Qurbonlik

Qurbonlik — xudoga yaqinlashish va uning rahm-shafqatiga sazovor boʻlish uchun xudo yoʻliga jonlik soʻyish. Q. odati qad. zamonlarda koʻp xalqlar va qabilalarda bor edi. islomdan ilgarigi arablarda qullarni, oʻz farzandlarini qurbon qilish odati boʻlgan. Qurʼonning 108-Kavsar surasida xudo jannatdagi Kavsar hovu-zini ato etgani uchun jonlik soʻyib Q. qilish haqida soʻz boradi. Siyrat Zamzam bulogʻi suvi kamayib turganda Muhammad (sav)ning bobosi Abdulmut-talib suvni koʻpaytirishni xudodan tilab oʻz oʻgʻillaridan birini Q.ka atagani haqida rivoyat saqlanib qolgan. Davrlar oʻtishi bilan inson oʻrniga hayvonni qurbon qilish odatga aylangan. Bibliya rivoyatiga koʻra, Ibrohim (Av-raam) oʻzining chin eʼtiqodini isbotlash uchun oʻz oʻgʻli Ishoq (Isaak)ni qurbon qilishga qaror qilganda xudo uni toʻxtatib, bolaning oʻrniga qoʻchqor soʻyishni buyurgan (Bibliya, Borliq kitobi, 22-6o6, 1 —13-bandlar). Bu rivoyat Qurʼonga aynan oʻtgan. Faqat Ibrohim oʻz oʻgʻli Ishoqni emas, balki 2-oʻgʻli Ismoilni Q. qilishga chogʻlanadi (37sura, 102—107-oyatlar). Islom dinida Q. haj marosimining qatʼiy va majburiy qismlaridan biriga aylangan. Hajda ishtirok etmagan musulmonlar qurbon hayiti kuni imkoniyatiga qarab Q. qilishi lozim hisoblanadi. Q. uchun soʻyiladigan hayvon — qoʻy, mol, tuya. Bir qoʻyni 1 kishi, qora-mol, tuyani esa bir kishidan to 7 kishigacha bir boʻlib Q. qilishi mumkinligi belgilangan.