Paul Wayland Bartlett

Paul Wayland Bartlett
Tavalludi	24-yanvar 1865
Vafoti	20-sentyabr 1925
Fuqaroligi	AQSh
Kasbi	Rassom, haykaltarosh, san'atkor
Otasi	Truman Howe Bartlett
Mukofotlari	Faxriy legion ordeni

Paul Wayland Bartlett (1865-yil 24-yanvar — 1925-yil 20-sentyabr) — amerikalik haykaltarosh, beaux-arts qahramonlik realizmi anʼanalari yoʻnalishida ijod qilgan.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Paul Wayland Bartlett Connecticut shtatining New-haven shahrida tugʻilgan boʻlib, u mashxur sanʼatshunos va haykaltarosh Truman Howe Bartlettning oʻgʻli hisoblanadi.

Oʻn besh yoshida Paul Wayland Bartlett Parijda Emmanuel Fremiet qoʻl ostida Jardin des Plantes hayvonlarini modellashtira boshladi. U 1887-yil Parij salonida medalni qoʻlga kiritdi^[1] va 1889-yilgi Parij koʻrgazmasi va 1991-yilgi koʻrgazmada hakamlar hay’ati aʼzosi etib saylandi, har safar medal olish uchun oʻz imkoniyatlari toʻliq voz kechdi. Unga Faxriy Legion ordeni chevaleri xochi topshirilganda Paul Wayland Bartlett yigirma toʻqqiz yoshda edi. 1903-yilda u amerikalik haykaltaroshlar dekani John Quincy Adams Ward bilan Nyu-York fond birjasining pedimentli haykallari uchun modellar ishlab chiqish loyiha ustida hamkorlik qildi; pediment raqamlari Piccirilli Brothers tomonidan oʻyib ishlangan.

Bartlett va uning ustozi 1908-yilda boshlanib, 1916-yilda tugallangan AQSh Kongressi binosidagi Vakillar palatasining pedimenti boʻlgan "Demokratiya apofeozi" ^[2] ni bunyod etgan. Uning boshqa asosiy asarlari qatorida Nyu-Yorkdagi Metropolitan sanʼat muzeyidagi Bohem ayigʻi Tamer;^[3] Amerika maktab oʻquvchilari tomonidan Fransiya Respublikasiga sovgʻa qilingan Parijdagi Albert 1er kursidagi Lafayetning otliq haykali; Kongress kutubxonasi ichidagi Kolumb va Mikelanjeloning bronza haykallari^[4]; Pensilvaniya akademiyasida, Filadelfiyadagi Arvoh raqqosa va oʻlayotgan sher haykallari; Filadelfiyadagi McClellanning otliq haykali; va Massachusets shtatining Boston shahridagi Jozeph Warren haykali. U yaratgan sudraluvchilar, hasharotlar va baliqlarning bronza patinalari ham diqqatga sazovordir, ularning bir nechtasi Berkshire muzeyi kollektsiyasida saqlanmoqda^[5].

1895-yilda Paul Wayland Bartlett Fransiya Faxriy Legionining Chevaleri unvoniga sazovor boʻldi. 1916-yilda Amerika sanʼat va adabiyot akademiyasiga qabul qilindi^[6]. U, shuningdek, Milliy haykaltaroshlik jamiyati va Xalqaro haykaltaroshlar, rassomlar va gravyurachilar jamiyati aʼzosi edi^[7].

XX asrning oʻrtalarida Bartlettning oʻgay qizi Caroline Ogden-Jones Peter^[8] Bartlettning haykaltaroshlik namunalarini Qoʻshma Shtatlardagi muzeylarga tarqatilishi taʼminlash uchun faoliayt olib borgan. Paul Wayland Bartlett haykallarining qoʻshimcha namunalari, shu jumladan koʻplab gips ishlari va shaxsiy hujjatlari Carolinening turmush oʻrtogʻi Armisted Peter uchinchi bilan yashagan sobiq uyi Tudor saroyida;^[9] 1988-yilda tashkil etilgan tarixiy uy muzeyi namoyish etib kelinmoqda.

Paul Wayland Bartlettning vafotidan keyin retrospektiv koʻrgazma boʻlib oʻtdi,

Gallereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pol Wayland Bartlett (1865-1925): haykallar, Musée de l’Orangerie, Parij, 1929-yil

Ser William Blackstone haykaliVashingtonda
Robert Morris Filadelfiyada
Xartforddagi Lafayette haykali, Xartford (1957)

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Chisholm 1911.
↑ Thomas P. Somma. The Apotheosis of Democracy, 1908-1916: the pediment for the House of Representatives, 1995.
↑ Illustration.
↑ Bartlettʼs contribution is discussed in John Young Cole, Henry Hope Reed and Herbert Small, The Library of Congress: the art and architecture of the Thomas Jefferson Building (Washington, DC), 1997.
↑ Carol P. Adil, Henry A. DePhillips, Paul Wayland Bartlett and the art of patination (Paul Wayland Bartlett Society), 1991.
↑ "Two New Members for the Academy; Dr. Barrett Wendell and Garl Melchers, the Painter, Honored at Meeting" New York Times. November 16, 1916.
↑ „The International Society of Sculptors, Painters and Gravers“. Mapping the Practice and Profession of Sculpture in Britain and Ireland 1851-1951. Glasgow University. 2013-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
↑ New York Times, February 15, 1921; https://www.findagrave.com/memorial/41922211/caroline-ogden-peter
↑ The Washington Post, December 11, 1983

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chisholm, Hugh, ed. (1911) "Bartlett, Paul Wayland" Encyclopædia Britannica (11chi nashri) Cambridge University Press

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pol Ueyland Bartlettning 1887-1925 yillardagi Amerika sanʼatining Smitson arxividan olingan maqolalari
Amerika sanʼati arxividan Syuzanna Bartlettning Pol V. Bartlettga oid maqolalari (taxminan 1883-1950 yillar) .
Paul Wayland Bartlett </img>

Andoza:Paul Wayland Bartlett

[FOOTNOTEChisholm1911-1] Chisholm 1911.

[2] Thomas P. Somma. The Apotheosis of Democracy, 1908-1916: the pediment for the House of Representatives, 1995.

[3] Illustration.

[4] Bartlettʼs contribution is discussed in John Young Cole, Henry Hope Reed and Herbert Small, The Library of Congress: the art and architecture of the Thomas Jefferson Building (Washington, DC), 1997.

[5] Carol P. Adil, Henry A. DePhillips, Paul Wayland Bartlett and the art of patination (Paul Wayland Bartlett Society), 1991.

[6] "Two New Members for the Academy; Dr. Barrett Wendell and Garl Melchers, the Painter, Honored at Meeting" New York Times. November 16, 1916.

[Gla-7] „The International Society of Sculptors, Painters and Gravers“. Mapping the Practice and Profession of Sculpture in Britain and Ireland 1851-1951. Glasgow University. 2013-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.

[8] New York Times, February 15, 1921; https://www.findagrave.com/memorial/41922211/caroline-ogden-peter

[9] The Washington Post, December 11, 1983

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]