Tuleugali Abdibekov
Tuleugali Nasirxanovich Abdibekov | |
---|---|
Tavalludi |
1916-yil sentyabr Jarma rayoni, Semipalatin okrugi, QazASSR, RSFSR |
Vafoti |
1944-yil 23-fevral Novosokolnicheskiy rayoni, Pskov oblasti, RSFSR, SSSR |
Fuqaroligi | SSSR |
Qoʻshin turlari | piyoda |
Unvoni | katta serjant |
Harbiy qism | 8-oʻqchilar diviziyasi |
Jang/urush |
Ulugʻ Vatan urushi • Stalingrad jangi |
Mukofotlari |
|
Tashqi tasvir | |
---|---|
Tuleugali Abdibekov snayper safdoshlari bilan birga |
Tuleugali Nasirxanovich Abdibekov (1916-yil 23-sentyabr — 1944-yil 23-fevral) — sovet harbiysi, 8-Gvardiya miltiq diviziyasi snayperi, katta serjant 397 dushmanni yoʻq qilgan Ikkinchi Jahon urushi mergani.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]1916-yilda Qozogʻistonning hozirgi Jarma viloyatida Abdibek Nosirxon oilasida tugʻilgan. Millati — qozoq.
U ovchilik bilan shugʻullangan, uning ov kuboklari tajribali ovchilar va oqsoqollarni hayratda qoldirgan.
1932-yilda qarindoshlarining taklifiga binoan Tuleugali Janubiy Qozogʻistonga, Paxta-Orol sovxoziga koʻchib oʻtdi va u yerda paxtakor boʻlib ishladi. Bu yerdan u Qizil Armiya safiga chaqirildi, Xabarovsk oʻlkasida xizmat qildi. Xizmat muddati tugagach, Tuleugali tugʻilib oʻsgan sovxoziga qaytib, paxtachilik brigadasini boshqaradi. Xotini — Abdibekova Naysimqul.
1942-yil may oyida Chimkent viloyatidan bir guruh chaqiriluvchilar bilan Tuleugali Kalinin frontiga keldi. Snayperga aylandi. 8-Gvardiya miltiq diviziyasining 1942-yildagi harbiy harakatlari toʻgʻrisidagi qisqacha hisobotda 1942-yil dekabr oyida diviziya snayperlarining ikkinchi mitingida katta serjant Abdibekov tomonidan allaqachon 219 fashist yoʻq qilinganligi qayd etilgan. Hammasi boʻlib, oʻlimidan oldin u 397 fatsistni yoʻq qildi.
Soʻnggi jangi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1944-yil 22-fevralda Abdibekovning nemis snayperi bilan soʻnggi dueli boʻlib oʻtdi. Abdibekov shamollab qolgani uchun yomon ahvolda edi, bir payt nemis snayperi undan oldinga oʻtib, birinchi boʻlib oʻq uzdi. Abdibekov boʻynidan ogʻir yaralangan, ammo javob oʻqida u nemis snayperini joyida oʻldirgan. Bu uning yoʻq qilgan oxirgi dushmani edi.
23-fevral kuni Abdibekov 6-tibbiy batalonda olgan jarohatidan vafot etdi va roppa-rosa bir oy oldin vafot etgan doʻsti Grigoriy Postolnikovning yoniga dafn qilindi, qabri Kalinin viloyati (hozirgi Pskov viloyati) Novosokolnicheskiy tumanining Nasva stantsiyasining shimoli-sharqida joylashgan. Urushdan keyin u Pskov viloyatining Monakovo qishlogʻidagi birodarlik harbiy qabristoniga dafn qilindi.
Xotira
[tahrir | manbasini tahrirlash]Marhum qahramon qabrida 2916-sonli mergan miltigʻi Tuleugalining eng yaxshi shogirdlaridan biri — yosh mergan, gvardiya oddiy askar Ashirali Usmonaliyevga topshirildi va u doʻstining jangovar hisobini davom ettirishga qasamyod qildi.
Hozirda 2916-sonli snayper miltigʻi Qozogʻiston Respublikasi Markaziy davlat muzeyida[1] saqlanmoqda.
Mukofotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „Xaliq Qaһarmani“ faxriy unvoni (2022-yil 6-may, vafotidan keyin)[2];
- „Otan“ ordeni (2022-yil 6-may, vafotidan keyin);
- Lenin ordeni;
- Qizil Bayroq ordeni;
- 1-darajali Vatan urushi ordeni;
- Qizil Yulduz ordeni.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Smert-nevidimka“. 27-iyul 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2022-yil.
- ↑ „Указ Президента Республики Казахстан от 6 мая 2022 года «О награждении государственными наградами Республики Казахстан»“. akorda.kz (6-may 2022-yil).