Shakti Millsdagi ommaviy zo‘rlash

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

2013-yilda Mumbaydagi guruh boʻlib zoʻrlash, shuningdek, Shakti Mills nomi bilan ham maʼlum.[1][2] Mumbayda ingliz tilidagi jurnalda amaliyot oʻtkazayotgan 22 yoshli fotojurnalistning toʻda boʻlib, yaʼni besh kishi, jumladan, voyaga etmagan bola tomonidan zoʻrlanish voqeasiga ishora qiladi. Voqea 2013-yilning 22-avgustida u bir erkak hamkasbi bilan Janubiy Mumbaydagi Mahalaxmi yaqinidagi kimsasiz Shakti Mills majmuasiga borganida yuz berdi. Ayblanuvchi jabrlanuvchining hamkasbini kamar bilan bogʻlab, zoʻrlagan. Ayblanuvchi jinsiy tajovuz paytida jabrlanuvchining suratlarini olgan va agar zoʻrlanganlik haqida xabar bersa, ularni ijtimoiy tarmoqlarga qoʻyib yuborish bilan tahdid qilgan. Keyinchalik, qoʻngʻiroq markazining oʻn sakkiz yoshli xodimi 2013-yil 31-iyul kuni tegirmon majmuasida u ham guruh boʻlib zoʻrlangani haqida xabar berildi.[3]

2014-yil 20-mart kuni Mumbaydagi sud majlisi har ikkala ish boʻyicha ham ayblangan besh nafar voyaga yetgan shaxsni 13 ta moddada aybladi. 2014-yilning 4-aprelida sud fotojurnalistni zoʻrlash boʻyicha ishda takroran uch nafar jinoyatchiga oʻlim jazosini tayinladi. Qolgan ikki ayblanuvchiga bir umrlik qamoq jazosi tayinlangan. Ikki nafar voyaga yetmagan, har bir holatda bittadan, Voyaga yetmaganlar ishlari boʻyicha sudlov hay'ati tomonidan alohida koʻrib chiqildi. Ular 2015-yil 15-iyulda aybdor deb topilib, Hindiston qonunchiligiga koʻra voyaga yetmagan jinoyatchi olishi mumkin boʻlgan eng yuqori jazo boʻlgan Nashik islohot maktabida uch yilga (shu jumladan hibsda saqlanayotgan vaqt) hukm qilindi.

Bombey Oliy sudi 2021-yil 25-noyabrda uchta oʻlim jazosini umrining qolgan qismi uchun umrbod qamoq jazosiga almashtirdi.[4]

Jarayon[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mumbayda ishlayotgan 22 yoshli fotojurnalist 2013-yil 22-avgust kuni erkak hamkasbi bilan xizmatga borgan Shakti Mills majmuasida besh kishi tomonidan guruhli zoʻrlangan[5] Ikki jabrlanuvchining politsiyaga bergan bayonotlariga koʻra, fotomuxbir va uning hamkasbi Shakti Mills mavzesini kimsasiz suratga olish topshirigʻi bilan soat 17:00 da ofisidan chiqib ketishgan. Besh kishi erkak hamkasbini bogʻlab, yordam soʻrab qichqirmasligi uchun uning boʻyniga singan pivo shishasini ushlab, fotomuxbirni navbatma-navbat zoʻrlagan. Shundan soʻng zoʻrlaganlar jabrlanuvchini voqea joyini tozalashga majburlaganlar va uyali telefonga uning ikkita suratini olishgan va agar u hujum haqida xabar bersa, fotosuratlarni ijtimoiy tarmoqlarga qoʻyish bilan tahdid qilgan.

Hujumdan keyin erkaklar uni hamkasbi saqlanayotgan joyga olib kelishgan. Jinoyatchilar ketishgach, u hamkasbiga besh kishi tomonidan olti marta zoʻrlangani va tibbiy yordamga muhtojligi haqida ma’lum qilgan. Mahalaxmi bekatiga yetib borgach, uning hamkasbi ularning boshligʻi bilan bogʻlanib, kelishni soʻradi. Ular taksida Peddar yoʻlidagi Jaslok kasalxonasiga borishdi. Jabrlanuvchi onasiga qoʻngʻiroq qilib, kasalxonada uchrashishini aytdi. Omon qolgan ayol kasalxonaga kelganida qattiq qon ketayotgan edi. U zudlik bilan yotqizilgan va tibbiy muolajalar boshlangan. U 26-avgust kuni politsiyaga koʻrsatma bergan va 27-avgustga oʻtar kechasi qoʻyvorilgan.

