Ryanair
| |||||||
| Tashkil topgan | 1984-yil, 28 noyabr | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Park hududi | 528 | ||||||
| Parvoz yoʻnalishlari | 225 | ||||||
| Sayti | https://ryanair.com/ | ||||||
Ryanair (NASDAQ, LSE ISE tinglang)) — Irlandiya aviakompaniyasi, Yevropadagi eng yirik arzon aviakompaniya.
Bosh ofisi Dublin okrugidagi Swords shahrida joylashgan. 1984-yilda irlandiyalik millioner Toni Rayan (1936—2007), Kris Rayan va Liam Lonergan (sayyohlik agentligi egasi) tomonidan asos solingan. 1985-yilda kompaniya yagona yoʻnalish boʻyicha Uoterford - Gatwick aeroporti (London) boʻylab braziliyalik 15 oʻrinli boʻlgan Embraer Bandeirante samolyoti uchdi.
Floti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hozirgi floti[tahrir | manbasini tahrirlash]
2022-yil mart holatiga koʻra, flotning oʻrtacha yoshi 9,4 yil
| Samolyot modeli | Ishlatilgan | Buyurtma qilingan | Konfiguratsiya | Izohlar |
|---|---|---|---|---|
| Boeing 737-700 | bitta | 0 | 60 | Ryanair oʻquv samolyoti |
| Boeing 737-800 | 409 | 0 | 189 | Yevropadagi eng yirik Boeing 737-800 operatori |
| Boeing 737 MAX 200 | 72 | 143 | 197 | Malta Air va Buzz[en] tomonidan boshqariladi |
| Airbus A320-200 | 29 | 0 | 180 | Lauda Europe tomonidan boshqariladi |
Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ryanair Yevropaning 28 mamlakatidagi 180 ta aeroport va Marokash oʻrtasida kuniga 1600 dan ortiq reyslar bilan 1600 dan ortiq yoʻnalishlarga xizmat koʻrsatadi[1]. Aviakompaniyaning asosiy aeroporti - London Stansted. Aviakompaniyaning eng gavjum va daromadli reysi London – Dublin yoʻnalishidir.
Kompaniya mijozlarga qisqartirilgan xizmatlar toʻplamini taqdim etadi. Ryanair foydalanadigan aeroportlar odatda ular xizmat koʻrsatadigan shaharlardan sezilarli masofada joylashgan (masalan, Frankfurt-Xan aeroporti Frankfurtdan 140 km uzoqlikda). Bularning barchasi chiptalar narxini minimal darajada ushlab turish va uni doimiy ravishda kamaytirish imkonini beradi. Kompaniyaning 2019-yil uchun yillik hisobotida qayd etilishicha, aviapark va yoʻnalishlar sonining oʻsishi tufayli oʻrtacha chipta narxi 37 yevrogacha pasaygan va kompaniya yoʻlovchilarga 310 million yevroni tejash imkonini bergan. Covid dan oldingi oxirgi yilda qoʻshimcha daromadlar 2,436 milliard yevroga yetdi, chipta sotishdan tushgan qiymat 5,261 milliard yevrodir.
Postsovet hududida kompaniya Kiyev, Xarkov, Odessa, Lvov, Riga, Vilnyus, Kaunas, Palanga va Tallinga parvozlarni amalga oshiradi. Ruslar uchun Tampere va Lappeenrantadan parvozlar ham boʻlishi mumkin. Kaliningrad viloyati aholisi uchun Vilnyus, Kaunas, Palanga, Varshava[2], Gdansk, Bydgosz[3], Riga va Poznan aeroportlari Rossiya yarim eksklaviga yaqin joyda joylashgan. Belorussiya aholisi uchun Vilnyus, Kaunas, Varshava, Lublin, Lvov va Kiyev aeroportlari qiziqish uygʻotadi.
31-martda tugaydigan 2005-2006 moliya yilida Ryanair 35 million yoʻlovchini tashidi. Bu davrdagi daromad 1,7 milliard yevroni, sof foyda esa 302 million yevroni tashkil etdi.
2011 -ilda 75 814 551 yoʻlovchi tashilgan.
2016-yilda 106,8 million yoʻlovchilar tashilgan. Ryanair Yevropada yoʻlovchi tashish hajmi boʻyicha Lufthansa’dan oʻzib ketdi.
2017-yil may oyida Ryanair Ispaniyaning Air Europa aviakompaniyasi bilan qitʼalararo parvozlar uchun chiptalarni sotish boʻyicha kodshering shartnomasini tuzdi[4].
2019-yilda Ryanair 142 million yoʻlovchini tashidi va yoʻlovchi aylanmasini 9 foizga oshirdi va Yevropadagi eng yirik aviakompaniyaga aylandi.
Moliyaviy koʻrsatkichlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
2005-yildan 2019-yilgacha kompaniyaning daromadi 1,3 milliarddan 7,697 milliard yevrogacha oʻsdi. 2005-yildan beri kompaniyaning sof foydasi beqaror edi: u koʻpayardi yoki kamayardi, 2009-yilda kompaniya 269,8 million evro zarar bilan ishladi. Umuman olganda, 2005-yildan beri sof foyda sezilarli darajada oʻsdi - 2015-yilda 79 million yevrodan 126,7 million yevrogacha.
