Taras Kompanichenko

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Taras Kompanichenko
Umumiy maʼlumot
Tavalludi 14.11.1969
Fuqaroligi Ukraina
Kasbi san'at bilimdonisan'at bilimdoni
Millati Ukrain

Taras Viktorovich Kompanichenko (1969-yil 14-noyabrda tugʻilgan, Kiyev) – ukrainalik madaniyat arbobi, kobzar, bandurachi va lirachi, „Xoreya Kazatskaya“ musiqiy guruhi rahbari. Ukrainada xizmat koʻrsatgan artist (2008)[1]. Ukraina xalq artisti (2019).

Taras Kompanichenko Melitopolda

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taras Kompanichenko, 2023-yil avgust

Lebedinskiy tumani Derkachovka shahridan deportatsiya qilingan kazaklar oilasidan onasi Arxangelsk viloyatida surgunda oʻsgan, u yerda oilasi majburan olib ketilgan.

Ota-onasi, texnika fanlari nomzodlari, oʻgʻlining Ukraina muhitida oʻsishi uchun barcha saʼy-harakatlarni amalga oshirganlar. Taras yoshligida, otasi unga bandura sovgʻa qilgan, shundan soʻng yigit hech qachon bu asbobdan ajralmagan.

Bolaligi Kiyevning Akademgorodok tumanida oʻtgan. 200-sonli oʻrta maktabda tahsil olgan, maktab Kiyevdagi ukrain tilida taʼlim olib boriladigan kam sonli maktablardan biri boʻlib, undan Ukraina madaniyatining koʻplab namoyandalari yetishib chiqqan; Shu bilan birga, musiqa maktabida (bandura sinfida) oʻqigan.

Keyinchalik Kosovo amaliy va dekorativ sanʼat maktabida, soʻngra Lvov amaliy sanʼat institutida (sanʼat tarixi fakultetida – Yakim Zapaska, Vladimir Ovsiychuk, May Bilan) tahsil oladi. Keyinchalik Kiyevga Ukraina Badiiy akademiyasiga oʻtadi va u yerda Platon Beletskiyning maʼruzalarini tinglaydi[2].

1980-yillarning oxiridan boshlab milliy harakatda, Mustaqil Ukraina yoshlar ittifoqi (SNUM) aʼzosiligiga qoʻshilgan, Dmitriy Korchinskiyning yaqin safdoshi.

Sovet davrida bandurada koʻplab koʻrgazmali chiqishlarning ishtirokchisi. 1990-yillarda kobza Ostap Veresay, qadimgi dunyo bandurasi va gurdi bilan birga anʼanaviy kobzar-lira repertuarini tizimli ravishda qayta yaratishni maqsad qiladi.

Repertuarning muhim qismini: dumalar, Pochayev lavrasining qadimiy qoʻshiqlari, Zaporojye qoʻshiqlari, kazaklar zaburlari, ritsarlik qoʻshiqlari, qul nolalari, marsiyalar, ruhiy va dunyoviy qoʻshiqlar kabi epik asarlar tashkil etadi. Soʻnggi oʻrta asrlarda yaratilgan musiqa va adabiyot yodgorliklari bugungi kungacha ogʻzaki ijodda (baʼzan qoʻlyozma yoki bosma toʻplamlarda saqlanib qolgan) va ota-bobolarning qoʻshiqlarida qisman saqlanib qolgan.

Taras Kompanichenko, 2009-yil 9-iyul Shapovalovka qishlogʻida Konotop jangining 350 yilligini nishonlash marosimida

Slepetskiy, Startsevskiy yoki Dedovskiy repertuaridan tashqari, u („Xoriya Kazatskaya“ ansambli rahbari sifatida) XV–XVIII asrlardagi Rossiya-Ukrainaning qadimgi musiqa va adabiyoti yodgorliklarini va shoirlar soʻzlari asosida yaratilgan asarlarni ijro etgan. XV–XVIII asrlar: Demyan Nalivayko, Daniil Bratkovskiy, Ioann Velichkovskiy, Feofan Prokopovich, Stefan Yavorskiy, Grigoriy Skovoroda.

„Orzular mamlakati“, „Trypillian Circle“ kabi mashhur festivallarda ishtirok etgan. 2002-yilda Ukraina ziyolilarining ommaviy qabrlari – Sandarmox trakti va Solovetskiy orollariga ommaviy ziyoratda qatnashgab.

Markaziy sim respublika platformasi aʼzosi.

Pavel Kogutning „Post-travmatik rapsodiya“ filmidagi bastakor va aktyor.

2018-yildan beri UA: Radio Culture telekanalida „Xoreya Kazak“ dasturini olib boradi.

2019-yilda T.Kompanichenkoning „Ukraina har doim boʻladi“ (ukr. „Zavjdi Ukraine boʻladi“) qoʻshigʻi 2019-yilgi „Nezlamni“ filmining saundtreklaridan biriga aylangan[3].

„Maydan“dagi ishtiroki[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompanichenko 2004-yilgi „Apelsin inqilobi“ning faol ishtirokchisi boʻlib, uning davomida Kiyevdagi Mustaqillik maydonining asosiy sahnasida koʻp kontsert berdi.

2012-yil 26-oktyabrda musiqachi Inter telekanalida Oleg Tyagnibokni qoʻllab-quvvatlash uchun „Yevgeniy Kiselyov bilan katta siyosat“ dasturida ishtirok etishi kerak boʻlgan. Svoboda studiyaga kiritilmagani uchun Kompanichenko ochiq havoda chiqish qilgan[4].

Yevromaydon paytida Mustaqillik maydonida oʻnlab kontsertlar berdi va jang qoʻshiqlarini ijro etgan.

2014-yil mart oyida Rossiya-Ukraina urushi boshlanganidan keyin jangovar hududga tez-tez tashrif buyurib, u yerda Ukraina armiyasi askarlari va koʻngillilar bilan suhbatlashgan. Koʻngillilar harakati ishtirokchisi. Qadimgi dunyoda yaratilgan bir qator sheʼriy asarlar muallifi, xususan, Saur-Mogila jangi haqidagi Duma (Ukraina Dumasi Savur-Mogila jangi haqida) va Ilovaysk qozonida halok boʻlgan ukrainalik askarlarga bagʻishlangan.

Oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kiyevlik Nina Burmistrovaga uylangan. Toʻrt farzandni tarbiyalaydi – Svyatopolk, Boguslav, Bogdana va Sofiya.

Kompanichenko – Oleg Skripkaning choʻqintirgan otasi. Olegning oʻgʻli Romanni choʻqintirgan va Skripka esa Tarasning qizi Sofiyaning choʻqintirgan otasi[5].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Ющенко, В. А. „Указ Президента України № 1001/2008 «Про відзначення державними нагородами України»“ (uk) (2008-yil 6-noyabr). 2016-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 10-mart.
  2. „Спадкоємець українських мудреців // День, № 226, 10.12.2004“ (uk). 2020-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 10-mart.
  3. Фільм «Незламні» 2019 — YouTube (ukrain), qaraldi: 2024-03-10
  4. „Хорошковський наказав не пускати Тягнибока / Частина 2 // 2012“ (uk) (2012-yil 27-oktyabr). Qaraldi: 2024-yil 10-mart.
  5. „В Олега Скрипки народилася донька“ (uk). Gazeta.ua (2010-yil 24-iyun). Qaraldi: 2024-yil 10-mart.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]