Siti Rukiya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
S. Rukiya
frameless</img>
Ish Yozuvchi
Millati Indoneziya
janrlar Romanlar, she'rlar

birthdateSiti Rukiah birthplaceSiti Rukiah birthnameSiti Rukiah deathdateSiti Rukiah deathplaceSiti Rukiah Siti Rukiah Kertapati nomi bilan mashhur (25 April 1927) roman, bolalar hikoyalari, qissalar va she'rlar yozuvchi indoneziyalik yozuvchi .

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

O‘qituvchilar maktabini tugatgach, Rukiya Purvakartada ikki yil dars berdi. 1945 yilda u Purvakarta qizlar maktabida o‘qituvchilik faoliyatini davom ettirdi. 1946 yildan boshlab Rukiya "Wave Zaman" va "Godam Djelata" jurnallarida she'rlari orqali paydo bo‘ldi. Rukiya "Wave Age " jurnalida o‘zining to‘liq ismi Siti Rukiya nomi bilan she'rlar nashr ettiradi.

S.Rukiyaning taʼlimi Qizlar boshlangʻich maktabida boshlangan, soʻngra ikki yil davomida “Oʻqituvchilar maktabi” da (CVO) oʻqishni davom ettirgan. CVO dan o‘qishni tugatgandan so‘ng, S. Rukiya Purvakarta Qizlar Boshlang‘ich maktabida o‘qituvchi bo‘lishga qaror qildi. Bundan tashqari, u 1959-1965 yillarda Pujangga Baru jurnalining muharrir kotibi va Pramoedya Ananta Toer bilan Bintang Timur / Lentera jurnalining muharriri sifatida faoliyat yuritgan va Cendrawasih bolalar ta'limi jurnalida muharrir vazifasida ishlagan va Lekra Markaziy Ijroiya a'zosi bo‘lgan. 1946 yildan beri S. Rukiya turli jurnallarda, jumladan, "Vaves of Age" va "Mimbar Indoneziya" jurnallarida faoliyat yuritgan. Do‘sti Xendra Gunavanning daldasi tufayli S. Rukiya nihoyat yozuvchi bo‘lish baxtiga muyassar bo‘ldi. Dastlab, S.Rukiyaning asarlari turli jurnallar nashriyoti bir necha bor rad etganiga qaramay, u taslim bo‘lmadi. Aksincha, S.Rukiya o‘z asarlari bo‘yicha taklif va tanqidlarni to‘g‘ri qabul qildi. Bir kuni u X.B.Jassinga xat yozib, unga tuhmat qilayotganlar borligini, turli jurnallarda chop etilgan insho va she’rlari plagiat ekanligini aytdi. H.B.Jassin S.Rukiyning maktubiga javob qaytardi va S.Rukiyaga bu masalada jim turishi va asarlarini yaratish va sifatini oshirishda davom etish orqali adabiyot olamidagi o‘z o‘rnini mustahkamlashni taklif qildi.

1948 yil may oyida Poedjangga Baroe adabiy jurnalining asosiy yordamchisi bo‘ldi. Rukiya 1950 yilda jurnal kotibi bo‘lish uchun Jakartaga ko‘chib keldi. Xuddi shu yili uning "Kuz va yurak" deb nomlangan birinchi romani nashr etildi. 1951 yilda u Bandungga ko‘chib o‘tdi va "Cendrawasih" bolalar jurnalining muharriri sifatida faoliyatini davom ettirdi. [1]

Rukiya Lekra (Xalq madaniyat instituti) a'zosi etib tayinlandi. Rukiya 1959 yilda Lekra markaziy rahbariyatining a'zosi sifatida saylangan. Biroq, bu uning kitoblari Prezident Soekarno va 1965 yilda Indoneziya Kommunistik partiyasi qulagan bir paytda yozildi va ular taqiqlangan kitoblar qatoriga kiritildi. [2]

Uning “Tandus” nomli ilk hikoya va she’riy to‘plami 1952 yilda nashr etilgan va iushbu ilk to‘plam Milliy adabiyot mukofotiga sazovor bo‘lgan..Mazkur yilda Rukiya S. Rukiya Kertapati taxallusi ostida bolalar uchun hikoyalar yozishni boshladi va 1964 yilgacha bolalar hikoyalarini yozishni davom ettirdi.

