Razumovskiy saroyi

Ukraina getmani Kirill Rozumovskiy saroyi
Ukraina getmani Kirill Rozumovskiy saroyi
	Палац гетьмана України Кирила Розумовського
Umumiy maʼlumot
Turi	saroy
Meʼmoriy uslubi	klassitsizm
Joylashuvi	Ukraina Baturyn
Koordinatalar	51°20′04″N 32°53′37″E / 51.334528°N 32.893750°E G OKoordinatalari: 51°20′04″N 32°53′37″E / 51.334528°N 32.893750°E G O
Texnik holati
Qavatlar soni	3
Binoning ichki maydoni	2483 m²
Vebsayt
	baturin-capital.gov.ua
	Razumovskiy saroyi

Razumovskiy saroyi yoki Ukraina getmani Kirill Razumovskiy saroyi (ukraincha: Палац гетьмана України Кирила Розумовського) – Ukrainaning Chernigov viloyati Baturin shahridagi milliy ahamiyatga ega boʻlgan meʼmoriy yodgorlik. „Getman poytaxti“ milliy tarixiy-madaniy qoʻriqxonasining muzeyi va Charles Cameronning Ukrainadagi yagona meʼmoriy asari.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kirill Razumovskiy 1750-yildan 1764-yilgacha Ukraina getmani lavozimida faoliyat yuritgan. Getmanligi davrida Baturin shahri getmanning poytaxtiga aylangan. 1794-yildan Kirill Razumovskiy Baturinda yashagan. Oʻsha paytda u katta saroy va bogʻ ansambli qurishni oʻylab qoladi. 1799–1803-yillarda ansambl shotlandiyalik mashhur meʼmor Charles Cameron loyihasi boʻyicha qurilgan. Ansambl saroy, ikkita yordamchi bino va bogʻdan iborat boʻlgan. Getman vafotidan soʻng, 1803-yilda ansambl uning oʻgʻli Andrey Razumovskiyning mulkiga aylanadi, umrining oxirigacha (1836) saroyga egalik qiladi. 1824-yilda yongʻin binoning deyarli barcha ichki qismlarini vayron qilgan. 1856-yilda saroy va bogʻ ansambli davlat mulkiga aylantirilgan.

XX asrning oʻrtalarida bogʻ butunlay vayron boʻlib, qoʻshimcha binolar demontaj qilinadi.

1924-yilda kuchli yongʻin sodir boʻlib, strukturaga katta zarar yetkazgan. Binoning tashqi fasadi va undagi bezaklari esa Ikkinchi jahon urushi yillarida jiddiy shikastlangan^[1].

XX asrning ikkinchi yarmida saroyni qayta tiklashga bir necha bor urinishlar boʻlgan. Bu bilan uning holati yaxshilanadi, ammo restavratsiya tugallanmaydi. Butun majmuaning markaziy binosi – saroy saqlanib qoladi^[2].

2003–2008-yillarda prezident Viktor Yushchenko homiyligida va ukrainalik xayriyachilar ishtirokida Kirill Razumovskiy saroyi qayta tiklangan. 2009-yil 22-avgustda tashrif buyuruvchilar uchun saroyning tantanali ochilishi boʻlib oʻtgan.

Muzey ekspozitsiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Saroyning umumiy maydoni 2483 m², ekspozitsiya maydoni esa 1065,3 m² ni tashkil etadi.

Saroyning birinchi qavatida Baturin getmani Kirill Razumovskiyning davlat faoliyatini hamda Baturindagi saroy va bogʻ ansamblini qurish va tiklash tarixini aks ettiruvchi koʻrgazma zallari joylashgan.

Ikkinchi qavatning interyeri Charles Cameronning saqlanib qolgan asarlariga oʻxshash tarzda qayta tiklangan. Ikkinchi qavatning tantanali zallarida getmanat davriga eʼtibor qaratilgan.^[3].


Old oshxona shiftlari	Old zalning ichki qismi	Saroy cherkovi	Kamenning tashqi koʻrinishi

Xetman Kirill Razumovskiy va uning oilasiga tegishli asl eksponatlar orasida saroyda quyidagilar mavjud:

savatchali qilich, XVIII asrning laboratoriya-kompaniyasi, Kirill Razumovskiyga tegishli. Qilich Vena shahridagi Razumovskiylar oilasida saqlangan. 2009-yil 22-avgustda saroyning tantanali ochilishi kuni getmanning bevosita avlodi Gregor Razumovskiy tomonidan taqdim etilgan.
Kirill Razumovskiyning mato fabrikasi muhri. XVIII asr.
Getman Kirill Razumovskiy qabr toshining parchalari. Haykaltarosh Ivan Martos. 1805.
Stefan Lukomskiy kapitan Perevolochanskiy etib tayinlangani haqida getman Kirill Razumovskiyning universali. 1763-yil 9-oktyabr. 2018-yil 8-aprelda getman Gregor Razumovskiyning bevosita avlodi tomonidan taqdim etilgan.