Tenes

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Tenes (Tenn, Ten, Teney, qadimgi yunoncha: Τένης, Τέννης) — qadimgi yunon mifologiyasi qahramoni[1]. Oʻgʻli Kikna[2] va Prokliya (baʼzi taxminlarga koʻra, Apollonning oʻgʻli[3]). U oʻgay onasi Filonomaning yolgʻon ayblovi bilan otasi tomonidan haydalgan. Singlisi bilan qutiga qamab, Levkofria oroliga tashlanadi, oʻzi uni Tenedos (hozirgi Bozdjaada) deb nomlaydi. U Tenedosga shoh boʻladi. Otasi bilan birga u troyaliklarga yordam berish uchun Troya urushiga joʻnaydi. U Axey flotining kirishiga toʻsqinlik qiladi, ammo Axilles tomonidan oʻldiriladi[4]. Boshqa taxminlarga koʻra, koʻchmanchilarni yigʻib, u kimsasiz Levkofris orolini egallab olgan. Yerni qur’a boʻyicha boʻlib, shaharga asos solib, orolga Tenedos deb nom bergan. Uning sharafiga ziyoratgoh qurilgan va xudo sifatida hurmat qilina boshlangan. Ziyoratgohda Axilles ismini aytish taqiqlangan[5][6].

Fetida oʻzi Apollonning qoʻlida oʻlmasligi uchun, Axilles Tenesni oʻldirishidan ehtiyot boʻlib, oʻgʻliga buni eslatish uchun qul tayinladi[7]. Hikoyaga koʻra, Axilles singlisini zoʻrlamoqchi boʻlgan va Tenn uning yoʻlini toʻsib, oʻldirilgan, ammo singlisi qochib ketgan. Axilles qulni ham oʻldirgan[8]. Delfida Tenn boltasi Apollonga bagʻishlangan[9]. Kritiyning „Tenn“ tragediyasidagi bosh qahramon.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Lyubker F. Realniy slovar klassicheskix drevnostey. M., 2001. V 3 t. T.3. S.368
  2. Страбон. Geografiya XIII 1, 46 (str.604)
  3. Likofron. Aleksandra 232 komm.
  4. Pavsaniy. Opisanie Elladi X 14, 4
  5. Diodor Sitsiliyskiy. Istoricheskaya biblioteka V 83, 1-3
  6. Cycnus // Реальный словарь классических древностей / авт.-сост. Ф. Любкер ; Под редакцией членов Общества классической филологии и педагогики Ф. Гельбке, Л. Георгиевского, Ф. Зелинского, В. Канского, М. Куторги и П. Никитина. — СПб., 1885. — С. 363.
  7. Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka E III 23-26; Diodor Sitsiliyskiy. Istoricheskaya biblioteka V 83, 4-5
  8. Plutarx. Grecheskie voprosi 28; Likofron. Aleksandra 232
  9. Primechaniya G. Ch. Guseynova, N. V. Kotreleva v kn. Esxil. Tragedii. M., 1989. S.576