Sharqiy Quddus

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Birlashgan Millatlar Tashkilotining 2018–yilgi OCHA xaritasi
Birlashgan Millatlar Tashkilotining 2018–yilgi OCHA xaritasi

Sharqiy Quddus (arabcha: القدس الشرقية, al-Quds ash-Sharqiya; ivritcha: מִזְרַח יְרוּשָׁלַיִם mְִַ , Mizraḥ Yerushalayim) – Quddusning 1948-yildagi Arab-Isroil urushi paytida Iordaniya tomonidan bosib olingan sektori, shaharning gʻarbiy sektori Gʻarbiy Quddusdan farqli ravishda Isroil tomonidan bosib olingan. Xalqaro huquqqa koʻra, Sharqiy Quddus Gʻarbiy Sohilning bir qismi va shuning uchun Falastin hududlari tarkibiga kiradi. Bir qator davlatlar Sharqiy Quddusni Falastin Davlatining poytaxti sifatida tan oladilar (masalan, Argentina, Braziliya, Xitoy, Rossiya va Islom hamkorlik tashkilotining barcha 57 aʼzosi)[1][2][3][4], boshqa davlatlar (Avstraliya, Finlandiya , Fransiya va boshqalar) esa Sharqiy Quddus " Falastinning poytaxti " boʻlishini taʼkidlab[5][6], uni bosib olingan hudud deb atashadi[7]. 2020-yilda Sharqiy Quddusda 595 000 aholi istiqomat qiladi, ulardan 361 700 (61%) falastinlik arablar va 234 000 (39%) isroillik yahudiylardir [8][9]. Xalqaro hamjamiyat Isroilning Sharqiy Quddusdagi turar-joylarini Xalqaro huquqqa muvofiq noqonuniy deb biladi[10][11]. Quddus 1947-yilda Birlashgan Millatlar Tashkilotining boʻlinish rejasiga binoan alohida xalqaro shahar sifatida koʻzda tutilgan. Biroq, Isroil mustaqillik eʼlon qilganidan keyin 1948-yilgi urush tufayli boʻlindi. 1949-yilgi sulh bitimlari natijasida shaharning gʻarbiy yarmi Isroil nazorati ostiga oʻtdi, mashhur Eski shaharni oʻz ichiga olgan sharqiy qismi esa Iordaniya nazoratiga oʻtdi[12]. Isroil 1967-yilgi Olti kunlik urush paytida Sharqiy Quddusni bosib oldi shundan beri butun shahar Isroil nazorati ostida.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Medvedev reaffirms Soviet recognition of Palestine (Ynet News, 18 January 2011) „Russian president says Moscow has not changed its position since 1988 when it 'recognized independent Palestinian state with its capital in east Jerusalem'“
  2. China supports Palestinian UN bid (Xinhua, 8 September 2011) „China recognizes Palestine as a country with east Jerusalem as its capital and possessing full sovereignty and independence, in accordance with borders agreed upon in 1967, according to Jiang“
  3. „Topônimos e gentílicos - Manual de Redação - FUNAG“. funag.gov.br. Qaraldi: 2022-yil 13-iyun.
  4. Muslim leaders urge world to recognise East Jerusalem as capital of Palestine (France 24, 2017-12-13) "their final statement declared „East Jerusalem as the capital of the State of Palestine“ and invited „all countries to recognise the State of Palestine and East Jerusalem as its occupied capital.“"
  5. „Australia recognises west Jerusalem as capital of Israel“ (en). France 24 (2018-yil 15-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 13-iyun.
  6. „Finland's country strategy for Palestine - 2021-2024“.
  7. Ministère de l'Europe et des Affaires étrangères. „Israel / Palestinian Territories – France condemns the expulsion of Mr Salah Hamouri (18 Dec. 2022)“ (en). France Diplomacy - Ministry for Europe and Foreign Affairs. Qaraldi: 2023-yil 3-yanvar.
  8. „Jerusalem Institute - 2022“.
  9. „Israel“, The World Factbook (inglizcha), Central Intelligence Agency, 2022-12-21, qaraldi: 2023-01-02
  10. Utenriksdepartementet. „Norge bekymret over situasjonen i Øst-Jerusalem“ (no). Regjeringen.no (2010-yil 18-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 2-yanvar.
  11. „Israel approves new settler homes“. BBC News (2011-yil 5-aprel). 2011-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 24-aprel.
  12. Hasson 2000.