Polsha prezidenti qasri

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Xarita
Koordinatalari 49°36′41.56″N 18°55′17.81″E / 49.6115444°N 18.9216139°E / 49.6115444; 18.9216139 G OKoordinatalari: 49°36′41.56″N 18°55′17.81″E / 49.6115444°N 18.9216139°E / 49.6115444; 18.9216139 G O

Polsha prezidenti qasri (polyakcha: Zamek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w Wiśle) – Visladagi qal’a. U 1929-1930-yillarda meʼmor Adolf Shiszko-Bogush tomonidan Polsha Prezidenti Ignacy Mościcki[1] uchun modernistik uslubda qurilgan.

1906-yilda Beskydy oʻrmonining goʻzalligidan hayratga tushgan Archduche Fridrixning buyrugʻi bilan Tirol uslubidagi yogʻoch uy qurildi. Lojadan gersogning oʻzi va xotini foydalangan; qoida tariqasida, odamlar bu yerga yiliga ikki marta, bahorda findik ov qilish va kuzda kiyik ovlash uchun kelishgan. 1915-yilda Germaniya imperatori Vilgelm II, general Hindenburg, Avstriya imperatori Karl I va avstriyalik general Xyotzendorf uyga joylashdilar. Birinchi jahon urushi tugaganidan va Gabsburglar sulolasi qulagandan soʻng, mintaqadagi 200 ga yaqin norozi avstriyaliklar uyni vayron qilishdi[1].

Polsha davlatchiligi tiklanganidan soʻng, uy Qishloq xoʻjaligi vazirligining mulkiga aylandi. 1927-yilda Sileziya hukumati bu joyda Polsha prezidenti uchun qarorgoh qurishni taklif qildi.

Adolf Shishko-Bogush Polsha prezidenti qarorgohini qurish uchun taklif qilingan. Yangi qal’a modernistik uslubda qurilgan boʻlib, dastlab tekis tomlari boʻlgan. 1938-yilda mis qiya mis tomlari qoʻshilgan.

1939-1945-yillarda nemis istilosi paytida qal’a SS qoʻshinlari ixtiyorida edi. Urush tugagandan soʻng, qal’a taʼmirlandi va Polsha Prezidentining ixtiyoriga topshirildi. 1948-yilda Boleslav Bierut qasrda qoldi. Polshada prezidentlik instituti tugatilgandan soʻng, qal’a PXR vazirlar mahkamasi uchun dam olish maskani boʻlib xizmat qildi. Vladislav Gomulka va Konstantin Rokossovskiy qasrda bir necha bor qolishgan. Yuzef Cyrankevich yiliga ikki marta Pasxa va Rojdestvo bayramlarida qasrga tashrif buyurdi. Yillar davomida unga Piotr Yaroshevich, Edvard Ochab, Edvard Gierek kabi polshalik siyosatchilar, shuningdek, boshqa mashhur polyaklar tashrif buyurishdi.

1981-yildan beri bino Pniowek koʻmir konining ishchilari uchun dam olish uyiga aylandi, ammo baribir davlat mulki boʻlib qoldi. 1990-yillarda u sayyohlik kompaniyasi tomonidan ijaraga olingan.

2002-yilda u prezident idorasi tomonidan sotib olindi, kapital taʼmirdan soʻng qasr yana Polsha prezidentining qarorgohiga aylandi. Prezident tashriflaridan tashqari, qasr mehmonxona sifatida ishlatiladi va hamma uchun ochiq.

Qasr yonida 1930-yillarning boshlarida tashkil etilgan tennis kortlari bor. Muassasa qimmatbaho archa va rovon daraxtlari, shuningdek, sunʼiy ravishda ekilgan  va togʻ qaragʻaylari oʻrnatilgan bogʻ bilan oʻralgan[2].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]