2017—2019-yillarda kompaniyaning soliqlardan keyingi sof foydasi mos ravishda 1,316 milliard yevro, 1,45 milliard yevro va 885 million yevroni, aktivlari 11,99 milliard, 12,362 va 13,251 milliard yevroni tashkil qildi.
Boshqaruv[tahrir | manbasini tahrirlash]
1996-yil avgust oyida kompaniyaga investor boʻlgan Devid Bonderman 2019-yilgacha direktorlar kengashi raisi boʻlib, u 600 kishidan iborat 12 ta samolyotni boshqargan va 3 million yoʻlovchini tashigan. „Devid rahbarligida 24 yil davomida kompaniya 450 dan ortiq samolyot parkiga ega boʻldi, haftasiga 3 million yoʻlovchini tashidi va 16 800 nafar yuqori professional xodimlarni ish bilan taʼminladi“, dedi Maykl OʻLiri raisga minnatdorchilik soʻzida. Birinchi 25 ta Boeing 737 samolyotining buyurtmasi uning nomi bilan bogʻliq "800 va undan keyingi barcha buyurtmalar. Uning dono rahbarligi va bozorni tushunishi dunyodagi eng yirik aviakompaniyani yaratishga yordam berdi. Biz barchamiz undan qarzdormiz va chin dildan minnatdormiz. yillar davomida qilgan ishlari va yordami uchun” . Bonderman AQSh fuqarosi va 105 milliard dollardan ortiq aktivlarga ega TPG global muqobil investitsiya fondining asoschisi va raisi. U, shuningdek, Allogene Therapeutics, Inc. kabi davlat kompaniyalari kengashlarida xizmat qiladi; China International Capital Corporation Limited; TPG Pace Holdings Corp. U, shuningdek, The Wilderness Society, Grand Canyon Trust boshqaruv kengashida xizmat qiladi; American Himalayan Foundation ; Rock and Roll Hall of Fame Foundation, Inc. .
Bosh direktor Maykl OʻLiri kompaniyada 1988-yildan beri direktor sifatida ishlaydi va 1994-yildan beri kompaniyaning bosh direktori hisoblanadi. U 2019-yilda shartnomani 5 yilga uzaytirdi va 2024-yilgacha kompaniyalar guruhining bosh direktori lavozimida qoldi.
Aksiyadorlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sud ishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
2014-yil may oyida Riga aeroporti vakili boʻlgan Latviya davlati Ryanairga qarshi London arbitraj sudida yutqazdi, buning uchun aviakompaniyaga 802 000 yevro toʻlashi kerak edi. Latviya aviakompaniya va aeroport oʻrtasida 2004-yilda transport vaziri Ainars Slesers tashabbusi bilan tuzilgan shartnomada aeroport va aeronavigatsiya xizmatlariga chegirmalar koʻzda tutilganligini isbotlay olmad. Sud Ryanairning deyarli barcha daʼvolarini qanoatlantirdi va shartnoma boʻyicha xizmatlar narxiga kiritilgan aeronavigatsiya xizmatlari uchun toʻlanmagan toʻlovlar uchun aeroportning 2 million yevrolik qarshi daʼvosini rad etdi[5].
2021-yilda Ryanair va Buyuk Britaniyaning eng yirik aeroportlar guruhi hukumatning svetofor tizimida shaffoflik yoʻqligiga qarshi sudga shikoyat qilishini eʼlon qildi[6].
Hodisalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
201-yilda Ryanair JACDEC[7] maʼlumotlariga koʻra dunyodagi eng ishonchli aviatashuvchilar roʻyxatida 34-oʻrinni egalladi. Tashkil etilganidan buyon kompaniya hech qachon insonlarning qurbon boʻlishiga olib keladigan baxtsiz hodisaga duch kelmagan. Shu bilan birga, 2012-yilda bortda yoqilgʻi etishmasligi bilan bogʻliq favqulodda qoʻnishlar sonining koʻpayishi kuzatilgan.
Jiddiy voqealarga quyidagilar kiradi:
Rim osmonida Boeing 737 halokati[tahrir | manbasini tahrirlash]
2008-yil 10-noyabr kuni Frankfurtdan Rimga parvoz qilayotgan, dumi EI-DYG boʻlgan Boeing 737-800 samolyoti qushlar urilishi tufayli Rimga favqulodda qoʻnishni amalga oshirdi[8][9].
Minskda Boeing 737 samolyotining qoʻnishi bilan bogʻliq hodisa[tahrir | manbasini tahrirlash]
2021-yil 23-may kuni Afina - Vilnyus reysi chogʻida Ryanair aviakompaniyasining dum raqami SP-RSM boʻlgan Boeing 737-800 samolyoti MiG-29 qiruvchisi hamrohligida bomba haqidagi xabar tufayli Minsk aeroportiga qoʻndi. Qoʻngandan soʻng, NEXTA telegram kanalining sobiq bosh muharriri Roman Protasevich hibsga olindi, u Belarusiyada ekstremistik deb tan olingan[10][11].
