Radiografiya

Radiografiya (radio... va ...grafiya) — ionlovchi nurlaniitk fotografiya usulida hisobga olib obʼyektlarni tekshirish usuli; ionlovchi nurlanishning fotokatlamga taʼsir qilishi natijasida hosil boʻlgan tasvir. Nurlanish turiga qarab, a, r, v P.ra boʻlinadi. Zaryadlangan zarra fotoqatlamga tushib, fotoemulsiya tarkibiga kiruvchi kumush bromidni ionlaydi va uning donachalarida yashirin tasvir markazlari hosil boʻladi. Fotoplyonka ochiltirilganda uning taʼsir qilgan joyida emulsiyaning qorayganligi ("treklar" hosil boʻlishi) koʻrinadi.

R. usulida bir qancha radiokimyoviy masalalar: radioaktiv izotoplarni identifikatsiyalash (taqqoslash), ularning konsentratsiyasini aniqlash, yarim yemirilish davrini va preparatning radiokimyoviy chastotalarini belgilash, namuna sirtida radioaktiv izotoplarning taqsimlanish tasvirini hosil qilish (avtoradiografiya) kabi masalalarni xal etish mumkin. Shu bilan birga, bunda radiofizikada qoʻllaniladigan qalin qatlamli plastinkalar va maxsus emulsiyalarni ishlatish mumkin.

Nurlanish intensivligini aniqlashning yana bir usulida tekshirilayotgan namuna nurlanishi taʼsirida emulsiyaning qorayish darajasi maʼlum faollikdagi preparat (etalonna taqqoslanadi. Bunda ayrim treklarga eʼtibor berilmaydi. Bu usulning biri kontrast R. deyiladi (bunda tasvir ayrim uchastkalarining qorayishi taqqoslanadi) va u namunada, gammadefektoskopiya va boshqalarda faollikning taqsimlanish manzaralarini hosil qilish uchun qoʻllaniladi. R. geologiyada minerallarning radioaktivligini tekshirishda, biologiyada obʼyektlardagi radioaktiv moddalarning tarqalashini oʻrganishda, texnikada gammadefektoskopiya va boshqalarda qoʻllaniladi.