Ozarbayjon — Latviya munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ozarbayjon — Latviya munosabatlari

Ozarbayjon
Latviya

Ozarbayjon — Latviya munosabatlari Ozarbayjon Respublikasi va Latviya Respublikasi oʻrtasidagi siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy sohalardagi ikki tomonlama munosabatlarni nazarda tutadi. 2005-yildan beri Ozarbayjonning Riga shahrida vakolatxonasi bor, Latviyaning Bokuda elchixonasi bor[1]. Latviyaning Ozarbayjondagi elchisi Dainis Garancs[2]. Javansher Oxundov — Ozarbayjonning Latviyadagi elchisi.

Ikki davlat hukumatlar, parlamentlar, mahalliy hokimiyatlar va boshqalar darajasida hamkorlikni amalga oshiradi[3]. Xalqaro maydonda mamlakatlar oʻrtasidagi hamkorlik turli xalqaro tashkilotlar: Yevropa Kengashi, Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti, Qora dengiz Iqtisodiy Hamkorlik Tashkiloti va boshqalar doirasida amalga oshiriladi.

Diplomatik munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ozarbayjon hukumati 1991-yil 30-avgustda Latviya mustaqilligini tan oldi. Latviya hukumati 1992-yil 8-yanvarda Ozarbayjon mustaqilligini tan oldi. Ozarbayjon va Latviya oʻrtasida diplomatik munosabatlar 1994-yil 11-yanvarda oʻrnatilgan. Ozarbayjon va Latviya oʻrtasida 43 ta hujjat imzolangan[4]. 2017-yil iyul oyida hujjatlarni imzolash marosimi boʻlib oʻtdi, unda Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev va Latviya Prezidenti Raymond Veyonis „Ozarbayjon Respublikasi va Latviya Respublikasi oʻrtasida strategik sheriklik oʻrnatish toʻgʻrisida qoʻshma deklaratsiya“ni imzoladilar[5].

Yuqori darajadagi tashriflar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1997-yil 8-iyulda Madridda boʻlib oʻtgan NATO sammiti doirasida Latviya Prezidenti Guntis Ulmanis Ozarbayjon Prezidenti Haydar Aliyev bilan uchrashdi.
  • 1999-yil 10-sentabrda Ukrainadagi Yalta konferensiyasida Latviya Prezidenti Vayra Viche-Freyberga Ozarbayjon Prezidenti Haydar Aliyev bilan uchrashdi.
  • 2005-yil 3-4-oktyabr kunlari Latviya Prezidenti Vayra Viche-Freyberga rasmiy tashrif bilan Bokuda boʻldi.
  • Prezident Ilhom Aliyev 2006-yil 3-5-oktabr kunlari davlat tashrifi bilan Latviyada bo‘ldi.

Iqtisodiy hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

2017-yilda taʼlim, transport, qurilish nazorati kabi qator yoʻnalishlarda qoʻshma faoliyatni amalga oshirish boʻyicha tarmoq shartnomalari imzolandi[6]. 2018-yil 23-iyuldan boshlab Riga shahrida Ozarbayjon savdo uyi faoliyat yuritmoqda[3][7][8]. 2018-yilning birinchi yarmida oʻzaro tovar ayirboshlash hajmi 15,5 million yevroni tashkil etdi, bu esa savdo hajmining 2017-yilga nisbatan 20 foizga oshganidan dalolat beradi. Latviya kompaniyalari Ozarbayjonda moliya, konsalting, yurisdiksiya, transport, logistika, mashinasozlik, axborot texnologiyalari, telekommunikatsiyalar, arxitektura, oziq-ovqat ishlab chiqarish, farmatsevtika, turizm, taʼlim va boshqalar kabi sohalarda faoliyat yuritmoqda. Ulgurji savdo, transport, konsalting va boshqalar kabi qator sohalarga sarmoya kiritilmoqda. Ozarbayjondan Latviyaga meva-sabzavot mahsulotlari, poliz ekinlari, qayta ishlangan qishloq xoʻjaligi mahsulotlari va boshqalar eksport qilinadi. Oʻz navbatida Latviyadan Ozarbayjonga chorvachilik mahsulotlari, goʻsht va sut mahsulotlari va boshqalar keltiriladi[9][10]. Veterinariya va fitosanitariya sohasida qator shartnomalar tuzish rejalashtirilgan. 2018-yilda Davlat bojxona qo‘mitasi raisi Safar Mehtiev va Latviyaning Ozarbayjondagi elchisi Yuris Maklakov o‘rtasidagi muzokaralar chog‘ida birlamchi maʼlumotlar almashinuvi bo‘yicha shartnoma tuzish zarurligi taʼkidlangan edi[11]. 2019-yilda „Latviya temir yo‘li“ davlat aksiyadorlik jamiyati" Ozarbayjon temir yo‘llari" yopiq aksiyadorlik jamiyati rahbariyatiga „Bizon“ loyihasiga qo‘shilishni taklif qildi. Loyihaning mohiyati Ozarbayjondan Latviyaga tovarlarni eksport qilish va tranzit qilishdan iboratdir[12]. Mamlakatlar oʻrtasida toʻqimachilik mahsulotlarini birgalikda ishlab chiqarish rejalashtirilgan[13]. 2007-yilda 21 ta qoʻshma Ozarbayjon — Latviya kompaniyasi mavjud edi[14][15]. Hozirda ularning soni 40 tadan oshadi. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Savdo boshqarmasi (COMTRADE) statistik maʼlumotlariga koʻra, 2019-yilda Ozarbayjon Latviyadan 127 ming AQSh dollari miqdorida gilam va boshqa toʻqimachilik pol qoplamalarini import qilgan.

