Kontent qismiga oʻtish

Shimoliy Rodeziya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shimoliy Rodeziya
inglizcha: Northern Rhodesia
Madhiya: God Save the King (1911–1952)
God Save the Queen (1952–1964)
Location of Shimoliy Rodeziya
Poytaxt Livingston (1935-yilgacha)
Lusaka (1935-yildan)
Boshqa tillar Inglizcha (rasmiy), Bemba, Nyanja, Tonga va Lozi keng tarqalgan
Hukumat Protektorat
Monarx  
• 1911–1936
George V
• 1936
Edvard VIII
• 1936–1952
George VI
• 1952–1964
Yelizaveta II
Gubernator  
• 1911–1921 (birinchi)
Lourens Obri Uolles
• 1959–1964 (oxirgi)
Evelin Hon
Qonun chiqaruvchi hokimiyat Qonunchilik kengashi
Tarixiy era Urushlararo davr • Sovuq urush
• Kompaniya hukmronligi
1911-yil
• Britaniya protektorati
1924-yil 1-aprel
• Sh. Rodeziya va Nyasalend bilan federatsiyaga birlashishi
1953—1963
• Mustaqillik
1964-yil 24-oktyabr
Maydon
• Butun
751,925 km2
Pul birligi Shimoliy Rodeziya funti
Avvalgi davlat
Keyingi davlat
1924:
British South Africa Company
1963:
Rodeziya
va Nyasalend
Federatsiyasi
1953:
Rodeziya
va Nyasalend
Federatsiyasi
1964:
Zambiya
Hozirda hududida quyidagilar mavjud Zambiya

Shimoliy Rodeziya (inglizcha: Northern Rhodesia) — 1924-yildan 1953-yilgacha Janubiy Afrikadagi Britaniya mustamlakasining nomi. U 1911-yilda Britaniyaning Janubiy Afrika kompaniyasi tomonidan boshqariladigan Shimoliy-Gʻarbiy Rodeziya va Shimoliy-Sharqiy Rodeziya koloniyalari birlashganda yagona protektorat sifatida paydo boʻldi. Ilgari tuzilgan shartnomalarga zid bo'lishiga qaramay, kompaniyaning protektorati maqomi berilgan. 1924-yilda davlatga rasman protektorat deb eʼlon qilindi. 1953-yilda Rodeziya va Nyasalend federatsiyasi tarkibiga kirdi va 1963-yilda oʻzini oʻzi boshqarish huquqiga ega boʻlib, federatsiya tarkibidan chiqdi. 1964-yilda Shimoliy Rodeziya mustaqillikka erishdi. 1964-yil 24-oktyabrdan boshlab mamlakat Zambiya deb ataldi.

Shimoliy Rodeziya davlat boshqaruviga oʻtkazilgandan soʻng, Britaniya monarxi Britaniya hukumatidan koʻrsatma olib, oʻzining vakilligi va uning nomidan davlat boshligʻi sifatida ish yuritish uchun gubernator tayinladi.

1964-yil 21-yanvarda Shimoliy Rodeziya Britaniya protektorati oʻzini oʻzi boshqarish huquqini qoʻlga kiritgach, protektorat hukumati rahbari sifatida Bosh vazir lavozimi joriy etildi. Yagona bosh vazir milliy mustaqillik harakati rahbari Kennet Kaunda edi.