Ijroiya Hududi“. ucar-ih.gov.az.
  4. ↑ ?id=9600 „Ujar Rayon“ (Wayback Machine saytida 2012-06-30 sanasida arxivlangan) Ozarbayjon Oliy sudi, rus tilida, oxirgi marta 2010-yil 12-noyabr
  5. ↑ /012.shtml „Demografik koʻrsatkichlar“ Ozarbayjon Respublikasi Davlat statistika qoʻmitasi
  6. ↑ „Aholi“.
  7. ↑ „Coğrafi sohasida | Azərbaycan Respublikasi Ucar Rayonu ijrosi“. ucar-ih.gov.az.
  8. ↑ az/projects/azerbaijan/eng/gl2.pdf „Ozarbayjonning hududiy va ma'muriy birliklari“.
  9. ↑ Andoza:Yangiliklar keltirish
  10. ↑ Andoza:Yangiliklar keltirish, arxivlangan: 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ujar_tumani&oldid=3767717" dan olindi