Roman Kupchinskiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Roman Grigorovich Kupchinskiy (ukrain:Roman Grigorovich Kupchinskiy; 1894-yil 24-sentyabr Roshadiv[1] – 1976-yil 10-iyun[2] Ossining) – ukrainalik shoir, yozuvchi va jurnalist.

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Roman Kupchinskiy Roshadiv qishlogʻida tugʻilgan[1]. 1896-yilda oilasi bilan birga Kadlubiska qishlogʻiga koʻchib oʻtgan, chunki otasi cherkov ruhoniysi bolgan[3]. 1911-yildan gimnaziyada oʻqigan va 1913-yilda Przemyśl tumanidagi oʻrta maktabni tugatgan[4]. Keyin 1914-yilgacha Lvovdagi yunon katolik diniy seminariyasida tahsil olgan[5].

Urush davrida[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi jahon urushi boshida Ukraina legioniga koʻngilli sifatida xizmat qilgan[6]. U yerda madaniyat va maorifni tashkil etish, varaqalar va jurnallar chiqarish bilan shugʻullangan. 1915-yildan Levko Lepkiy (Levko Silvestrovich Lepkiy; 1888–1971), Antin Lototskiy (Antin Lvovich Lototskiy; 1881–1949) va Stepan Charnetskiy (Charnet189) bilan Ukraina legioni matbuot boʻlimi muharriri.

Uning birinchi sheʼri 1915-yilda Venadagi The Herald of the Zeitschrift Der Herold der Union für die Befreiung der Ukraine jurnalida nashr etilgan[7]. 1918-yilga kelib porushchik unvoni bilan harbiy xizmatda polk adyutanti darajasiga koʻtarilgan va koʻplab qoʻshiqlar yozib, bastalagan. 1919-yilda Gʻarbiy Ukraina Xalq Respublikasining Ukraina Galisiya armiyasining askari va 1920-yil iyul oyida harbiy asir sifatida Tuchola shahrida interniratsiya qilingan[8].

Urushdan keyingi davrda[tahrir | manbasini tahrirlash]

1921-yil fevral oyida ozodlikka chiqqandan soʻng, 1921-yildan 1922-yilgacha Vena universitetida[9] va 1922-yildan 1924-yilgacha Lvovdagi Maxfiy Ukraina universitetida (Taemniy ukraínskiy universitet) falsafa boʻyicha tahsil olgan. U yerda sobiq oʻrtoqlar va rassomlar, jumladan Pavlo Kovshun (Pavlo Maksimovich Kovjun; 1896-1939) bilan birgalikda Mitussa (Mitusa) rassomlar guruhini tuzgan[10] va Mitussa gazetasi tahririyat hay’ati aʼzosi boʻlgan.

Shuningdek, 1921-yildan 1939-yilgacha Lvov „Chervona kalina“ nashriyot kooperativining hammuassisi va muharriri boʻlgan. 1924-1939-yillarda Dilo gazetasi muharriri[11], 1933-1939-yillarda esa Lvovdagi I. Franko yozuvchilar va jurnalistlar jamiyati raisi. Ikkinchi jahon urushi paytida Krakovda yashagan va Ukraina nashriyotida ishlagan.

Urush tugagach, avval Myunxenga[12], u yerdan esa 1949-yilda AQShga koʻchib oʻtgan. Nyu Yorkda „Svoboda“ gazetasining „Kun javoblari“ ruknini boshqargan va 1952-yilda hammuallif va 1958-yildan 1960-yilgacha Amerika Ukraina Jurnalistlari Ittifoqining raisi[13]. Nyu Yorkning Ossining qishlogʻida uzoq davom etgan kasallikdan soʻng 81 yoshida vafot etgan va Nyu Jersey shtatining South Bound Brook shahridagi St. Andrew qabristoniga dafn qilingan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Tarnavsʹka, Marta. Ukrainian Literature in English, 1966-1979: An Annotated Bibliography (en). Canadian Institute of Ukrainian Studies Press, 2010 — 248 bet. ISBN 978-1-894865-11-1. 2024-yil 19-martda qaraldi. 
  2. „Kupchynsky, Roman“. www.encyclopediaofukraine.com. Qaraldi: 2024-yil 19-mart.
  3. Ірина. „Купчинський Роман“ (uk). Тернопільська обласна бібліотека для молоді (2021-yil 25-yanvar).
  4. Vony proslavyly nash kraĭ: bibliohrafichnyĭ posibnyk (uk). Pidruchnyky & posibnyky, 2002 — 56 bet. ISBN 978-966-562-690-9. 2024-yil 19-martda qaraldi. 
  5. Збірник праць Науково-дослідного центру періодики (uk). Науково-дослідний центр періодики, 1995 — 340 bet. 2024-yil 19-martda qaraldi. 
  6. „Роман Купчинський: біографія та творчість співця слави січових стрільців“ (uk). Стожари (2022-yil 29-sentyabr). Qaraldi: 2024-yil 19-mart.
  7. Lyt͡sari ridnoho krai͡u (uk). Vydavnycho-polihrafichne t-vo "Vik", 2007 — 171 bet. ISBN 978-966-550-129-9. 2024-yil 19-martda qaraldi. 
  8. „КУПЧИНСЬКИЙ РОМАН ГРИГОРОВИЧ“. resource.history.org.ua. Qaraldi: 2024-yil 12-mart.
  9. Bodnaruk, Ivan. Miz︠h︡ dvoma svitamy: vybrani statti pro ukraïnsʹkykh pysʹmennykiv (uk). Ukraïnsʹkyĭ kulʹturolohichnyĭ t︠s︡entr, 1996 — 63 bet. 2024-yil 19-martda qaraldi. 
  10. „Література в Західній Україні (до 1939 року) - Українська література за межами України - Сучасна українська література“ (uk-UA). Українська література. Qaraldi: 2024-yil 19-mart.
  11. Вісник Житомирського державного університету імені Івана Франка (uk). Редакційно-видавничий відділ Житомирського державного університету імені Івана Франка, 2008 — 189 bet. 2024-yil 19-martda qaraldi. 
  12. Савчук, М. В.. Купчинський Роман Григорович (uk). Інститут енциклопедичних досліджень НАН України. ISBN 978-966-02-2074-4. 
  13. „КУПЧИНСЬКИЙ Роман Григорович“ (uk). Тернопільщина (2017-yil 13-mart). Qaraldi: 2024-yil 12-mart.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]