Rukiya 1965-yildagi fojiadan qattiq jarohat olgan va o‘sha fojiadan so.ng, hech qanday asar yozaolmagan. Uning asarlari ko‘p bo‘lsa-da, uning nomi 1965 yildan keyin darhol yo‘qoldi. Sanata Dxarma universitetining tarix bo‘yicha o‘qituvchisi Yerri Viravanning aytishicha, Rukiya Kertapatining ismi Lekra a'zosi bo‘lgani uchun ayollar tarixi va zamonaviy Indoneziya adabiyoti tarixidan ataylab olib tashlangan.

Asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bolalar uchun yozgan hikoyalari

  • Si Rawun dan Kawan-Kawannya (Si Ravun va uning do'stlari) (1955)
  • teuku hasan Johan Pahlawan (Teuku Hasan Yoxan Qahramon) (1957)
  • Jaka Tingkir (1962)
  • Dongeng-Dongeng Kutilang (Kutilang ertaklari) (1962)
  • Kisah Perjalanan Si Apin (Apinning sayohati hikoyasi) (1962)
  • Taman Sanjak Si Kecil (Kichik Sanjak bog'i) (1959)
  • Adik Kecil (Uka)

Romani

  • Kejatuhan dan Hati (Yiqilish va yurak) (1950)

Hikoyalar va she'rlar to'plami

  • Tandus (1952) BMKN Milliy adabiyot mukofotiga sazovor bo‘ldi, 1952)

She'rlari

(1) "Ilham II" (Ilham II), (2) "Adikku Kecil" (Mening ukam), (3) "Pahlawan" (Qahramonlar), (4) "Buntu Kejaran" (O‘lik nuqta), (5) "Phon Sunyi" (Sokin daraxt), (6) "Pulasan Hidup" (Hayot zarbasi), (7) "Kamar Tua" (Eski xona), (8) "Buku Kosong (Bo'sh kitob), (9) "Sebagian Pertemuan" (Uchrashuvning bir qismi), (10) "Jalan Sementara (Vaqtinchalik yo‘l), (11) "Patung" (Haykal), (12) "Pancaran Dipersimpangan" (Chorrahada yorug'lik), (13) "Cerita Malam" (Tungi hikoyalar), (14) "Satu Bungga" (Bir gul), (15) "Lukisan di Siang Hari" (Kunduzdagi rasm), (16) "Piala Kosong" (Bo'sh kosa), (17) "Kehilangan Surga" (Yo‘qotilgan jannat), (18) "Sahabatku I, II, III, IV" (Do'stlarim I, II, III, IV), (19) “Kenangan Gelita" (Zulmat xotiralari), (20) “Mencari Kayu (Yog‘och izlash), (21) “Dengan Satu Bacaan" (Bir o‘qish bilan), (22) “Lagu Buat Saudara" (Birodarlar uchun qo‘shiq), (23) “Engkau dan Nafsu" (Sen va Nafs), (24) “Kemungkinan" (Mumkinlik), (25)"Pelajaran" (Dars), (26) "Kehilangan Lampu" (Chiroq yorug‘ligi), (27) "Antara Menunggu" (Kutish orasida), (28) "Mau Ke-pengabisan" (Yakunni istash), (29) "Cerita Laut" (Dengiz hikoyasi), (30) "Tanah Air" (Vatan), (31) “Tanda Tanya" (Savol belgisi), (32) “Cahaya Mau Mati" (Nur o‘lmoqda), (33) “Aku Sendirian" (Men yolg‘izman), (34) “Layar Hitam" (Qora yelkanlar). [3]

Tashqi havola[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sastrawati Rukiah: Nodir misol (Wayback Machine saytida 2011-08-18 sanasida arxivlangan) Diarsipkan

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. (ingl.) [Rukiah, S. The fall and the heart. Lontar Foundation, 2010, Jakarta. Halaman 113].
  2. „Siti Rukiah Kertapati, sastrawati era kemerdekaan yang terlupakan“. BBC Indonesia (2018-yil 24-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 8-may.
  3. „Artikel "S. Rukiah" - Ensiklopedia Sastra Indonesia“. ensiklopedia.kemdikbud.go.id. Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.