Sommeregg
| Sommeregg | |
|---|---|
 | |
| Umumiy maʼlumot | |
| Turi | Tepalik qal'asi |
| Shahar | Karintiya |
| Mamlakat | Avstriya |
| Egasi | Witemarus von Sommeregg |
| Balandligi | |
| Tip | Shaxsiy |
| Sommeregg | |
Sommeregg — Avstriyaning Karintiya shtatidagi Seeboden yaqinida joylashgan oʻrta asr qal’asi. U Nock togʻlari etagida yerdan 749 m balandlikda joylashgan[1].
Feodal davrda Sommeregg 1652-yilgacha Lord va Burgraflar qarorgohi boʻlgan. 1442-yilda Sommeregg tuman sudi Ortenburg okrugidan mustaqil boʻlishga muvaffaq boʻldi, bu esa qoidalarning yangilanishiga olib keldi[2].
Qal’a Ortenburg va Celje graflari tasarrufidagi Yuqori Karintiya mulklarida maʼmuriy joy boʻlib xizmat qilgan, keyinchalik u Graben va Xevenhuller sulolalarining qarorgohiga aylangan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ilk tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qal’a XII asrda qurilgan degan ehtimol mavjud, chunki Vitemarus de Sumereke 1187-yilda Tiroldagi Neustift abbatligida chiqarilgan hujjatda qal‘a to‘g‘risidagi tilga olgan. Sommeregg lordlari keyin Gorizia uyi va Zalzburg arxiyepiskopi bilan raqobat qilgan. Yuqori Karintiyadagi mulklar ustidan hukmronlik qilgan ortenburglik Count Otto II vazir sifatida xizmat qilgan. Qal’ada 1275-yil 29-mayda Ottoning nabirasi Ortenburg-Xardegglik Evfemiya va Goritsiyalik graf Albert I bilan nikoh toʻyi boʻlib oʻtgan.
XIV asrda Sommereg lordlari maʼmuriy va harbiy mas’uliyatga ega boʻlgan Ortenburg burgraflarining ritsarlik maqomiga erishdilar. 1418-yilda Ortenburg sulolasi tugagach, (erkak zurriyod yoʻqligi sababli) ularning mulklari Karnioladagi Celje graflariga oʻtdi, ular uzoq Yuqori Karintiya mulklarini boshqarishni mahalliy shtatgalterga topshirdilar.
Von Graben[tahrir | manbasini tahrirlash]
1442-yilda stiriyalik zodagon Andreas fon Graben nikoh orqali Sommeregg burgrafligini meros qilib oldi. Uning huquqlarini Celje grafi Frederik II tan oldi va qal’a Graben uyining qarorgohiga aylandi. Bu oila 1456-yilda oxirgi Celje grafi Ulrix II oʻldirilganda ham Sommeregg burggrafi unvonini saqlab qolgan. Goriziya grafi Ioann II bilan uzoq davom etgan tortishuvdan soʻng, sobiq Ortenburg mulklari Graben oilasining feodal huquqlarini tasdiqlagan Gabsburg imperatori Fridrix III ga oʻtdi. 1463-yilda Andreas fon Graben oʻrniga uning oʻgʻli Virgil fon Graben keldi, ammo 1487-yilda qal’a qirol Matias Korvinus boshchiligidagi Vengriya qoʻshinlari tomonidan Avstriya Gabsburglariga qarshi yurishida ishgʻol qilindi va vayron qilindi. Keyinchalik Virjil fon Graben qal’ani hozirgi koʻrinishida tikladi. Oʻzining jiyani va merosxoʻri Rosina fon Graben fon Rain (vaf. 1534) orqali turmush oʻrtogʻi Xaymeran IV fon Rain zu Sommeregg orqali Bavariya lordlari Rayner zu Rainga oʻtdi.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
1550-yilda qal’ani karintiyalik zodagon Kristof Xevenxyuller sotib oldi, uning avlodlari qal’ani 1628-yilgacha ushlab turishgan. Sommeregg xoʻjayinlari 1848-yilgi inqilobdan keyin tarqatib yuborilgan.
Sommeregg lordlari va Burggraflari[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Vaqt | Egasi | Lord va Fief Burgrave |
|---|---|---|
| 1187-1418-yillar | Ortenburg graflari | 1338-yilgacha Sommeregg lordlari, keyinchalik Fon Treffen, Steierberger, Maltteiner, Von Katsch va Hallegger oilalari (Fon Hallegg) |
| 1418-1456-yillar | Celje graflari | Von Hallegg oilasi, 1442-yildan beri lordlar fon Graben Burggraf sifatida |
| 1456-1628-yillar | Gabsburg uyi | Lordlar Fon Graben, 1509-yildan beri Georg va Rosina Goldacher, Xaymeran fon Rain zu Sommeregg va Rosina fon Graben fon Rain, 1550-yildan beri Kristof Khevenhüller fon Ayxelberg va uning izdoshlari |
| 1628-1651-yillar | Uy egasi graf Xans Vittmann | |
| 1651-1932-yillar | Von Lodron oilasi | |
| 1932-1940-yillar | Jozef Penker | |
| 1940-1969-yillar | Jozef Riebler / qizi Helen baronessa Rozenberg de la Marre rolida | |
| 1969-1992-yillar | Oila Elfi / Andreas Egger | |
| 1992-yil | Riegler oilasi |
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „%29 Burg Sommeregg Altitude and Location“. 2022-yil 25-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-avgust.
- ↑ Geschichte der Burg und Herrschaft Sommeregg, von Wilhelm Wadl; in Carinthia I, 179. Jahrgang (1989), S. 157/158