Jabrlanuvchi kasalxona yotogʻida OAVga bergan bayonotida, “Men bu shahar va mamlakatda boshqa hech bir ayolning bunday shafqatsiz jismoniy tahqirlashini istamayman. Jinoyatchilar qattiq jazolanishi kerak, chunki ular mening hayotimni buzishdi. Bir umrlik jazo mening azoblarimni, xoʻrligim va men koʻrgan jismoniy zoʻravonliklarni olib tashlamaydi. Zoʻrlash hayotning oxiri emas. Men kurashni davom ettiraman”. Jabrlanuvchi, shuningdek, ishga qaytish istagini bildirdi va "Men imkon qadar tezroq xizmatga kirishni xohlayman" dedi. Jabrlanuvchi bilan kasalxonada uchrashgan Ayollar boʻyicha milliy komissiya aʼzosi Nirmala Samant Prabhavalkar shunday dedi: "U jarohatlardan tuzalib ketmoqda. U hali ham travmadan toʻliq qutulgan emas, lekin u xotirjam."

3-sentabr kuni xususiy firmada ishlaydigan 19 yoshli aloqa operatori 2013-yil 31-iyul kuni Shakti Mills majmuasida besh kishi tomonidan guruh boʻlib zoʻrlangani haqida rasmiylarga xabar berdi. Fotomuxbirning ishida ishtirok etgan uch nafar erkak ham ayblangan.[6][7][8][9][10][11] Fotomuxbirning ishiga oʻxshab, erkaklar jabrlanuvchining erkak sherigini bogʻlab, uni toʻda zoʻrlashdan oldin kaltaklashgan.[12] Ikki jabrlanuvchi voqeadan soʻng, qoʻrquvdan xabar bermasdan, Chhattisgarxga qochib ketishgan.[13]

Hibsga olishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Politsiya tomonidan 20 ta guruh va jinoyatchilikka qarshi kurash boʻlimining 12 ta boʻlinmasi va 16 ta politsiya boʻlimi xodimlari ishtirok etdi. Hujum ortidan jabrlanuvchi shikoyat qilganidan keyin politsiya 20 kishini hibsga oldi.[14][15] Fotojurnalist ishida ayblanayotgan besh nafar ayblanuvchining hammasi Mumbay politsiyasi tomonidan 22-avgust kuni ertalab soat 8:30 atrofida shikoyat qayd etilganidan keyin taxminan 65 soat ichida hibsga olingan.[16] Fotojurnalistni guruh boʻlib zoʻrlashda ayblanuvchilar Vijay Jadxav, Siraj Rehman Xon taxallusi Sirju, Chand Shayx, Muhammad Qosim Hofiz Shayx, taxallusi Qosim Bengaliy va Muhammad Salim Ansoriy edi. Telefon operatorini guruh boʻlib zoʻrlashda ayblanuvchilar Vijay Jadhav, Muhammad Qosim Hofiz Shayx, Muhammad Salim Ansoriy, Muhammad Ashfaq Shayx (26) va ismi oshkor etilmagan voyaga yetmaganlar edi.[17]

Chand Shayx birinchi boʻlib hibsga olingan. U 23-avgust kuni erta tongda Saat Raastadagi Dhobi Ghat xarobasidagi qarorgohidan hibsga olingan. U tirikchilik uchun buvisi bilan birga sabzavot sotardi. Vijay Jadxav (19 yosh) hibsga olingan ikkinchi ayblanuvchi edi. U Madanpuradagi Dagad Chawl videoklubida uxlab yotgan edi, u 24-avgust kuni ertalab soat 3:00 atrofida politsiya tomonidan hibsga olingan. U Agripadadagi Dhobi Ghat orqasida Ramji Barucha Margda doʻsti bilan yashagan. Uning ota-onasi, ikki singlisi va ikki ukasi Virardagi (Sharq) Jai Ambe bogʻida ijaraga olingan kvartirada qolishgan. U avvalroq 2011-yilda uyga bostirib kirgani uchun hibsga olingan edi. Siraj Rahman Xon taxallusi Sirju 24-avgust kuni Shayx va Jadxovni soʻroq qilish natijasida olingan politsiya maʼlumotlariga asoslanib Govandi shahridagi yashiringan joydan hibsga olingan. U tirikchilik uchun doʻkonlarda gʻalati ishlarda ishlagan. Siraj Xon Agripadadagi Dhobi Ghat yaqinidagi piyodalar yoʻlida yashagan. Uning onasi vafot etgan va otasi bilan aloqasi yoʻq edi.

