Onk
Onk (qadimgi yunoncha: Ὅγκιος) — yunon mifologiyasida Arkadiyadan boʻlgan shoh, Apollonning oʻgʻli, chorvaning egasi, qizi Persefonani qidirib, maʼbuda Demeter yashiringan va Poseydon tomonidan sevib taʼqib qilingan[1].
Mifologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Onk Arkadiya[2] hududlaridan biri boʻlgan Onkiya hukmdori edi. Afsonaga koʻra, Apollonning oʻzi uning otasi edi. Onk bir vaqtlar Maʼbuda Demetra uning yerlarida aylanib yurgani sababli, mashhur boʻldi.
U tasalli topa olmay, Aid tomonidan oʻgʻirlab ketilgan qizi Persefonani qidirayotganda, Poseydon Demetrani sevib qolib taʼqib qildi. U behuda izlanishlardan charchagan va umidsiz boʻlib, hech boʻlmaganda zavqlanishga moyil edi. Biroq, Poseydon taslim boʻlmadi. Keyin Demetra hiyla-nayrangga qaror qildi — u toychoqqa aylandi[1]. Yangi qiyofaga ega boʻlib, u qirol Onkga tegishli boʻlgan podada panoh topdi. Biroq, Poseydonni bu tarzda aldab boʻlmaydi. U, shuningdek, reenkarnasyon inʼomiga ega boʻlib, aygʻirga aylandi va podaga kirib, Demetra toyini qopladi[1][3]. Ushbu gʻayritabiiy ittifoqdan yovvoyi ot Arion va nimfa Despina tugʻildi[1].
Arion oti noyob edi: u inson nutqini tushunar va oʻzi gapira oladi[4]. Poseydonga tegishli ot podasida oʻsgan Onk birinchi boʻlib unga mindi[1]. Keyin Gerakl Avgiyga qarshi urushga borganida, bu otni Onkdan[1] olib, oʻzining sherigi va aravachi Iolausga uni boshqarishni buyurdi[5]. Boshqa tahlilga koʻra, bu ot Geyaning oʻgʻli edi[6].
Poseydonning Demetra bilan aloqasidan tugʻilgan nimfaning nomi nomaʼlum. Despina (yoki Despoina) shunchaki epitet boʻlib, „xoʻjayin“ degan maʼnoni anglatadi[7]. Uning haqiqiy ismiga kelsak, uni faqat tashabbuskorlar biladi[8]. Arkadiyaning janubi-gʻarbiy qismida joylashgan Figaliya aholisining hikoyalariga koʻra, Demetra otni emas, balki faqat Despoina nimfasini tugʻdirgan[9]. Uning qurbongohi Olimpiada joylashgan[10].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 A. P. Kondrashov. Kto est kto v mifologii Drevney Gresii i Rima. — M.: RIPOL klassik, 2016. — S. 407.
- ↑ Pavsaniy. Opisanie Elladi. VIII. 25, 4.
- ↑ Pavsaniy. Opisanie Elladi. VIII. 25, 7; 42, 1.
- ↑ Секст Проперций. Elegii. II. 34, 37.
- ↑ Psevdo-Gesiod. Щit Gerakla. 120.
- ↑ Антимах Колофонский. Fivaida. fr. 32—33 Viss.
- ↑ Δέσποινα // Реальный словарь классических древностей / Avt.-sost. Fridrix Lyubker. — SPb., 1885. — S. 390.
- ↑ Pavsaniy. Opisanie Elladi. VIII. 37, 3—5.
- ↑ Pavsaniy. Opisanie Elladi. VIII. 42, 1.
- ↑ Pavsaniy. Opisanie Elladi. V. 15, 4.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Kondrashov A.P. Qadimgi Yunoniston va Rim mifologiyasida kim kim. 1738 qahramonlar va afsonalar. — M..: RIPOL klassik, 2016. — ISBN 978-5-386-09554-3.