Samarqand tramvaylari

Samarqand tramvaylari
Tramvay tizimi
Davlat	Oʻzbekiston
Shahar	Samarqand
Ochilgan yili	2017-yil, 1-mart
Yoʻnalish soni	2 ta
Tramvay parki soni	1 ta
Vagonlarning umumiy soni	20 ta
Tramvay modellari	Tatra T6B5SU, Vario LF.S
Temiryoʻl eni qalinligi	1524 mm
Ishlash turi	elektr orqali
	Samarqand tramvaylari Vikiomborda

Samarqand tramvaylari 1947–1973-yillarda Samarqandda faoliyat yuritgan va 2017-yilda qayta tiklangan jamoat transporti.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1-loyiha[tahrir | manbasini tahrirlash]

1907-yilda hukumat maʼmuriyati Samarqandda tramvay harakatini ochishga qaror qildi. Ularning fikriga koʻra, tramvay nafaqat yoʻlovchi transporti, balki temir yoʻl stansiyasidan omborlarga yuk tashishni ham amalga oshirishi kerak edi. Buning uchun maxsus ochiq vagonlar buyurtma qilingan. Dastlab Samarqand vokzalidan shahar markaziga temir yoʻl qurishga qaror qilindi. Biroq yuzaga kelgan moliyaviy muammolar, keyin esa boshqa holatlar shahar hokimligiga dolzarb transport muammosini hal qilishga toʻsqinlik qildi^[1].

Bugʻli tramvay[tahrir | manbasini tahrirlash]

SSSR tuzilganidan keyin 1924-yilda Samarqand Oʻzbekiston SSR poytaxti boʻldi. Shu munosabat bilan mahalliy hokimliklar temir yoʻl vokzalidan shahar markaziga qisqa vaqt ichida tor oʻlchamli temir yoʻl qurishga qaror qildi. Ish jadal sur’atlar bilan davom etdi va oʻsha yilning kuzida yakunlandi. Liniyaning ochilishi Oktyabr inqilobining navbatdagi yilligiga toʻgʻri keldi. 1924-yil 7-noyabrda inqilobiy marshlar sadolari ostida birinchi poyezd tantanali ravishda yoʻlga chiqdi. Ochiq va yopiq yoʻlovchi vagonlari boʻlgan parovozdan iborat poyezd vokzaldan Siyob bozorigacha harakat qilgan.

Mahalliy aholi tomonidan kuku deb atalgan bu bugʻ mashinasi uzoq vaqt ishlamadi. 1930-yilda Oʻzbekiston SSR poytaxti Samarqanddan Toshkentga koʻchirildi va tez orada tor pogʻonali temir yoʻlda harakat toʻxtatildi.

Elektr tramvay[tahrir | manbasini tahrirlash]

1942-yilda sobiq tor temir yoʻl yoʻnalishi boʻylab yoʻlovchi va yuklarni vokzaldan Siyob bozorigacha olib borishga xizmat qilgan keng oʻlchovli temir yoʻl liniyasi qurildi. 1947-yilga kelib Siyob bozori hududida tramvay deposi qurildi, liniya elektrlashtirildi, sidinglar yasaldi va Toshkentdan eski tramvay harakat tarkibi sotib olindi^[2].

1947-yil 1-mayda elektr tramvayining tantanali ochilishi boʻlib oʻtdi. Dastlab liniyada tramvay va poyezdlar birga harakat qilgan^[3].

1973-yil 28-avgust Samarqand tramvayining soʻnggi ish kuni edi. Xizmat toʻxtatilgandan soʻng, tramvay liniyasi va depo demontaj qilindi va harakat tarkibi bekor qilindi.

2016–2017-yillarda tramvay qurilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yil 5-oktyabr kuni Oʻzbekistonning oʻsha paytdagi Prezidenti vazifasini bajaruvchi Shavkat Mirziyoyev Samarqandga tashrifi chogʻida shahar tramvay tarmogʻini qayta tiklash taklifini bildirgan edi. Prezident sayloviga bir oy qolganda ish boshlandi. Qurilish jarayonida baʼzi binolar buzildi^[4].

2017-yil 23-martdan shahar koʻchalarida tramvaylar qatnovi boshlandi. Shunday qilib, tramvay Samarqandda avvalgi yopilganidan 43 yil 6 oy 25 kun oʻtib paydo boʻldi. 2017-yil 15-aprel kuni esa birinchi tramvay qatnovlaridan biriga chiqqan Oʻzbekistonning yangi Prezidenti Mirziyoyev ishtirokida rasmiy ochilish marosimi boʻlib oʻtdi^[5]^[6].

2017-yil 23-may kuni Samarqand tramvayining temir yoʻl vokzalidan Siyob bozorigacha boʻlgan ikkinchi tramvay liniyasida qurilish ishlari boshlandi. 2017-yil 3-avgustda esa 2-liniya yoʻnalishi (Vokzal – Siyob bozori) qurilishi yakunlandi. 2018-yil mart oyida liniya ishga tushdi^[7]^[8].