Boeing 737 Berlinga majburan qoʻnishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2021-yil 31-may kuni Ryanair aviakompaniyasining Dublindan Krakovga yoʻl olgan samolyoti Berlinga favqulodda qoʻndi. Ekipaj samolyotni portlatish haqidagi xabarlar tufayli favqulodda qoʻnishni soʻragan. Samolyotda 160 kishi boʻlgan[12].
Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]
-
Boeing 737-800 EI-DWK EPPO -
Boeing 737-200 -
Boeing 737-800 EI-DWK EPPO -
Boeing 737-800 -
Boeing 737-800 EI-FEF Poznan-Lavitsa aeroportidan uchadi -
Boeing 737-800 -
Boeing 737-800 EI-DWK EPPO -
Boeing 737-800 -
Boeing 737-800 EI-DWK EPPO -
Yo'lovchi saloni -
Boeing 737-800 EI-DWK EPPO -
Boeing 737-800 Berlinda -
Boeing 737-800 Luton aeroportida -
Boeing 737-800 EI-FEF EPPO -
![[ru→uz]Boeing 737-800 в Мюнхене](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/EI-DHY%2C_Boeing_737-800_of_Ryanair_at_Manchester_Airport%2C_2012.jpg/200px-EI-DHY%2C_Boeing_737-800_of_Ryanair_at_Manchester_Airport%2C_2012.jpg)
[ru→uz]Boeing 737-800 в Мюнхене -
![[ru→uz]Boeing 737-800 EI-DWK EPPO](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Ryanair_Boeing_737-800_EI-DwK_EPPO-4.jpg/200px-Ryanair_Boeing_737-800_EI-DwK_EPPO-4.jpg)
[ru→uz]Boeing 737-800 EI-DWK EPPO
![[ru→uz]Boeing 737-800 в Мюнхене](/wiki/Fayl:EI-DHY,_Boeing_737-800_of_Ryanair_at_Manchester_Airport,_2012.jpg)
![[ru→uz]Boeing 737-800 EI-DWK EPPO](/wiki/Fayl:Ryanair_Boeing_737-800_EI-DwK_EPPO-4.jpg)
VikiOmborda Ryanair mavzusi boʻyicha mediafayllar bor
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „RyanAir: About Us“. // ryanair.com. 2-sentabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-iyul 2011-yil.
- ↑ „Warsaw Modlin Airport - Wikipedia“. 10-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-may 2022-yil.
- ↑ „Bydgoszcz Ignacy Jan Paderewski Airport - Wikipedia, the free encyclopedia“. 2-iyun 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-iyun 2015-yil.
- ↑ „Ryanair Website To Sell Air Europa Long Haul Flights“ (inglizcha). 2018-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-aprel 2018-yil.
- ↑ LETA. „Аэропорт "Рига" проиграл в Лондонском арбитражном суде дело против Ryanair“ (ruscha). delfi.lv (13-may 2014-yil). 3-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-fevral 2022-yil.
- ↑ „Ryanair подаст в суд на британское правительство. Чем недовольна европейская авиакомпания?“ (ru-RU). 024.by (17-iyun 2021-yil). 24-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-iyun 2021-yil.
- ↑ „Архивированная копия“. 2012-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-aprel 2012-yil. Список самых безопасных авиаперевозчиков на сайте www.jacdec.de
- ↑ „Bird-hit jet in emergency landing“ (10-noyabr 2008-yil). 25-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-may 2021-yil.
- ↑ Harro Ranter. „ASN Aircraft accident Boeing 737-8AS (WL) EI-DYG Roma-Ciampino Airport (CIA)“. aviation-safety.net. 7-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-may 2021-yil.
- ↑ „МВД Белоруссии подтвердило задержание создателя Telegram-канала NEXTA“. lenta.ru. 26-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-may 2021-yil.
- ↑ „Belarus 'diverts Ryanair flight to arrest journalist', opposition says“. BBC News (23-may 2021-yil). 6-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-may 2021-yil.
- ↑ „Ryanair: Dublin flight diverted due to security threat“. BBC News (31-may 2021-yil). 31-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-iyun 2021-yil.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Aviakompaniyaning rasmiy sayti
- Aleksandr Lanetskiy: Yevropa aviatsiya bozori qayerga qarab ketmoqda: CONNECT 2016 konferensiyasidan yetti tezis — 2016-yilning bahorida Yevropaning arzon aviakompaniyalari haqida
- Ryanair prezidenti intervyusi
- Yevropaning eng yirik arzon aviakompaniyasi Ryanairning tijorat direktori Devid O'Brayen bilan suhbat (Wayback Machine saytida 9-yanvar 2020-yil sanasida arxivlangan)
- Ryanair vitse-prezidenti bilan suhbat: "Boshqalar biz bilan narxlarni pasaytirishi kerak"
- "Men Ryanairni yopish uchun keldim, lekin 20 yil turdim" - Qanday qilib prankster buxgalter Maykl OʻLiri Yevropaning eng yirik arzon aviatashuvchisiga bankrot boʻldi
- https://ru.euronews.com/2021/05/31/ryanair-another-diverted-flight-ppp