Pokistondagi turklar
Pokistondagi turklar Pokistonda yashovchi etnik turk xalqi . Ushbu atamalar, shuningdek, to'liq yoki qisman kelib chiqishi turk bo'lgan Pokistonda tug'ilgan shaxslarga nisbatan ham qo'llaniladi. Pokistondagi turk oʻqituvchilari mamlakatda 25 ta filiali boʻlgan PakTurk xalqaro maktablari va kollejlarida faoliyat yuritadi.[1] 2016-yil holatiga ko'ra, bu maktablarda 100 dan ortiq turk o'qituvchilari dars bergan va ularning oilalari bilan birga 400 nafar turk aholisi borligi aniqlangan.[2][3][4]
1901-yilgi aholini ro'yxatga olish paytida turk qishloqlarining aksariyati borish qiyin bo'lgan tog'li hududlarda bo'lganligini hisobga olsak, haqiqiy soni 10 000 ga yaqin bo'lishi taxmin qilingan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pokiston mustaqillikka erishgandan so'ng ikki davlat o'rtasida diplomatik aloqalar o'rnatilgach, turk xalqi mustamlakachilikdan keyingi Pokistonga istalgan sonda kela boshlagan, ammo bundan oldin ham ko'plari kelgan. 70-yillarning oxiriga kelib, Turkiyadagi siyosiy zo'ravonlikdan (1976–1980) qochib, bir qancha turklar Pokistonda yashay boshladilar.
Afg'on urushi (2001-2021)[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pokistondagi ko‘p sonli turklar Afg‘oniston urushi paytida “ Haqqoniy” tarmog‘i kabi afg‘on isyonchi guruhlariga aloqadorlikda gumon qilingan va Xayber-Paxtunxva mintaqasidan NATO va Pokiston qo‘shinlariga qarshi jang qilgan.
Taifatul Mansura (“G‘olib mazhab”) nomini olgan turk jihodchi guruhi Afg‘onistondan kirib kelgan bo‘lishi mumkin bo‘lgan Vaziristonda faol jang olib borayotgan bo‘lib, ularning ko‘pchiligi Amerika yirtqich uchuvchisiz samaliyotlarining zarbalari natijasida halok bo‘lgan.[5] Ularning qo'mondoni Abu Zarr uni "xavfli" va "nazorat qilib bo'lmaydigan" deb ta'riflagan Tolibon tomonidan o'ldirilgan. Zarr Afg'onistonda o'ldirilishidan oldin Kavkazdagi mojarolarda qatnashgan. U Al-Qoidaning Turkiyadagi bo'linmasi rahbari sifatida tariflangan.[6]
Ulardan bir nechtasi Mounir Chouka kabi Germaniya fuqaroligiga ega turklar edi. Ulardan ba'zilari Afg'oniston-Pokiston chegarasiga olib kelingan va Pokiston kuchlari bilan otishmada halok bo'lgan Erik Breyninger kabi islomni qabul qilgan va radikallashgan mahalliy nemislarni ham olib kelishgan.[7][8] 2014-yil boshida Pokiston Harbiy-havo kuchlari Shimoliy Vaziristonda uyushtirgan havo hujumida yana uch nafar Germaniya fuqarosi, ehtimol turk millatiga mansub bo‘lishi taxmin qilingan Germaniya fuqarosi halok bo‘lgan va 33 nafar o‘zbek jangarisi ham halok bo‘lgan edi.[9]
Pak-turk maktablari[tahrir | manbasini tahrirlash]
1995-yil aprel oyida Pak-Turk Maarif maktablari va kollejlari ishga tushirildi va turk o'qituvchilari ishga qabul qilindi.[10][11]
Taniqli insonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Abul A'la Maududiy, islom olimi, islomchi mafkurachi, musulmon faylasufi, huquqshunos, tarixchi, jurnalist
- Odil Murod - pokistonlik kino prodyuseri va aktyori
- Atif Bashir, Germaniyada tug'ilgan, otasi pokistonlik va onasi turkiyalik futbolchi, Pokiston milliy futbol jamoasida o'ynaydi .
- Alez Nasser, aktrisa va model
- Tipu Sharif, aktyor va qo'shiqchi-bastakor
- Vohid Murod - pokistonlik kino aktyori, prodyuser va ssenariy muallifi
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Fate of PakTurk schools across country uncertain
- ↑ Staff of Pak-Turk schools told to leave Pakistan by 20th
- ↑ Pakistan Orders 400 Turks to Leave Ahead of Erdogan's Visit
- ↑ Tears and uncertainty as Turkish staff pack up to leave
- ↑ „Al Qaeda operatives killed in North Waziristan strike | FDD's Long War Journal“ (2010-yil 17-iyun).
- ↑ „Turkish jihadist commander executed by the Taliban in Waziristan: Report | FDD's Long War Journal“ (2011-yil 2-iyul).
- ↑ „Jihadists announce deaths of 21 Turks linked to the Haqqani Network | FDD's Long War Journal“ (2011-yil dekabr).
- ↑ „German Jihadist Eric Breininger Killed in Pakistan, Group Claims“.
- ↑ „North Waziristan strikes killed 33 Uzbeks, three Germans: Sources“ (2014-yil 22-yanvar).
- ↑ Tavernise, Sabrina. „Turkish schools offer a gentler vision of Islam“. The New York Times (2008-yil 4-may). Qaraldi: 2016-yil 16-iyul.
- ↑ „Secular Pakistanis resist Turkey's 'authoritarian' demands | DW | 26.07.2016“. Deutsche Welle.