Olyka qal'asi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Olikadagi Radziwill mulkining qoldiqlari shoshilinch taʼmirlashni talab qiladi.

Olyka qal’asi 1564-yildan 18-asr oxirigacha Volhyniadagi (hozirgi Ukrainada) Radzivill knyazlik oilasining asosiy qarorgohi boʻlgan. Qal’aning asoschisi shahzoda Mikolaj „qora“ Radzivil (1515-1565) edi, u Olykani kenja oʻgʻli Stanislavga bergan[1].

Olyka qal’asi Kresydagi burchak qal’alari boʻlgan birinchi kvadrat qal’a. Sakkiz yil davomida deyarli uzluksiz qurilish ishlari olib borildi. Qal’a, ehtimol, 365 xonadan iborat Ukrainadagi eng katta aristokratlar qarorgohidir[2].

Olykadagi Radzivil qal’asi Jozef Ignacy Krashevski tomonidan

Napoleonning Rossiyaga bostirib kirishi paytida qal’aga rus harbiy gospitali koʻchib oʻtdi va 1837-yilgacha undan shifoxona sifatida foydalanildi[3]. 1840-yilgi hujjat qal’ani ijaraga olinmaganligini koʻrsatadi. 1883-yilda qayta tiklash loyihasi boshlandi, ammo u Birinchi jahon urushidan keyin yakunlandi.

Olyka qal’asi balandligi teng boʻlmagan toʻrtta turar-joy binolaridan iborat boʻlib. xandaq bilan oʻralgan[4]. Asl qal’aning minoralari yerga qulab tushdi, ammo qal’alar tarmogʻi hali ham joyida. Uch qavatli asosiy saroy, garchi dastlab 16-asrda qurilgan boʻlsa-da, aslida 17-18-asrlarda amalga oshirilgan taʼmirlash ishlari natijasidir[4].

Qal’a majmuasining boshqa binolari orasida ikki qavatli soat minorasi va Il Gesuning mukammal nusxasi boʻlgan Muqaddas Uch Birlikning Kollegial cherkovi (1635-1640) bor.

Ikkinchi jahon urushi paytida, Radziwill qal’asi Holokostda Olyka yahudiylarining natsistlar tomonidan taʼqib qilingan joyi edi. 1941-yil avgustdagi Eynsatzgruppen harakati doirasida Olyka qal’asida va uning yaqinida 720 yahudiy oʻldirildi[5][6][7]. 1942-yil iyul oyida qal’ada yana bir necha yuz yahudiy oʻldirildi[8]. Olyka tashqarisidagi yodgorliklar Olyka gettosida va uning atrofida, Radziwill qal’asi, Olyka qal’asi va uning atrofidagi hududlarda 4000 dan ortiq yahudiy oʻldirilgan[9][10]. Isroilning Xolon qabristonida, shuningdek, Olyka va uning atrofida oʻldirilgan yahudiylarga yodgorlik oʻrnatilgan[11].

Ruhiy kasalliklar shifoxonasi, Volinning 2-sonli kasalxonasi hozir Olyka qal’asi oʻrnida joylashgan[2][3]. Qal’aning hozirda tashrif buyuruvchilar uchun yopiq boʻlgan yagona qismi — bu shahzodalar va ularning xizmatkorlari uchun xona[2].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Architectural, Residential and Cultural Complex of the Radziwill Family at Nesvizh“. UNESCO World Heritage Centre/Government of the Republic of Belarus. Qaraldi: 2017-yil 16-iyul.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 „Olytsky castle“. Anga Travel. Qaraldi: 2017-yil 16-iyul.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Olyka“. Castles and Churches of Ukraine. Qaraldi: 2017-yil 16-iyul.
  4. ↑ 4,0 4,1 Pamyatniki gradostroitelstva i arxitekturi Ukrainskoy SSR. V 4-x tomax. Gl. redkol.: N. L. Jarikov. -K.: Budіvelnik, 1983—1986. Tom 2, s. 79-82.
  5. ↑ Dean, Martin. Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945 Volume II Ghettos in German-Occupied Eastern Europe Part B. Bloomington, IN: United States Holocaust Memorial Museum/Indiana University Press, 2012 — 1435–1436 bet. ISBN 978-0253355997. 
  6. ↑ „Holocaust Encyclopedia: Invasion of the Soviet Union, June 1941“. United States Holocaust Memorial Museum. Qaraldi: 2017-yil 16-iyul.
  7. ↑ „Online Guide of Murder Sites of Jews in the Former USSR: Wolyn region (until 1939 Poland)“. The International Institute for Holocaust Research/Yad Vashem. Qaraldi: 2017-yil 16-iyul.
  8. ↑ „Radziwiłł Fortress“. Yad Vashem. Qaraldi: 2017-yil 11-iyul.
  9. ↑ „YIU Field Course in Ukraine“. Yahad-In Unum. 2019-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 16-iyul.
  10. ↑ „Commemoration of Jewish Victims“. Yad Vashem. Qaraldi: 2017-yil 25-iyul.
  11. ↑ „A stone monument in memory of the Jews of Olyka and its surroundings, who perished in the Holocaust“. Ghetto Fighters' House Archives. Qaraldi: 2017-yil 16-iyul. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Olyka_qal%27asi&oldid=4210985" dan olindi