Qosim Shayx (21) 25-avgust kuni ertalab soat 3:30 da Agripada shahridagi Nair kasalxonasi yonida hibsga olingan. Politsiyaga soat 02:30 da kasalxonaga yotqizilgan bemorning qarindoshidan xabar kelib tushgan. Jinoyatdan keyin Qosim Shayx Agripadadagi Kalapani qarorgohiga qaytgan edi. Politsiya konsteblidan qoʻngʻiroq qilib, uning qayerdaligini soʻrashgandan keyin koʻylagini almashtirgan va onasidan 50 olib, uydan chiqib ketgan. The Times of India gazetasining xabar berishicha, Mumbay politsiyasi Ansoriyni topish uchun mobil telefon kuzatuvidan foydalangan va Dehli politsiyasiga uni qayerdan topishni aytgan. U Dehli sudiga topshirildi va 25-avgust kuni Mumbayga qaytarildi.[18]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Rebecca Samervel. „Mumbai Shakti Mills rape cases: Death penalty for 3 repeat offenders“. The Times of India. TNN (4-aprel 2014-yil). Qaraldi: 8-aprel 2014-yil.
  2. Sukanya Shantha. „Mumbai Shakti Mills gangrape: All three convicts sentenced to death for repeat offence“. The Indian Express (8-aprel 2014-yil). Qaraldi: 8-aprel 2014-yil.
  3. V Narayan; S Ahmed Ali. „Call centre staffer too was raped inside Shakti Mills – Times of India“. The Times of India (4-sentabr 2013-yil). Qaraldi: 10-may 2017-yil.
  4. „Shakti Mills Gangrape Case: Bombay HC Commutes Death Penalty of 3 Convicts“ (inglizcha). Outlook (2021-yil 25-noyabr). Qaraldi: 25-noyabr 2021-yil.
  5. Ellen Barry; Mansi Choksi. „Gang rape in India, routine and invisible“. The Times of India. NYT News Service. Qaraldi: 8-noyabr 2013-yil.
  6. Rashmi Rajput. „Five convicted in Shakti Mills gang-rape cases“. The Hindu (20-mart 2014-yil). Qaraldi: 11-iyul 2014-yil.
  7. Nelson, Dean. „Female photojournalist gang-raped in Mumbai“. Telegraph (23-avgust 2013-yil). Qaraldi: 18-oktabr 2013-yil.
  8. „Finish photojournalist rape trial in 60 days, Ujjwal Nikam told“. DNA (24-sentabr 2013-yil). Qaraldi: 18-oktabr 2013-yil.
  9. „Sufficient evidence to nail five accused in Mumbai gang-rape“. Hindustan Times (9-oktabr 2013-yil). 12-oktabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-oktabr 2013-yil.
  10. FP Staff. „'Crude, degrading' finger-test forced on Mumbai gangrape victim by cops“. Firstpost (20-may 2013-yil). Qaraldi: 18-oktabr 2013-yil.
  11. „Mumbai cops conduct 'crude, degrading' finger-test on rape victim“. Indian Express (9-oktabr 2013-yil). Qaraldi: 18-oktabr 2013-yil.
  12. „Shakti Mill gangrape: Victim's friend deposes before court“. Firstpost (20-noyabr 2013-yil). Qaraldi: 11-iyul 2014-yil.
  13. Staff Reporter. „Another Shakti Mills rape victim breaks down in court“. The Hindu (31-oktabr 2013-yil). Qaraldi: 11-iyul 2014-yil.
  14. „Mumbai gangrape: Photojournalist identifies assaulters, 'faints' in court during trial“. Indian Express. Qaraldi: 18-oktabr 2013-yil.
  15. J. D. Costa-Mumbai. „'Untraceable' Mumbai photojournalist gang-rape case accused found“. Zee News (26-sentabr 2013-yil). Qaraldi: 18-oktabr 2013-yil.
  16. „Mumbai gang-rape: Full text of the victim's statement to the police“. Dnaindia.com (26-avgust 2013-yil). Qaraldi: 11-iyul 2014-yil.
  17. „Mumbai court holds five guilty in two Shakti Mills gangrape cases“. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)
  18. „Mumbai gang rape accused says gang has done it before“. The Times of India (26-avgust 2013-yil). Qaraldi: 11-iyul 2014-yil."Mumbai gang rape accused says gang has done it before". The Times of India. 26 August 2013. Retrieved 11 July 2014.