Orf
Orf, Ort, Ortr, Ortros, Orfr, (qadimgi yunoncha: Ὄρθος yoki Ὄρθρος) — qadimgi yunon mifologiyasining qahramoni[1], dahshatli ikki boshli it[2], Tifon va Exidna[3] mahsuli, Serber va boshqa maxluqlarning ukasi. U Sfinks va Nemean sherining otasi (onasi Exidnadan) va Serber va Lerneya Gidrasining akasi hisoblanadi[4][5][6].
Gerkulesning oʻninchi jasorati haqidagi afsonada eslatib oʻtilgan. Bahodir Gerion, quyosh botishi xudosi va Erifiya orolining hukmdori Orfning egasi hisoblangan, u egasining sehrli „qizil buqalar“ podalarini qoʻriqlagan. Gerakl Orfni kaltak bilan urib oʻldirib[7] bu buqalarni oʻgʻirlagan[8].
Yuliy Polluks[9] ga koʻra, Orfning Iberiyada ziyoratgohi boʻlgan va unga Gargettiy (Γαργήττιος) nomi berilgan.
Etimologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yunoncha „Ὄρθρος“ soʻzi „tongdan oldingi gʻira-shira“ degan maʼnoni anglatadi. Bundan tashqari, uning ismini „Ὄρθρος“ deb yozishda „toʻgʻri“, „baland“ tushunchalari bilan bogʻliqligini aniq koʻrish mumkin.
Obrazning kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ehtimol, dastlab Katta va Kichik kuchuk yulduz turkumlari sifatida tasavvur qilingan boʻlib, ularning eng yorqin yulduzlari (mos ravishda Sirius va Protsion) ikki tomonlama Kuchukning soʻyloqtishlari yoki boshlarini tasavvur qilgan. Sirius va Prosion yozning ayni avjida ufqdan yuqoriga koʻtarilib, ular bilan issiqlik, jazirama va ekinlar uchun qurgʻoqchilikni olib keldi. Xuddi Orff yozning avjini ifodalaganidek, Ximera qishning ayozli sovugʻini boshqargan boʻlishi mumkin, chunki u dekabr oyida oʻsgani sayin ayoz ham kuchaygan. Biroq, agar shunga oʻxshash narsa mavjud boʻlsa ham, bizgacha yetib kelgan yunon astral miflarida undan hech narsa qolmagan[10].
Fantastika[tahrir | manbasini tahrirlash]
Orf — Boris Tolchinskiyning „Ilohiy dunyo“ muqobil tarixiy olamida it va maymun xususiyatlarini birlashtirgan mutant hayvon.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Mifi narodov mira. M., 1991-92. V 2 t. T. 2. S. 262
- ↑ Nonn. Deyaniya Dionisa XXXI 138
- ↑ Gesiod, Teogoniya 309, Apollodor 2, 106, Kvint Smirnskiy 6, 249 i 260
- ↑ Gesiod. Teogoniya 326
- ↑ Любкер Ф. Typhoeus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1429.
- ↑ Любкер Ф. Echidna // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 448.
- ↑ Gesiod. Teogoniya 293
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka II 5, 10
- ↑ Poll. 5. 46.
- ↑ ORTHUS : Two-headed dog of Geryon, labor Heracles ; Greek mythology; pictures : ORTHROS
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Гесиод, Теогония, 293; 309; 326
- Пиндар, Оды, 1, эпизод 1
- Псевдо-Аполлодор, Мифологическая библиотека 2. 106—108
- Квинт Смирнский, То, что после Гомера (лат. Posthomerica) 6. 249