Savdo aylanmasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yil Eksport Import
1999-yil 1 169 164 1 630 873
2000-yil 781 730 899 502
2001-yil 632 567 458 874
2002-yil 563 303 1 562 362
2003-yil 1 314 838 762 991
2004-yil 3 057 788 912 491
2005-yil 4 134 063 2 428 015
2006-yil 7 583 390 1 941 920
2007-yilning birinchi yarmi 3 714 198 870 769

Savdo aylanmasi (million AQSH dollarida)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yil Savdo aylanmasi Import Eksport Balans
2015-yil 9142.5 8342 800,5 −7541,9
2016-yil 8,7 7,9 0,8 −7,1
2017-yil 15,62 13,32 2,3 −11,29
2018-yil 22,39 19,88 2,51 17,37

Turizm[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ozarbayjon va Latviya oʻrtasida toʻgʻridan-toʻgʻri havo qatnovi mavjud[16]. 2017-yilning fevralida Elmar Mammadyarov va Latviya tashqi ishlar vaziri Edgars Rinkevichs xizmat pasporti egalarini vizasiz bo‘lish to‘g‘risidagi kelishuvni imzolagan edi[17].

Madaniy aloqalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1988-yildan Rigada „Latviya — Ozarbayjon“ („AZERI“) madaniyat uyushmasi faoliyat yuritadi[18]. Ushbu jamiyatning huquqiy asosini „jamoat tashkilotlari va birlashmalari toʻgʻrisida“gi va „Latviya milliy va etnik guruhlarining erkin rivojlanishi va ularning madaniy avtonomiyaga boʻlgan huquqi toʻgʻrisida“gi qonunlar, shuningdek, Latviya Respublikasi Konstitutsiyasi tashkil etadi[19]. 2016-yilda Latviya universiteti kutubxonasida „Ozarbayjon burchagi“ madaniy-axborot markazi ochiladi. 2018-yilda yetti nafar ozarbayjonlik Riga oliy yuridik maktabining Yevropa huquqi va iqtisodiyoti bo‘yicha turli dasturlarida ishtirok etgan. Ayni paytda Latviyadagi oliy o‘quv yurtlarida ozarbayjonlik 170 dan ortiq talaba tahsil olmoqda[20].

Boshqa hududlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yil yanvar oyida Ozarbayjon transport, kommunikatsiyalar va yuqori texnologiyalar vaziri Ramin Guluzade Latviyaning Ozarbayjondagi elchisi bilan uchrashdi. Uchrashuvda telekommunikatsiyalar, Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT), yuqori texnologiyalar, havo yuklarini yetkazib berish va boshqa sohalardagi hamkorlik istiqbollari muhokama qilindi[21].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Latviya“ (2009-yil 1-oktyabr). 2009-yil 10-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  2. ↑ „Назначен новый посол Латвии в Азербайджане“ (ru). Информационное Агентство Репорт. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  3. ↑ 3,0 3,1 Vzglayd.az. „Азербайджан и Латвия. Что объединяет наши страны? – Глава МИД Латвии отвечает на вопросы Vzglyad.Az“ (ru). Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  4. ↑ „Latvia“. mfa.gov.az. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  5. ↑ APA.az. „Azerbaijan, Latvia sign joint declaration on strategic partnership“ (az). Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  6. ↑ „Вейонис: Латвия хочет укреплять сотрудничество с Азербайджаном“ (ru). EADaily. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  7. ↑ „Министр: Латвия может способствовать дистрибуции азербайджанских товаров в Северной Европе (Эксклюзив)“ (ru). Trend.Az (2019-yil 9-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  8. ↑ „"Торговый Дом" Азербайджана в Латвии | AzPromo“. azpromo.az. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr. [sayt ishlamaydi]
  9. ↑ „Подписан меморандум о взаимопонимании о сотрудничестве между министерствами сельского хозяйства Азербайджана и Латвии“ (ru). azertag.az. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  10. ↑ „Экспортная миссия Азербайджана отправится в Латвию“ (ru-RU). Minval.az (2019-yil 5-aprel). 2021-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  11. ↑ „Azerbaijan-Latvia“.
  12. ↑ „Латвия приглашает Азербайджан присоединиться к проекту Зубр.“ (en). www.massa.az. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  13. ↑ „Латвия и Азербайджан планируют создать совместное текстильное производство“ (en). CBC.AZ. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr. [sayt ishlamaydi]
  14. ↑ „Ministry of Foreign Affairs of Latvia: Relations between Latvia and Azerbaijan“ (2008-yil 2-iyun). 2008-yil 21-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  15. ↑ MENAFN. „Ambassador: Latvia eyes more investors from Azerbaijan to its ports, logistic hubs“. menafn.com. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  16. ↑ „Азербайджан и Латвия наращивают туристическое сотрудничество“ (ru). Trend.Az (2017-yil 2-noyabr). Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  17. ↑ „Azerbaijan, Latvia sign deal on visa exemption for service passports holders“ (en-US). Visa-free Europe Coalition. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  18. ↑ „Азербайджан занимает существенное место во внешней политике Латвии и ЕС“. www.anl.az. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  19. ↑ „AZERI“ (ru). Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  20. ↑ „Opportunities and the reality of beneficial cooperation between Latvia and Azerbaijan are supported through executed projects | Newtimes.az — Analytical Information Portal“. newtimes.az. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr. [sayt ishlamaydi]
  21. ↑ „Азербайджан и Латвия обсудили сотрудничество в сфере ИКТ | Informatsionniy portal Moskva-Baku“. moscow-baku.ru. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ozarbayjonning Latviyadagi elchixonasi Latviyaning Ozarbayjondagi elchixonasi „Latviya-Ozarbayjon“ madaniyat uyushmasi 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ozarbayjon_—_Latviya_munosabatlari&oldid=3792073" dan olindi